اجرای قانون هوای پاک به باد سپرده شد

مشکل آلودگی هوا در شهر اصفهان تا جایی شدت گرفته که طبق آمار، شهر اصفهان از ابتدای سال تا پایان دی فقط یک روز هوای پاک را تجربه کرده است.

به گزارش مزرعه سبز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، گویا مشکلات برای مردم اصفهان تازگی ندارد، دردسر‌های خشکسالی و کم آبی و خطر فرونشست از یک سو و تنفس کردن در هوایی که هیچ نشانی از پاکی در آن نیست از سوی دیگر.

طبق اعلام ایستگاه‌های سنجش کیفیت هوای اداره کل حفاظت محیط زیست استان، اصفهان در نیمه اول امسال ۱۲۸ روز هوای سالم، ۵۸ روز هوای ناسالم داشت و بهار و تابستان بدون حتی یک روز هوای پاک سپری شد. در حالی که پارسال در همین مدت ۱۵۰ روز هوا سالم، ۳۴ روز هوا ناسالم و ۴ روز هوای پاک بود.

فرزانه کلاهدوزان عضو شورای شهر اصفهان می‌گوید به غیر از قطع جریان دائمی آب زاینده‌رود و پیامد‌های متعدد خشک شدن آن، آلودگی هوا نیز مدت‌هاست در صدر فهرست معضلات زیست محیطی اصفهان قرار گرفته و کیفیت هوای این شهر در میان کلانشهر‌های ایران هر سال بدتر از سال قبل شده است.

اصفهان در محاصره صنایع آلاینده ثابت و متحرک

ایرج حشمتی مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: آلودگی هوا در استان ناشی از منابع ثابت و متحرک است و با توجه به استقرار ۱۰ هزار واحد صنعتی فعال علل آلودگی هوا در شش ماهه اول سال با شش ماهه دوم متفاوت است.

در شش ماهه نخست سال ۵۷ درصد از عامل آلودگی هوا حمل و نقل عمومی و ۱۲ درصد صنعت است و در شش ماهه دوم سال ۳۳ درصد ناشی از حمل و نقل عمومی و ۳۷ درصد مرتبط با صنایع است.

او می‌گوید: استقرار صنایع بر اساس آمایش سرزمین نبوده و در مسیر باد‌های غالب بوده و عقب افتادگی محیط زیست از صنعت در دو دهه اخیر کاملا مشهود است.

اصفهان از ابتدای امسال تاکنون فقط یک روز هوای پاک داشت آن هم در روزی که سامانه ناپایدار جوی حاکم بود و باد با شدت می‌وزید.

هوای پاک، قانونی که روی زمین مانده

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان می‌گوید: هیچ دستگاهی در حوزه کاهش آلودگی هوا و اجرای قوانین هوای پاک پیشرفتی نداشته و فقط در بخش بهینه‌سازی سوخت که در حوزه وزارت نفت بوده پیشرفت داشتیم و سایر بخش‌ها نظیر وزارت نیرو، صمت، مسکن و شهرسازی و سازمان استاندارد و … کاری از پیش نبردند.

نماینده مردم اصفهان در مجلس هم در این باره می‌گوید: تبصره ماده ۳ قانون هوای پاک می‌گوید واحد‌های صنعتی بزرگ و متوسط باید به صورت بر خط (آنلاین) اطلاعات آلودگی شان را منتشر کنند.

به گفته مهدی طغیانی قانون هوای پاک در استان اصفهان در حد حرف مانده و بنابراعلام اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان فقط ۱۰ درصد واحد‌های صنعتی در حال انتشار گزارش آلودگی هستند.

نماینده مردم اصفهان می‌گوید: ما در مورد سلامت مردم، به شماره افتادن نفس‌هایشان و اجرا نشدن قانون مسئول هستیم.

الزام خروج صنایع آلاینده از شهر اصفهان

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار اصفهان گفت: کارگروه تبصره ماده ۱۴ قانون هوای پاک در استانداری مصوب کرد که همه صنایع آلاینده مستقر در شعاع ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان از این محدوده منتقل شوند.

