کشت محصول آ‌ب‌بر هندوانه در بی‌آب‌ترین استان کشور

ریزگردها از شرق و غرب می‌آید

استان کرمان طی سال جاری با تشدید مشکل خشکسالی مواجه شده و این در حالی است که حجم قابل توجهی از آب‌های موجود نیز به دلیل روش‌های سنتی کشاورزی و کشت محصولات آب‌بری مثل هندوانه هدر می‌رود.

اخبار سبز کشاورزی : استان کرمان پهناورترین استان کشور با پهنه‌ای گسترده از کویر مواجه است و افزایش بیش از پیش دمای هوا در این استان طی سال‌های اخیر مشهود است.

طی سه ماه؛ اسفند سال گذشته، فرودین ماه و اردیبهشت ماه سال جاری نیز تقریباً بارانی در کرمان نبارید و منابع آب محلی از جمله چشمه‌ها و قنات‌ها کم آب تر از همیشه شده‌اند.

کرمان در آستانه تابستانی بی آب

متأسفانه میزان بارش برف در کرمان نیز به شدت کاهش یافته و عملاً ذخیره گاه‌های اصلی آب کرمان در ارتفاعات کوه شاه در مرکز استان نیز خالی از برف شده است و عملاً کاهش دبی آب در قنات‌ها و عدم وجود برف در ارتفاعات کرمان را آستانه یکی از سخت‌ترین تابستان‌ها قرار داده است.

در مقابل از ابتدای سال جاری مردم با موج‌های پی در پی طوفان شن و ریزگردها مواجه شده‌اند همزمان با بادهای ۱۲۰ روزه سیستان که این روزها نه تنها شهرستان‌های شرقی ریگان و فهرج را تحت تأثیر قرار می‌دهند تأثیر این بادها به شمال و مرکز کرمان نیز کشیده شده است.

اقلیم کرمان در سال جاری به وضوح تغییر کرده است روند بروز گرد و غبارهای متوالی در کرمان را حتی نمی‌توان در اسناد هواشناسی و اخبار رسانه‌ها پیدا کرد.

از بین رفتن پوشش گیاهی در کرمان به دلیل کمبود شدید آب موجب شده با وزش هر گونه بادی کرمان زیر شلاقی ریزگردها قرار گیرد.

کرمان در حالی از هفته گذشته به دلیل هشدار نارنجی ستاد مدیریت بحران کشور در حالت آماده باش قرار گرفت که در هفته‌های قبل نیز تقریباً هر روز ریزگردها آسمان را فرا گرفته‌اند و آسمان آبی شهر را نمی‌توان دید.

ریزگردها از شرق غرب و شمال به کرمان سرازیر می‌شوند

نکته نگران کننده اینکه حالا در کنار ریزگردهای ناشی از بیابان‌های سیستان و بلوچستان و بادهای ۱۲۰ روزه کرمان از کانون ریزگردهای کویر لوت در مرکز و کویر یزد در شمال نیز متأثر شده است.

در کنار همه این مشکلات حالا پای ریزگردهای عربی نیز به کرمان باز شده است و از ابتدای هفته گذشته دو جبهه ریزگرد شرق و غرب با هم ادغام شده‌اند.

همه اینها در کنار کانون‌های محلی و بستر جازموریان که به زودی خشک می‌شود کرمان را به عنوان دومین کانون جدی ریزگردها در کشور تبدیل کرده است.

چرا قانون اصلاح الگوی کشت اجرا نمی‌شود؟

در این شرایط حراست و حفاظت از منابع آبی کرمان از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است، اما متأسفانه بخش عمده آب‌های در دسترس در بخش کشاورزی و تولید محصولات آب بری مانند هندوانه استفاده می‌شود و هزاران حلقه چاه غیر مجاز روند برداشت آب‌های غیر مجاز را ادامه می‌دهند و شعارهای دولتهای مختلف نیز نتوانسته مشکلی را رفع کند.

راهکار مسئولان برای رفع مشکل ایجاد خط انتقال آب سد صفارود از مرکز استان به شمال است این در حالی ست که به دلیل عدم بارندگی حتی سد صفار رود هم آبگیری نشده است.

