چالش 10ساله یک شرکت دانش‌بنیان سموم برای تولید ارگانیک

اخبار سبز کشاورزی؛ در کشور ما اما مشکل دریافت تسهیلات بانکی، ضعف بازار سرمایه در تأمین مالی و نرخ بالای تأمین سرمایه از بازار غیررسمی، مشکلات بیمه تأمین اجتماعی، بی‌تعهدی شرکت‌ها و موسسه‌های دولتی نسبت به پرداخت به‌موقع بدهی خود به پیمانکاران، تولید کالاهای غیراستاندارد، تقلبی و عرضه آن در بازار،‌ عرضه کالاهای خارجی قاچاق در بازار و وضع قوانین و مقررات خلق‌الساعه مربوط به تولید و سرمایه‌گذاری در کنار اعمال تحریم‌های بین‌المللی علیه کشور، از جمله موانع بهبود فضای کسب و کار به شمار می‌رود. در این میان مسئولان نیز هر از گاهی قوانینی برای بهبود فضای کسب و کار وضع می‌کنند که فقط روی کاغذ است و برای اجرا در لایه‌های میانی مدیران متوقف می‌شود.

اردشیر خورشیدوند از جمله تولیدکنندگان دانش‌بنیان در حوزه کود و سم است که علی‌رغم سر دادن شعار رفع موانع تولید از سوی مسئولان، 10سال است که برای دریافت مجوز تولید سموم معدنی برای تولید محصول کشاورزی ارگانیک‌ تلاش می کند. در این مصاحبه با وی و فعالیت‌هایش بیش‌تر آشنا می‌شویم.

جناب آقای خورشیدوند، در مورد تاریخچه تأسیس شرکت توضیح دهید.

شرکت توسعه تجارت خورشید راه زاگرس را در سال 138۹ راه‌اندازی کردم تا علم را به ثروت تبدیل و ایده‌ها و اختراعاتم را تجاری‌سازی کنم؛ اختراعاتی به سبب آن‌ها چند مقام استانی و ملی هم کسب کردیم که این طرح‌ها در حوزه‌های ساختمان، هوافضا، کشاورزی و… بود.

در ادامه در بخش کشاورزی کود هدفمند «بٌن تم» را تولید کردیم که رتبه یک را در دنیا داشت و در بخش کشاورزی به صورت کیسه‌های بزرگ 40کیلویی و کوچک‌تر توزیع شد و دیدیم کشاورزان چندان مشکل کوددهی ندارند و مشکل اصلی آن‌ها آفت‌هایی بود که به اذعان آنان سمی نداشت و به آن‌ها سرطان می‌گفتند (آفت سس و آفت گل جالیز) که به گفته مسئولان و کارشناسان بیش از ۸۰درصد خسارت ایجاد می‌کند، تا جایی‌که در بعضی از مزارع زارعان کشت را رها می‌کنند.

به همین سبب نمونه‌ای از آفات مذکور را از کشاورز گرفتیم تا با آزمایش روی آن به فرمولاسیون مناسب برای از بین بردن آن برسیم. در ادامه با آزمایش آفت روی بوته خیار و تشکیل تیمی از کارشناسان حوزه کشاورزی حدود یک ماه کار کردیم و به ترکیبی فوق العاده و فرمولاسیونی سبز رسیدیم که روی این آفت‌ها موثر بود.

در ادامه برای تجاری‌‌سازی این ماده و ایجاد صرفه اقتصادی برای مصرف‌کنندگان، یک لیتر از آفتکش را با آزمایش‌های فراوان به جایی رساندیم تا با حل‌شدن در 150لیتر آب قابل استفاده باشد.

اکنون هم آفتکش‌های مختلفی ساخته‌ایم‌ که به صورت اختصاصی عمل می‌کنند. در ادامه وقتی برای دریافت تأییدیه این آفتکش اقدام کردیم، گفتند شرکت شما تجاری است و باید با یک شرکت دارای مجوز تولیدی داشته باشید که به همین جهت شرکت «دلیمه کشاورزی بن تم» را راه‌اندازی کردیم.

مواد اولیه تولیدات شما از چه نوعی است؟

مواد اولیه سموم ما معدنی است و با استفاده از مواد معدنی و ترکیب آن با چند ماده دیگر و تبدیل آن‌ها به نانوذرات طوری عمل می‌کند که روی گیاه میزبان آفت تأثیر منفی نداشته باشد و تنها روی آفت هدف به صورت اختصاصی تأثیرگذار باشد و در نهایت با انجام تست‌‌های مختلف و دریافت استانداردها، ایزوهای مختلف و… خط تولید را راه‌اندازی کردیم.

