یارگیری باشگاه مخالفین ساداتی‌نژاد

سیدجواد ساداتی‌نژاد، 20مرداد 1400 از سوی رئیسی به‌عنوان وزیر پیشنهادی کشاورزی به مجلس معرفی شد و با موافقت تقریبا 90درصدی نمایندگان مجلس، جُّبه صدارت پوشید.

اخبار سبز کشاورزی ؛ ساداتی‌نژاد طی حدود 18 ماه تکیه زدن بر اریکه وزارتخانه علاوه‌بر کار و تلاش که می‌توانست نردبان ترقی وی برای تحقق یافتن آرزوی ریاست جمهوری باشد، سعی در جلب رضایت نه فقط 253 رأی‌دهنده، بلکه تمامی نمایندگان مجلس داشت؛ اما مجلس یا در ابتدا درست تحلیل نمی‌کند و رأی براساس واقعیت نمی‌دهد یا فراموشکار است.

بیشتر بخوانید: قبای صدارت بر تن چه کسی؟

آدم‌های دیگران

به همین جهت، بعضی از معاونین وزارت جهاد کشاورزی و تقریبا تمامی رؤسای سازمان‌های جهاد کشاورزی استان‌ها با مشورت یا تحمیل برخی نمایندگان حکم می‌گرفتند و معروف بود که چنین منصوب شدگانی به وزیر پاسخگو نیستند. حتی کمیته انتصاب وی از افراد پیشنهادی کمتر رزومه اجرایی، تخصصی و خدمات مدیریتی می‌خواست، زیرا توصیه‌ها ارجح بود!

وی البته قبل از انتصابات این‌چنینی، به‌دلیل وارد کردن هیاتی اتوبوسی از هم‌مرامی‌ها، همکاران سابق در وزارت علوم، اقوام و نزدیکان خود، مورد انتقاد مجلس و رسانه‌ها قرار گرفت که با جابه‌جایی دو تن از نزدیکان و بده و بستان با وزرای وزارتخانه‌های دیگر این مسائل را ختم به خیر کرد.

دوری و دوستی

ساداتی‌نژاد به مرور سعی داشت سیاست دوری و دوستی با مجلس را پیشه خود کند و تنها یک مورد تلاش جدی برای رئیس شدن حجت‌الاسلام آزادی‌خواه در انتخابات 29 خرداد 1401 کمیسیون کشاورزی و در رقابت با دکتر عسکری، متخصص و کارشناس دوره کشاورزی داشت که موفق نبود و بعدها دیدار با نمایندگان در مجلس اگرچه به قیامت نیفتاد، اما ماهی یکی دو بار به مجلس احضار می‌شد تا پاسخ به سوالات ملی، حوزه‌ای، شخصی و… گروهی از نمایندگان را بدهد و رضایت آنها را کسب کند.

بیشتر بخوانید: انتخاب اشتباه یا عزل اشتباه و اشتباهات استمراری

بازیکن مهمان از مجلس

مورد دیگر، آبان 1400 و آوردن علی حایک، دبیر وقت کمیسیون کشاورزی مجلس برای مدیریت کل دفتر وزارتی بود. از آن پس ساداتی‌نژاد صرفا برای پاسخگویی به سوالات و بنا به دعوت مجلس (جبراً) به دیدار خانه سابق خود می‌رفت.

یک بام و دو هوا

همچنانکه مجلس در سوم شهریور 1400 با 205 رأی موافق و بدون توجه به امتیازات یا ناتوانی‌های فاطمی امین وی را در صدر وزارت صمت نشاند؛ اما همین مجلس اردیبهشت امسال با 162 رأی منفی فاطمی امین را عزل کرد، در حالی که نمی‌توان با آن صورت عاشقانه رأی داد (به عشق رئیسی که خود را نزدیک با فاطمی امین می‌دانست) و 19 ماه بعد فارغانه وی را عزل کرد.

آغاز انشقاق

ساداتی‌نژاد، فردی باهوش، زیرک و تصمیم‌ساز است؛ وی یک سال پس از وزیر شدن، دریافت به‌دلیل انتخاب یا انتصاب یا تحمیل مدیرانی نه از جنس کشاورزی، بدنه نامرئی اما پرقدرت وزارتخانه اعم از جهادگران و کارشناسان و متخصصان کشاورزی کم‌کم در مقابل وی سینه سپر کرده‌اند و تشکل‌ها به تأسی از مدیران بدنه، به اعتراض و تظاهرات روی آوردند و کم کم تظاهرات در راهروهای وزارت تا پشت در اتاق وزیر کشانده شد.

