نوسانات بازار برنج؛ تهدیدی جدی برای امنیت غذایی و معیشت مردم

بازار برنج ایران، این روزها با موجی از نوسانات قیمتی روبه‌رو است؛ تغییری که نه تنها سفره مردم را کوچک‌تر کرده، بلکه تولیدکنندگان را نیز با چالش‌های جدی مواجه ساخته است.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ عواملی همچون وابستگی به واردات، تغییرات اقلیمی، واسطه‌گری و سیاست‌های ناکارآمد، از مهم‌ترین دلایل این بی‌ثباتی هستند. در این گزارش، ضمن بررسی ریشه‌های نوسان بازار برنج، به راهکارهای مؤثر برای بازگشت آرامش به این کالای اساسی پرداخته می‌شود.

بیشتر بخوانید:  «واردات برنج»: تیغ دولبه‌ای که گلوی کشاورزان شمالی را می‌بُرَد!

چرا نوسان قیمت برنج خطرناک است؟

برنج، یکی از اصلی‌ترین اقلام سبد غذایی خانوار ایرانی است و برای بسیاری از مردم، به‌ویژه در شمال کشور، جایگاهی فراتر از یک خوراک روزمره دارد. هر تغییر در قیمت آن، به طور مستقیم بر هزینه معیشت و امنیت غذایی خانوار تأثیر می‌گذارد.

دلایل اصلی نوسانات بازار برنج

۱. وابستگی به واردات

ایران، بخشی از نیاز برنج خود را از طریق واردات تأمین می‌کند. تغییر نرخ ارز، تصمیمات گمرکی و ناهماهنگی در زمان واردات، به‌طور مستقیم باعث بی‌ثباتی قیمت در بازار می‌شود.

۲. کاهش سطح زیر کشت و تغییرات اقلیمی

خشکسالی و کمبود منابع آبی باعث کاهش تولید داخلی و افزایش وابستگی به واردات شده است. این موضوع، قیمت تمام‌شده محصول را بالا برده و فشار بر مصرف‌کننده را بیشتر می‌کند.

۳. واسطه‌گری و دلالی

حضور واسطه‌ها در مسیر تولید تا مصرف، قیمت را چندین برابر می‌کند. نبود نظارت کافی و شفافیت، شرایط را برای سودجویی فراهم کرده است.

۴. سیاست‌های ناکارآمد دولتی

تصمیمات مقطعی دولت در حوزه خرید تضمینی، تعرفه واردات و تخصیص ارز ترجیحی، گاهی نتیجه معکوس داده و نوسانات را تشدید کرده است.

راهکارهای پیشنهادی برای کنترل نوسانات بازار برنج

حمایت پایدار از کشاورزان از طریق تأمین نهاده‌های کشاورزی ارزان قیمت، آموزش روش‌های نوین کشت، ارائه وام‌های کم‌بهره و خرید تضمینی عادلانه و همچنین مدیریت هوشمند واردات با به‌کارگیری واردات هدفمند و بر اساس نیاز واقعی کشور با تخصیص شفاف ارز و نیز ایجاد سامانه‌های توزیع دیجیتال با کنترل موجودی، قیمت و توزیع برای کاهش واسطه‌گری و فرهنگ‌سازی مصرف از طریق ترغیب مردم به استفاده از برنج ایرانی و معرفی مزایای آن از جمله راه‌هکارهایی است که برای کنترل نوسانات بازار برنج پیشنهاد می‌گردد.

برداشت نهایی

بازار برنج ایران در شرایط حساسی قرار دارد. ادامه روند کنونی، نه تنها به معیشت مردم ضربه می‌زند، بلکه انگیزه کشاورزان را نیز کاهش می‌دهد. با اجرای سیاست‌های منسجم و شفاف می‌توان به ثبات نسبی و امنیت غذایی امیدوار بود.