۵۵۰ صنعت آلاینده در استان اصفهان دایر است که ۸۲ درصد آن‌ها در شعاع ۵۰ کیلومتری شهر‌ها قرار دارند.

در سومین جلسه کارگروه تبصره ماده ۱۴ قانون هوای پاک مصوب شد صنایع آلاینده مستقر در شعاع ۵۰ کیلومتری شهر اصفهان طبق مصوبات قبلی، از محدوده مناطق مسکونی خارج و به فواصل دورتر منتقل شوند.

مهران زینلیان درباره زمان اجرای این مصوبه برای خروج صنایع آلاینده می‌گوید: اکنون زمان دقیقی درباره اجرای این مصوبه نمی‌توان اعلام کرد، زیرا هنوز دستگاه‌های مرتبط برنامه اجرایی خود را ارائه نکرده اند.

به گفته او انتقال برخی از واحد‌های آلاینده شاید خیلی زود اتفاق بیافتد، زیرا طبق مصوبه کارگروه مجوز آن‌ها تمدید نمی‌شود و باید سریع از شعاع ۵۰ کیلومتری شهر خارج شوند، ما نیز در این زمینه همکاری خواهیم کرد.

راهکارِ صنایعی که خروجشان از شهر امکان پذیر نیست چیست؟

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار اصفهان گفت: صنایعی که انتقالشان به هر دلیلی امکان پذیر نیست باید پیش بینی لازم برای اصلاح فرآیند، نصب فیلتر مناسب و کاهش آلایندگی داشته باشند هر چند که در جلسات گفته‌اند اصلاح فرآیند و نصب فیلتر گران است، اما باید به وظایف خود برای کاهش آلودگی هوا عمل کنند.

زینلیان درباره تکالیف سایر دستگاه‌های اجرایی در قانون هوای پاک از جمله سازمان صنعت، معدن و تجارت، اداره استاندارد و شهرداری‌ها و الزام آنان به تمکین از این قانون، گفت: همه دستگاه‌ها حسب مسئولیت، طبق قانون هوای پاک باید وظایف خود را ایفا کنند و ما به این دستگاه‌ها اعلام کردیم که هر چه سریع‌تر برنامه‌های خود را ارائه کنند برای مثال نیروگاه به دلیل نصب نکردن فیلتر مشمول قانون ترک فعل است و به مراجع قضایی نیز معرفی شده است.

مازوت سوزی ریه مردم شهر را می‌سوزاند

آلودگی ناشی از سوزاندن مازوت در نیروگاه شهید محمد منتظری، موضوعی است که در هفته‌های اخیر برخی از نمایندگان مردم اصفهان در مجلس و شورای شهر به آن می‌پردازند و افرادی مانند طغیانی، مقتدایی، حاجی دلیگانی، لارگانی و .. خواستار رسیدگی هرچه سریعتر به این موضوع شده و با نوشتن نامه به رئیس جمهور و مقامات عالی کشور توقف هرچه زودتر مازوت سوزی در اصفهان را مورد تاکید قرار داده اند.

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان جلوگیری از مازوت سوزی در نیروگاه شهید منتظری را خارج از توان خود دانست و گفت: با این حال کارشناسان محیط زیست همچنان بر فعالیت نیروگاه شهید منتظری - به جز مشعل‌های مازوت سوز- نظارت مستمر می‌کنند.

یک سوم نیروگاه شهید منتظری مازوت سوز شده

فرماندار شاهین شهر و میمه به تازگی از شهروندان بابت سوزاندن مازوت عذرخواهی کرده است.

به گفته سیدمحمدرضا کاظمی طبا بر اساس مصوبه شورای عالی امنیت ملی، همه نیروگاه‌های کشور با توجه به شرایط جوی ملزم به استفاده از مازوت و قطع مصرف گاز شده اند.

با توجه به برودت هوا، مصرف گاز، در همه استان‌ها و به ویژه در بخش خانگی افزایش چشمگیری خواهد داشت و به گفته فرماندار او هم اکنون روزانه فقط ۵ میلیون مترمکعب گاز تحویل نیروگاه می‌شود.

