دریاچه‌های فارس خشک‌تر از همیشه

خشکی دریاچه‌های فارس، اقلیم این استان را کویری کرده، به گونه‌ای که روزهای گرم و شب‌های بسیار سرد حاکم می‌شود و با روند فعلی، احیای دریاچه‌های استان نیز بیشتر شبیه یک رویای محال است.
استان فارس با داشتن بزرگترین دریاچه آب شیرین خاورمیانه و دومین دریاچه بزرگ آب شور ایران یکی از استان‌های مهم کشور به شمار می‌رود که متأسفانه به دلیل خشکسالی چند سال اخیر علاوه بر این دو دریاچه مهم استان سایر دریاچه‌ها از جمله کافتر، مهارلو و… به طور کامل خشک شده و با خشکی دست و پنجه نرم می‌کند. خشک شدن دریاچه‌های استان فارس مخاطرات زیادی را در حوزه‌های مختلف از جمله تغییر اقلیم، از بین رفتن رطوبت و ورود کویر به استان و… به همراه داشته است.
در این راستا علی اکبر کاظمینی، یک فعال حوزه محیط زیست، نیز در این رابطه با اشاره به اینکه شرایط دریاچه‌های استان از بحران عبور کرده، گفت: متأسفانه طی چند سال اخیر به دلیل خشکسالی و عدم مدیریت برداشت آب از منابع زیرزمینی وضعیت دریاچه‌های استان از بحران رد شده و بسیار نگران کننده است و هر روز بدتر می‌شود. کاظمینی با اشاره به بارندگی‌های بسیار کم در استان فارس ادامه داد: خشکسالی و عدم بارش باران باعث از بین رفتن پوشش‌های گیاهی در سطح استان شده است.
این فعال حوزه محیط زیست افزود: به دلیل خشک شدن دریاچه‌های استان میزان رطوبت در سطح استان کاهش یافته و همین امر باعث کم بارشی و در نهایت مشکلات ناشی از این پدیده شده است از این رو باید نتیجه گرفت که خشکی دریاچه‌ها مخاطرات دیگری از جمله از بین رفتن پوشش‌های گیاهی را به همراه داشته است.

دریاچه‌ها تعادل آب و هوایی ایجاد می‌کردند

این دوستدار محیط زیست با بیان اینکه خشک شدن دریاچه‌های استان در این امر تأثیر گذاشت که هوای استان شبیه هوای کویر شود، افزود: یکی از شرایط اصلی ورود کویر به استان گرمای هوا در روز و سرمای شدید در شب است.
وی با اظهار نگرانی از ورود کویر به این استان بیان کرد: وجود دریاچه در استان فارس در گذشته باعث تعادل آب و هوایی در استان می‌شد اما با خشکی دریاچه‌ها شرایط آب و هوایی تغییر کرده است.
کاظمینی با بیان اینکه در گذشته تالاب‌ها بخش اعظمی از رطوبت آب و هوا را تأمین می‌کردند، اظهار کرد: طی چند سال گذشته به دلیل بی تدبیری‌ها تالاب‌های استان یکی پس از دیگری از بین رفت و دیگر از پریشان، کافتر، بختگان و… به جز شوره زار چیزی باقی نمانده است.
این فعال حوزه محیط زیست با بیان اینکه در گذشته بختگان به عنوان سپر حفاظتی مانع از ورود اقلیم کویری به منطقه و استان فارس می‌شد اما در حال حاضر با خشک شدن دریاچه شرایط تغییر کرده، گفت: در این راستا دریاچه به یک دشت نمک تبدیل شده و تمام شرایط برای ایجاد طوفان نمکی در منطقه وجود دارد و با هر وزش بادی در منطقه بختگان، نمک‌های کف تالاب بلند شده و در زمین‌های اطراف می‌نشیند که مشکلاتی به همراه داشته است.

