پای صحبت برخی شرکت‌های دانش‌بنیان کشاورزی
بهره‌گیری از دانش و نوآوری، رمز موفقیت در هر کاری، به‌ویژه در عرصه کشاورزی که گستره‌ای عظیم و پیچیده در تولید و از مؤلفه‌های بسیاری تاثیر می‌پذیرد.
اخبار سبز کشاورزی: بهره‌گیری از دانش و نوآوری، رمز موفقیت در هر کاری، به‌ویژه در عرصه کشاورزی که گستره‌ای عظیم و پیچیده در تولید و از مؤلفه‌های بسیاری تاثیر می‌پذیرد. در چنین شرایطی بدون به‌کارگیری درست و منطقی از دانش، امکان تولید پایدار غیرممکن و دور از تصور است.
کشاورزی و تولید غذا را در شرایط فعلی تهدیدهای متنوعی به چالش می‌کشد و به همان نسبت نیز راه‌های متنوعی برای برون‌رفت از این چالش‌ها پیش پای انسان‌ها قرار دارد، فقط باید این راهکارها را کشف و عملی کرد تا با استفاده از آنها امنیت غذایی جوامع بشری تضمین شود.
نمونه‌های بسیار موفقی از کشاورزی را در برخی از کشورها می‌توان مثال زد که با وارد کردن دانش روز به آن عرصه، تحولات عظیمی در تولید ثروت و قدرت‌آفرینی از بخش کشاورزی ایجاد و چنانکه گفته شد همه اینها مستلزم دانش و بکارگیری آنها است.
از سوی دیگر نیز در سیر تحولات جهانی، هر دانشی به‌نوبه خود در خطر کهنه شدن و جا ماندن از قافله توسعه است و باید در بهروزرسانی آن اهتمام جدی داشت تا بتوان بهره‌وری در بخش کشاورزی را نیز در سطحی منطقی حفظ نمود.
تاکید رهبری نظام
شرکت‌های دانش‌بنیان در عرصه کشاورزی از جمله شرکت‌هایی هستند که می‌توانند تاثیرات مثبتی در این زمینه ایجاد و در راستای نقش تاثیرگذاری این شرکت‌ها که رهبری نظام نیز در صحبت‌های نوروزی و ابتدای سال خود با اشاره به اهمیت کشاورزی، دانش‌بنیان کردن آن را از ضروریات عنوان نمودند و همگان را به این موضوع تذکر داده‌اند، حرکت نمود. در سال‌های گذشته نیز با نیازسنجی‌هایی که به‌عمل آمد برخی شرکت‌های دانش‌بنیان در عرصه کشاورزی برپا تا از ظرفیتهای علمی کشور در توسعه این بخش استفاده شود.
در ادامه ضمن آشنایی با چند شرکت‌دانش‌بنیان با برخی نکات در مورد آنها بیشتر آشنا خواهیم شد. سوالاتی از این شرکت‌ها پرسیده شده که در ابتدا به‌طور خلاصه ارائه می‌شود تا مخاطبان، بهتر در جریان گفتگوها قرار گیرند؛
1- یک واحد دانش‌بنیان چه اهدافی را دنبال می‌کند؟
۲- چه مشکلاتی در مسیر رشد و دانش‌بنیان شدن واحدهای تولیدی وجود دارد؟
۳- شرکت‌های دانش‌بنیان چه کمکی به تولید و اقتصاد کشور می‌کنند؟
۴- سیاست‌های کلی کشور تا چه اندازه در جهت دانش‌بنیان شدن واحدهای تولیدی است؟
۵- آیا واحدهای تولیدی دانش‌بنیان، استانداردهای علمی-آموزشی را به شکل واقعی رعایت می‌کنند؟
6- توصیه شما برای واحدهایی که تصمیم به دانش‌بنیان شدن دارند چیست!؟
رفع مشکلات کشور با استفاده از علوم و فناوری
مهندس محمد براتی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان«بیتا ژن‌گستر» که در تولید بذر هیبرید صیفی‌جات فعالیت دارد، می‌گوید: یک شرکت دانش‌بنیان، رفع مشکلات و چالش‌های کشور را با استفاده از علوم و فناوری‌های جدید دنبال می‌کند که منجر به ایجاد ثروت، خوداتکایی در تولید و اشتغال‌زایی می‌گردد.