بیشتر بخوانید: وزیرگیت

چو دزدی با چراغ آید

به‌ویژه اینکه برخی نورچشمی‌های تحمیل شده «گزیده‌تر بردند کالا» و با امضاهای خود و بی‌توجه به اعتبار ساداتی‌نژاد گنج‌ها، اعتبارات، افتخارات و کالاهای سازمان مرکزی تعاون روستایی، اتحادیه مرکزی و جاهای دیگر را به یغما بردند و البته سعی شد پرونده‌ها ماست مالی شود تا آب‌ها از آسیاب بیفتد و رئیس وقت سازمان تعاون روستایی که خود نیز قبای صدارت را هراز چندگاهی پرو می‌کند در کم رنگ شدن مسائل سوء‌مدیریت‌ها و بی‌انضباتی‌های مالی حرکت‌هایی داشت.

این بود که سادات به آرامی دوستان گرمابه و گلستان را عزلت‌نشین کرد و همزمان برخی از مدیران منتقد و حتی مخالف، اما کاردان، کارشناس و مقبول بدنه را از تاریکخانه مشاورین، ادارات و سازمان‌ها و… بیرون آورد و بر مصدر برخی پست‌های غیرکلیدی و کم‌اهمیت نشاند، هر چند این تصمیم دیرهنگام را صرفا برای رفع تکلیف و مصون ماندن از انتقادات گسترده آغاز نمود. اما می‌توانست با بازنگری و پالایش مدیران منصوب در پست‌های حساس و کلیدی وزارت که با امنیت غذایی و تولید در ارتباط هستند و جایگزین آنها با افراد کاردان و متخصص آن هم از بدنه وزارت، نسخه شفابخشی برای خود تدارک ببیند که ندید.

در این میان علاوه‌بر چرخشی کردن بعضی مدیران، تغییرات پی‌درپی مدیریتی (مثلا یک دفتر 4 بار مدیرکل عوض کرد و آخرالامر هم مدیر مغزول اولیه را ابقا کردند)، متاسفانه سادات به نصب مجدد برخی مدیران که پرونده‌های تخلفات سنگینی (یا حداقل اتهام آن را) داشتند تن در داد که با هیچ یک از اصول مدیریتی سازگاری ندارد.

بیشتر بخوانید: تجربه‌ای موفق در اصلاح دولت

ولی حالا چرا؟

تصمیم دیرهنگام اما درست وی در کمک خواستن از مدیران کاردان و باتجربه و مقبول بدنه، قبل از اینکه بدنه را با وی همراه کند، سفرای مخالف و همراهان سست عنصر (اخراجی‌ها) را با تیرهای نشانده در چله‌های آتشین راهی گعده‌ها، جلسه‌ها و محرم‌خانه‌های تصمیم‌گیری کرد تا ضمن تضعیف جایگاه وی نزد رئیس‌جمهور تضعیف و راه ورود مجدد وی به مجلس آینده را نیز صعب‌العبور نمایند.

مردان 500 میلیارد تومانی سادات

با نخستین بازداشت‌های برخی مدیران و گزارشاتی که بازرسی‌های واحدهای نظارتی ارائه کردند، بعضی نمایندگان مجلس بی‌محابا در مجامع و در خلوتخانه‌های دورهمی و در گروه‌ها، فضای مجازی، توئیت‌ها و… به سرقت ثروت در وزارتخانه انتقاد کردند؛ زیرا برخی بازداشتی‌ها با وثایق 500 میلیارد تومانی آزاد شدند که حکایت سنگینی جرم آنها داشت و ابهامات دیگری ایجاد کرد که یک مدیر دولتی مگر چقدر دارایی و ثروت جمع کرده که فقط برای وثیقه گذاشتن و آزادی موقت، 500 میلیارد تومان سند ارائه کرده است!