مزایای استفاده از سموم معدنی با هدف تولید محصول کشاورزی ارگانیک برای گیاهان چیست؟

آفتکش‌های دلیمه جذب عناصر سنگین در مزارع را کاهش می‌دهند، ترکیبات آن‌ها سبز است و آلودگی زیست‌محیطی تولید نمی‌کنند، حاصل واکنش آن گاز اکسیژن و رسوب آن کود کلسیم است.

از طرف دیگر آفتکش تولیدی ما تنها روی آفت هدف تأثیر می‌گذارد و کشاورز مطمئن است که به محصولش آسیبی نمی‌رساند. نکته دیگر آن‌که این محصول در گروه چهار سالم تنفسی قرار دارد و می‌توانیم در محیط‌های درب بسته مانند گلخانه‌ها از آن استفاده کنیم از همه مهم‌تر این است که موجب مرگ‌ زنبورعسل نمی شود و حتی در دوز مصرفی بر روی‌ حیوانات هم تأثیر نمی‌گذارد.

عملکرد مسئولان وزارت جهاد کشاورزی را در حمایت از تولید دانش‌بنیان خود چگونه ارزیابی می‌کنید؟

عملکرد مسئولان رده بالای دولتی خوب است، اما مدیران رده‌های پایین به عنوان مجریان امور توجه و اعتقادی به سخن بالادستی‌ها ندارند و حرف آنان را نیز قبول ندارند.

باید بگویم افرادی به عنوان مسئول انتخاب شده‌اند و کسانی مانند مافیا دور آن‌ها حلقه زده‌اند که سبب می‌شوند کارها به خوبی در کشور انجام نشود؛ به عنوان مثال به من گفتند محصول شما باید استاندارد OECD داشته باشد، در حالی که در سازمان استاندارد چنین چیزی نداریم. حرف ما این است که در ایران باید تابع استانداردهای داخل باشیم و وقتی استاندارد ملی در این زمینه نیست، از کجا باید این استاندارد را دریافت کنیم؟

در اروپا هم چنین استانداردی نیست و استاندارد مذکور مخصوص شرکتی آمریکایی و استانداردی تجاری است نه تولیدی. این استاندارد را هم فقط به دولت‌ها می‌دهد؛ یعنی رئیس جمهور باید به اتحادیه اروپا برود و برای دریافت این استاندارد اقدام کند.

مهم‌ترین موانع تولید دانش‌بنیان در کشور چیست؟

دولت باید با اندیشیدن تمهیدات مناسب و برخورد شدید با کارمندان فاسد به گونه‌ای کار کند که صدور مجوز برای شرکت‌های دانش‌بنیان در حداقل زمان انجام شود.

علی‌رغم این‌که مسئولان قانون بهبود فضای کسب و کار و رفع موانع تولیدات رقابت‌پذیر را تصویب می‌کنند، اما در همچنان بر همان پاشنه می‌چرخد و دریافت مجوز کسب و کار بسیار زمان می‌برد؛ به عنوان مثال برای دریافت یک پروانه تولید سموم معدنی از سازمان حفظ نباتات از سال 9۴ تاکنون در ادارات مختلف پاسکاری می‌شوم و گیر آن‌ها هم استاندارد‌ OECD است. این در حالی‌است تمام عوامل تولید در شرکت بنده موجود است و علی‌رغم شکایت به مراجع گوناگون همچنان راه به جایی نبرده‌ام و کسی نیز پاسخگو نیست.

با وجود کارخانه، آزمایشگاه، خط تولید، تأییدیه اولیه و پروانه بهره برداری و چند استاندارد و انجام تمام آزمایشات لازم، از نظر دولت تولید کاری غیرقانونی است و فروش فناوری و تولید در یک کشور بیگانه هم از دید مردم خیانت‌ حساب می‌شود. ما به خاطر کمک به‌ کشاورزان و رونق اقتصاد کشور‌ مشکل سرطان‌های زمین (گل جالیز و سس) را حل کردیم،‌ ولی خودمان گرفتار سرطانی (کارمندان فاسد) شدیم که درمان ندارد.

امیرهوشنگ عسگر سمنانی ـ کارشناس بازرگانی