فرماندار شاهین شهر و میمه می‌گوید: حدود یک سوم نیروگاه شهید منتظری مازوت سوز شده است و باید توجه داشت که همه نیروگاه‌های کشور در مدار مازوت سوزی قرار گرفتند، از همه مردم پوزش می‌طلبم؛ ما تمام تلاش خود را برای تأمین گاز و بازگشت مصرف سوخت نیروگاه به گاز به کار بسته‌ایم.

نسخه علوم پزشکی برای سلامت شهروندان

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان گفت: افرادی که مبتلا به بیماری‌های قلبی و ریوی هستند همچنین کودکان، سالمندان و زنان باردار از حضور در فضا‌های باز و هوای آلوده پرهیز کنند و تا حد امکان در منزل بمانند.

به گفته محمدمهدی امین نوشیدن مایعات و آب و خوردن میوه و سبزیجات و مواد غذایی غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها هم می‌تواند نقش بسیار مفیدی داشته باشد.

او می‌گوید: استفاده از ماسک‌های نوع مرغوب N ۹۵ نیز در شرایط آلودگی هوا بسیار کمک کننده است و از تشدید بیماری کووید -۱۹ در افراد مستعد جلوگیری می‌کند.

پایش زیست محیطی واحد‌های آلاینده هوا در استان اصفهان

رئیس اداره پایش اداره کل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: حدود ۷۰ درصد از صنایع در ۶ درصد از مساحت استان تجمیع شده اند که این وضع آثار زیست محیطی فعالیت آن‌ها را بیشتر می‌کند.
مریم کرمانی درخصوص اقداماتی که برای کاهش آلایندگی این واحد‌ها شده می‌گوید: این اداره کل با پایش روزانه و شبانه صنایع وضع آن‌ها از لحاظ خروجی پساب، پسماند و هوا کنترل و در مورد واحد‌های آلاینده با تذکر، اخطار، پیگیری قضایی و در نهایت مهروموم عمل می‌کند.

گروه پایش زیست محیطی استان مستقر در شهرستان‌های با آلودگی زیاد هوا از ۲۵ تا اول بهمن ۱۴۰۰ اقدام به ۴۱۵ مورد پایش واحد‌های آلاینده، شامل ۳۰۰ پایش روزانه و ۱۱۵ پایش شبانه کردند.

براساس نتایج این طرح، یک واحد آلوده کننده محیط زیست با حکم مراجع قضایی، مهروموم و به ۶۴ واحد آلاینده صنعتی، خدماتی و معدنی، اخطار زیست محیطی داده شد. همچنین ۷ واحد متخلف دارای سابقه برای رسیدگی قانونی به تخلف با تشکیل پرونده به مراجع قضایی استان معرفی شدند.

سامانه نظارت بر اجرای قانون هوای پاک، راهی برای جلوگیری از دور زدن قانون

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان گفت: سازمان محیط زیست برای اجرای درست و بهتر قانون هوای پاک، سامانه نظارت بر اجرای قانون هوای پاک راه اندازی کرده که تمام دستگاه‌های اجرایی در سطح ملی و استانی موظف هستند در این سامانه هوشمند خوداظهاری کنند.

اولین بار مسئولیت هماهنگی ملی برای اجرایی شدن تکالیف قانون هوای پاک به وزارت کشور سپرده و همزمان با روز ملی هوای پاک سامانه نظارت بر تکالیف قانون هوای پاک در سازمان حفاظت محیط زیست راه اندازی شد.

با اجرای سامانه سامانه نظارت بر اجرای قانون هوای پاک، دستگاه‌ها باید برای اجرای قانون هوای پاک خود اظهاری کنند و این خوداظهاری را سازمان حفاظت محیط زیست راستی آزمایی و نتایج را به هیئت دولت منتقل می‌کند.