بیشتر بخوانید: کار دشوار رئیس‌جمهور برای انتخاب وزیر کشاورزی

زین کردن اسب تشکل‌ها

یکی دیگر از زرنگی‌های ساداتی‌نژاد زین کردن اسب تشکل‌ها بود که حمایت تعدادی از اعضای هیات مدیره و مدیران عامل این تشکل‌ها و پادرمیانی بین نمایندگان، شعله‌های آتش مخالفت را پایین آورد و همراهی ها را بیشتر کرد اما آمارهای غیرواقعی، قول‌های بی‌پایه، اتکاء به آینده (در حالی که وضع فعلی خراب است) اقتصاد دستوری و البته موضع‌گیری‌های سرسخت و مستقل وی در مقابل برخی از مدیران ارشد در هیات دولت نیز برایش مشکل‌ساز شد؛ به‌ویژه که نشریات تخصصی با نقد برنامه اولیه ارائه شده به مجلس و غیرعملیاتی بودن آن کالبد شکافی و تحلیل موضوع، خیالی و شفاهی بودن آنها را بر ملا می‌کردند. واقعیت دیگر رودرویی سادات با هیات دولت و ریاست جمهوری در رابطه با قیمت تمام شده و جلوگیری از افزایش قیمت بود، در حالی که تشکل‌ها، وزیر را توجیه کرده بودند و او نیز می‌دانست با آزادسازی قیمت نمی‌توان همچنان فنر افزایش قیمت‌ها را ثابت نگه داشت.

خروش مدیریتی ساداتی‌نژاد

ساداتی‌نژاد طوفنده در مواردی غران هم بود که یکی از ویژگی‌های مدیریت است. نقل است که ساداتی‌نژاد در یکی دو جلسه، میرکاظمی سازمان برنامه را از چشم رئیسی انداخت و به نوعی از روی وی رد شد یا در مباحث ادغام سازمان جنگل‌ها با 6 - 5 هزار جنگلبان با سازمان محیط زیست با 2 هزار محیط‌بان، چنان در جلسه با رئیس‌جمهوری زیرکانه خروشید و سلاجقه را مات کرد که علاوه ‌بر حفظ کیان وزارتخانه و سازمان جنگل‌ها، سلاجقه از رو در رویی مجدد حذر کرد.

یک کمی هم حزب مردم زنده باد

درست است که سادتی‌نژاد در سکوی وزرای برتر کشاورزی، جهاد سازندگی و جهاد کشاورزی (دکتر بیژن زنگنه، دکتر عیسی کلانتری و مهندس محمود حجتی) جای نداشت؛ اما با فاصله زیادی از دیگر وزرای حوزه کشاورزی قرار داشت و یک تنه بر کارهایش نظارت می‌کرد و خواسته‌هایش را پیش می‌برد.

برگ‌ریزان ساداتی‌نژاد

اسفند 1401 یک ماه سرد صدارت ساداتی‌نژاد در بوران و برف سیاسی بود که خودی و ناخودی بر وی تاختن گرفتند و با خاموش شدن چراغ‌های رابطه حامیان در تاریکی شب گریختند و باشگاه مخالفین وی با یارگیری و مدرک‌سازی، او را از چشم رئیسی و مخبر انداختند؛ به نحوی که وی دانست در جلسات هیات دولت همچون گذشته مورد خطاب، راهنمایی و نظرخواهی قرار نمی‌گیرد.

بیشتر بخوانید: عاقبت دولت بدون دکترین

مدیر خوب چرا عزل، مدیر بد چرا تحمل؟

در این میان کسی از رئیسی نپرسید چرا پس از یک سال و نیم حمایت از ساداتی‌نژاد و همراه بردن او در سفرهای استانی و دفاع از سیاست‌های سادات ناگهان به عزل وی تن در داد یا اینکه نهاد ریاست‌جمهوری آنقدر ناکارآمد آمده بود که پس از 18 ماه تازه متوجه ضعف وزیر شده بود که هر دو جای سوال داشت.

اما فکر نمی‌کرد در بحبوحه کاهش عرضه گوشت مرغ، فصل برداشت و تعیین قیمت خرید تضمینی گندم با آمارهای احتمالی، برنج‌های انبار شده در شالی‌کوبی‌ها و انبارها، (3 ماه دیگر برداشت برنج جدید آغاز می‌شود و واردات برنج هم شدت می‌گیرد) کشتی‌های سرگردان نهاده‌ها روی آب، عدم تخصیص ارز و… وی را عزل و حتی مجلس تودیع را از او دریغ کنند.

نه رویی در وطن دارم

وی در روزهای پایانی سال و تمامی روزهای تعطیلات عید و روزهای مهم تا پاسی از شب در وزارتخانه گاه در میان مدیران و گاه در خلوت اتاق وزارتی و پستوی استراحتگاه، امیدوارانه کار می‌کرد. در آخرین روزهای اسفند، گویا رئیس جمهور می‌رفت تا روی کاغذ حکم پیمان‌پاک، فرزند معنوی و قائم مقام وقت رئیسی را به‌عنوان سرپرست صادر کند که وقفه‌ای بنا به دلایلی حادث شد.