این دوستدار محیط زیست با اشاره به اینکه در حال حاضر چرخه‌های آب در استان به هم خورده است، ادامه داد: در حال حاضر تحرک‌های زیستی به شدت کاهش یافته و وضعیت استان بسیار نگران کنندده است و همچنان مانند گذشته سطح زیر کشت مانند گذشته است و تعداد چاه‌های حفر شده نشان می‌دهند که وضعیت چگونه است.
وی با بیان اینکه وضعیت آب‌های زیرزمینی بسیار نگران کننده است، گفت: هزاران سال نیاز است که وضعیت پوشش‌های گیاهی و سفره آب‌های زیرزمینی در استان مانند قبل شود از این رو مسئولان امر باید هر چه سریع‌تر دشت به کار شوند تا استان فارس از این وضعیت نگران کننده خراج شود.
کاظمینی با اشاره به فرسایش خاک به دلیل همین خشکسالی‌ها در استان گفت: زمانی که فرسایش رخ دهد شرایط برای وقوع سیلاب به دنبال کوچک‌ترین بارش باران فراهم می‌شود از این رو ضروری است که به موضوع خاک توجه جدی شود. وی به بارش‌های اخیر استان نیز اشاره کرد و توضیح داد: به طور حتم با این میزان بارش دریاچه‌ها احیا نمی‌شوند بلکه باید تدابیر ویژه ای در این راستا اتخاذ شود و با تغییر سطح الگوی کشت و مدیریت برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی شرایط را بر ای احیای دریاچه‌های در آینده مهیا کرد.
معاون فنی اداره کل محیط زیست استان فارس نیز در این رابطه گفت: در حال حاضر به طور کامل تمام دریاچه‌های استان به غیر از هفت برم و برمشور ممسنی و دریاچه هیرم لارستان خشک است.

توقع احیای دریاچه‌های استان با بارش‌های فعل محال است

نبی‌الله مرادی با اشاره به اینکه دریاچه‌های استان با این بارندگی‌ها احیا نمی‌شوند، اظهار کرد: به طور حتم این انتظار محالی است که دریاچه‌ها با این میزان بارش احیا شوند زیرا باید یک سری اتفاقات خاص در حوزه آبخیز رخ دهد تا سالیان بعد دریاچه احیا شود. وی یکی از راه‌های احیای دریاچه‌های استان را مدیریت کامل منابع آبی اعلام کرد و ادامه داد: بر اساس پیش بینی هواشناسی میزان بارش‌ها در پاییز امسال کمتر از نرمال است و با این میزان بارندگی انتظار نمی‌رود که دریاچه‌ها احیا شوند.
معاون فنی اداره کل محیط زیست استان فارس با اشاره به اینکه باید در مسیر رودخانه‌های منتهی به تالاب‌ها اقدامات مناسبی انجام شود، گفت: به طور حتم اگر بارندگی‌های خوبی صورت گیرد و روان آب‌ها ایجاد شوند می‌توان به احیای تالاب‌های استان امیدوار بود.
مرادی با اشاره به طرح مدیریت تالاب‌های فارس به مهر گفت: این طرح در کارگروه‌های ویژه ای بررسی و وظایف هر دستگاه برای احیای تالاب‌ها مشخص شده و در کارگروه توسعه استان نیز تصویب و به دستگاه‌ها ابلاغ شده است اما متأسفانه تاکنون اقدام مناسبی برای عملیاتی شدن این طرح از سوی برخی از دستگاه‌ها انجام نشده است از این رو نباید انتظار داشت که تالاب‌ها با این وضعیت احیا شوند.
گفتنی است، کارشناسان می‌گویند یکی از علت‌های خشکی دریاچه‌های استان، برداشت بی‌رویه آب در حوزه آبریز است که همراه با کاهش بارندگی منجر به وضعیت فعلی شده است. فرآیند خشکی این تالاب‌ها در سال ۸۶ شروع شد، ولی برداشت آب در زمین‌های کشاورزی به این فرآیند دامن زد.