به گفته حشمتی با راه اندازی سامانه نظارت بر اجرای قانون هوای پاک، دور زدن قانون برای دستگاه‌ها غیر ممکن خواهد شد و بر تکالیف دستگاه‌های متولی در هشت کلانشهر آلوده کشور به صورت متمرکز و برخط نظارت می‌شود. در این طرح سازمان حفاظت محیط زیست و ادارات کل استانی مرتبط در پایش عملکرد آن‌ها به عنوان ناظر عالی عمل می‌کنند.

در چهار سال گذشته ۲۲ دستگاه مرتبط با اجرای قانون هوای پاک که به اجرای این قانون بی توجه بوده اند در استان اصفهان شناسایی شده اند.

استاندار اصفهان در این باره گفته بود توسعه زیرساخت ها، جریمه دستگاه‌های بی توجه به اجرای این قانون و فرهنگ سازی در این زمینه مهم‌ترین اقدامات برای اجرایی شدن قانون هوای پاک است.

حل معضل آلودگی هوا نیازمند اراده ملی

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اصفهان گفت: اگر اراده ملی به خصوص در کلانشهر‌ها وجود نداشته باشد نمی‌توانیم با مشکل آلودگی هوا مبارزه کنیم. در حال حاضر ۶۲ حکم در قانون هوای پاک معطل است و کارگروهی برای این منظور تشکیل شده که ۳۵ حکم را با هماهنگی وزارت کشور احصا کردند و برای این برنامه بودجه و اعتبار هم در نظر گرفته شده است.

به گفته حشمتی این ۳۵ حکم برش استانی دارد برای مثال اگر در تهران حمل‌ونقل مشکل داشته باشد هزینه را برای خرید اتوبوس می‌گذارند و یا در اصفهان اگر فیلتراسیون صنایع یا استاندارد بودن سوخت باشد برش استانی در بخش خاص مربوط به استان تمرکز می‌کند و اعتبار برای این برنامه در نظر گرفته می‌شود و اگر تکالیف اجرایی نشود به طور قاطع برخورد قانونی صورت می‌گیرد.

در اصفهان شاید بتوان زنده ماند، اما نمی‌توان زندگی کرد

مدیرکل حفاظت محیط زیست استان درباره مراکز معاینه فنی خودرو هم گفت: پیرو تشکیل جلسات کارگروه شرایط اضطرار آلودگی هوا، ضمن اعزام تیم‌های مشترک با شهرداری و پلیس راهور، پایش و رصد این مراکز انجام یافته و برای برخی از آن‌ها پرونده تخلف تشکیل شده که در حال رسیدگی است.

حشمتی با توجه به وضع زیست محیطی کلانشهر اصفهان از نظر بارگذاری صنایع و معضلات ناشی از تراکم جمعیت در اصفهان مرکزی معتقد است: در اصفهان می‌توان زنده ماند، ولی نمی‌توان زندگی کرد و اگر بخواهیم برای مردم حیات اجتماعی رو به رشدی داشته باشیم لازم است در اعمال قانون هوای پاک و سایر قوانین زیست محیطی با سرعت بیشتری عمل کنیم.

به گفته او برخی از کشور‌های همسایه با جمعیت مشابه آلودگی هوای کمتری در مقایسه با کشور ما دارند، زیرا در این کشور‌ها خودرو‌ها با پیمایش بیش از ۵/۵ لیتر در صد کیلومتر بنزین مصرف می‌کنند در حالی که این میزان برای خودرو‌های تولید داخلی ۱۰ لیتر است.

برای درمان درد آلودگی هوا در کلانشهر‌ها و از جمله اصفهان نسخه‌های متعددی پیچیده شده، شاید جامع‌ترین آن قانون هوای پاک باشد که چهار سال از تصویب آن گذشته، اما نتوانسته حتی به اندازه یک هفته هوای پاک به مردم اصفهان هدیه کند. در روز‌های قرمز آلودگی نامه نگاری‌ها و اعتراضات هم زیاد می‌شود، اما به نظر می‌رسد به این زودی نمی‌توان به اثربخش بودن آن‌ها دل خوش کرد.