اندر حکایت قائم مقام بازی

البته داستان قائم مقامی آن هم توسط فردی که حتی یک ساعت در وزارتخانه کار نکرده و حالا می‌تواند به‌جای وزیر امر و نهی کند، نیز تحمیل ناخوشایندی بود که در راهروهای وزارتخانه مورد طرح نظر کارشناسان و نقد آنها شده بود؛ اما ساداتی‌نژاد در جمع رسانه‌های تخصصی اعلام کرد که خودش تمایل به دعوت پیمان‌پاک و بهره‌گیری از تجارب بازرگانی وی (پس چرا قائم مقامی؟) داشته است.

دانشگاه‌نشین کردن معاونین

در سال 1401 ساداتی‌نژاد قول قائم مقامی را به دکتر محمد قربانی، معاون وقت برنامه‌ریزی و اقتصادی داده بود، اما دو ماه بعد نه تنها قول خود را عملی نکرد که وی را نیز دانشگاه‌نشین کرد، همچنان که پیش از آن با دکتر متکان یار قسم خورده خود کرده بود.

نقل است از آنجا که پیمان‌پاک در وزارت صمت نمی‌توانست وزیر شود به عنوان قائم مقام ساداتی‌نژاد حکم گرفت؛ اما وسعت و تنوع کشاورزی و امنیت غذایی مردم گسترده‌تر از آن بود که پیمان‌پاک بر آن فرمانروایی کند.

دو پایداری‌چی در اقلیمی نگنجند

آقامیری و پیمان‌پاک هر دو پایداری‌چی و نزدیک به رئیسی هستند؛ کارشناسان معتقدند اگرچه مدرک اقتصاد آقامیری هنوز رونمایی نشده تا مشخص شود در کدام دانشگاه معتبر تحصیل کرده یا اینکه بدخواهان می گویند اساتید به صورت خصوصی در محل کار وی در هلدینگ سازمان اقتصادی کوثر حاضر می‌شدند و تدریس می‌کردند و نمک‌گیر هم می‌شدند؛ اما توان اقتصادی خوبی دارد و می‌توانست به دعوت سادات معاونت بازرگانی وزارتخانه را سامان دهد. اما به ناگهان در چکاچک بحث درباره آقامیری و پیمان‌پاک، آقامیری برنده میدان شد و طبقه 15و 16 را در اختیار گرفت.

ساخت 100 هزار مسکن طی سه ماه یا 2 سال

از آن پس آقامیری بر صندلی وزارت با تضمین حداقل سه ماه تکیه زد یک سخنرانی عمومی در جمع کارکنان و تعهد مسکن‌دار شدن و بیمارستان 250 تختخوابی به آنها هدیه داد (در حالیکه پرسنل در انتظار صحبت‌هایی مهم مدیریتی، کارشناسانه و توجه به زیرساخت‌های امنیت غذایی بودند). آقامیری بعدها رسولانی نزد تشکل‌ها فرستاده شده تا طومار حمایت از وی برای معرفی به مجلس امضاء شود و… .

2 سال و 5 تعویض وزیر

با این همه برخی تحرکات حزبی، جناحی در بیرون وزارتخانه نشان می‌دهد آقامیری هم خیلی هم دست خالی و بدون حامی یا صرفا متکی به بذرپاش نیست و شاید مخبر به وی گفته باشد در این 3 ماه خودی نشان داده و حرکتی تاثیرگذار انجام بدهد تا به مجلس معرفی بشوی. در این حال وزارتخانه‌ای که طی دو سال 5 وزیر عوض کرده و باید منتظر باشیم در این مدت کوتاه و بعد از ششمین اخراجی دولت مشخص شود آیا وزارتخانه ششمین وزیر را به خود خواهد دید یا خیر.

یاران فراموشکار

حرف آخر اینکه دنیای سیاست بى وفا و بي‌رحم است، 253 نماینده به سادات رأی دادند و تعدادی او را تا طبقه 16 همراهی کردند، بسیاری در سفر و حضر با او نان و نمک خوردند و قدر دیدند و طرح‌های حوزه انتخابی خود را با کمک وی به اجرا در آوردند؛ اما هیچ کدام از رئیس جمهور پیگیر این نشدند که بعد از این چه خواهد کرد.