هر چند مخالفت‌ها در خصوص اجرای این طرح به دلیل مشکلات زیست محیطی احتمالی در جنوب کرمان ادامه دارد اما نکته اصلی این است که اصولاً آبی برای انتقال وجود ندارد.

مانور روی خط لوله آب خلیج فارس

اما امید دیگر مردم و مسئولان استان کرمان انتقال آب از خلیج فارس به کرمان است، در واقع همه شهرستان‌های کرمان ابراز امیدواری می‌کنند که با استفاده از آب خلیج فارس مشکل مردم رفع شود اما حقیقت این است که این خط انتقال آب برای تأمین آب دو شرکت صنعتی در کرمان و یک شرکت در یزد انجام شده است و آن‌قدرها هم که روی این خط لوله مانور داده می‌شود نمی‌توان روی این راهکار حساب کرد.

محمد حسن زاده، کارشناس منابع آب در گفتگو با خبرنگار مهر می‌گوید: استان کرمان مملو از معدن و سر شار از پتانسیل‌های گردشگری است اما وزارت خانه‌های متبوع سرمایه گذاری مناسبی برای توسعه معدنی و صنعتی و گردشگری انجام نداده‌اند و اقدامات این وزارت خانه‌ها در کرمان به شدت ضعیف است در مقابل کشاورزی در کرمان توسعه یافته است که این مساله بزرگترین اشتباه ممکن بوده است.

وی افزود: حالا حدود ۲ میلیون کشاورز در کرمان زندگی می‌کنند و صدها چاه غیر مجاز حفر شده و کشاورزی اکثراً سنتی است و میلیون‌ها لیتر آب فقط برای تولید هندوانه استفاده می‌شود!

وی گفت: این یک اشتباه بزرگ بوده و منابع آب دشت‌های استان از بین رفته است اما پتانسیل‌های صنعت گردشگری کرمان دست نخورده و گاهاً در حال تخریب است.

حسن زاده ادامه داد: مردم کرمان عملاً می‌بینند که کار از هشدار گذشته و عدم توجه به راه حل‌ها به جای باران در کرمان شاهد افزایش دمای هوا و گرد و غبارهای متوالی هستیم.

وی گفت: هم اکنون وارد یک چالش بزرگ کم آبی شده‌ایم و کرمان از سمت استان‌های مختلف در معرض شن‌های روان و ریزگرد قرار گرفته است، این تغییر اقلیم جدی است و اگر مسئولان جدی نگیرند شاهد از بین رفتن زیر ساخت‌های صنعتی کرمان خواهیم بود و عملاً موج مهاجرت‌ها نیز روی می‌دهد.

خشکسالی بی سابقه در کرمان

اسماعیل علیزاده، استاد دانشگاه و محقق کرمانی اقتصادی نیز در گفتگو با مهر می‌گوید: طبق آمار ارائه شده استان کرمان سال گذشته سخت‌ترین خشکسالی در ۴۰ سال اخیر را تجربه کرد و در سال جاری وضعیت تشدید شده است.

وی عنوان کرد: ۴۰ میلیمتر بارندگی در کرمان یعنی مسئولان کرمان باید جدا از شعارها و کارهای مقطعی باید کار اساسی برای حل مشکلات انجام دهند.

علیزاده افزود: امسال نیز سال بسیار خشکی پیش روی کرمان قرار دارد و اگر مردم صرفه جویی نکنند برای تأمین آب شرب هم با مشکل مواجه می‌شویم.

از کشاورزی به سمت گردشگری برویم

وی افزود: مسئولان کرمان باید به ناچار از کشاورزی به سمت صنعت گردشگری بروند اما اگر بنا به ملاحظاتی مقطعی این کار انجام نشود در ۵ سال آینده تأمین آب کرمان نیز با مشکل مواجه می‌شود وقتی قرار است آب شرب شهرهای شمالی کرمان از خلیج فارس تأمین شود یعنی در اوج بحرانیم و نباید منابع باقیمانده را در جوی‌های آب کشاورزی سنتی به باد بدهیم و سبزی و هندوانه و بادمجان تولید کنیم.

وی گفت: در حال حاضر راهی جز صرفه جویی باقی نمانده است و بدون شک کرمان باید کشاورزی را کنار بگذارد و به سمت توسعه براساس گردشگری برنامه ریزی انجام شود.