دانش‌بنیان و تولید بذر هیبرید
وی مهم‌ترین چالش در مسیر دانش‌بنیان شدن را ارائه دلایل و مستندات لازم برای گرفتن تاییدیه‌های دانش‌بنیان می‌داند و عنوان می‌کند: گاهی حمایت‌ها به سمت شرکت‌هایی متمرکز می‌شود که محصولاتی را تولید و فرآیند تحقیقاتی و تولید آنها کوتاه‌مدت است.
اما فرآیند تحقیقاتی لازم برای تولید برخی محصولات مانند بذرهای هیبرید بین 5 تا 10 سال زمان نیاز دارد. در این میان برای شرکت‌هایی که در پارک‌های علم و فناوری مستقر نیستند یا اعضای هیات‌علمی دانشگاه‌ها در بین سهام‌داران آنها حضور ندارند، فرآیند دانش‌بنیان شدن ممکن است سخت‌تر باشد. براتی در ادامه توضیح داد: مهم‌ترین کمک‌هایی که شرکت‌های دانش‌بنیان به تولید و اقتصاد کشور می‌کنند عبارتنداز:
• خوداتکایی و نداشتن وابستگی به تولید کالاهایی که دارای فناوری‌های جدید باشند؛
• تولید محصولات با کیفیت که قدرت رقابت در بازارهای بین‌المللی را داشته و در نتیجه امکان صادرات آنها وجود دارد؛
• اشتغال‌زایی برای نیروهای متخصص و نخبگان؛
وی گفت: هر چند در سال‌های اخیر گام‌های مهمی در زمینه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان برداشته شده اما نوع و میزان حمایت‌ها قابلیت بهبود و افزایش دارد.
براتی در مورد رعایت استاندارد توسط شرکت‌های دانش‌بنیان نیز گفت: نمی‌توان قضاوت کلی در این زمینه داشت. بسیاری از شرکت‌های دانش‌بنیان دارای استانداردهای واقعی هستند اما شرکت‌هایی نیز وجود دارند که به دلیل ارزیابی‌های اشتباه و غیر واقعی، فاقد استانداردهای لازم در این زمینه بوده و دانش‌بنیان شدن آنها غیرواقعی و به‌منظور دریافت برخی از حمایت‌ها و تسهیلات انجام شده است.
اهداف مقدس شرکت‌های دانش‌بنیان
دکتر اکبر نیازی واقف، مدیرعامل شرکت رایان زرین‌سینا می‌گوید: عقیده دارم یک واحد دانش‌بنیان، اهداف مقدسی را دنبال می‌کند که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
• تشویق و جذب متخصصان، نوآوران، مخترعان و واحدهای پژوهشی به فعالیت‌های بیشتر در رفع نیازهای جامعه و جلوگیری از فرار نخبگان به خارج از کشور؛
• نشر و رشد علم و دانش و ثروت‌آفرینی به وسیله به‌کارگیری علم و ارتقای فناوری‌های جدید؛
• ارتقای فرهنگ عمومی کارآفرینی و کاهش بیکاری و ایجاد مشاغل پایدار؛
• کمک به حل مشکل فقر در کشور؛
• کمک به افزایش سطح رفاه کلی اجتماع؛
• ارتقاء جایگاه کشور در به‌دست آوردن قدرت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی در شرایط حساس کنونی؛
• ایجاد زمینه برای بکارگیری هر چه بیشتر توانمندیهای دانشگاه ها و واحدهای پژوهشی در جامعه؛
• تشویق بنگاههای اقتصادی و دستگاه‌های اجرایی به بهره‌گیری از یافته‌های پژوهشی و فناوری‌های شکل‌یافته در مراکز پژوهشی و دانش‌بنیان؛
• جذب و تبدیل ایده‌ها به محصول و تلاش‌های نوآورانه برای رشد و توسعه، بهبود و ارائه محصولات و خدمات جدید؛
• ایجاد تفاوت‌های موثرتر نسبت به کالاهای مشابه در بازارهای داخلی و خارجی، براساس نیاز مشتری؛
• عبور از تحریم‌های بین‌المللی و خود تحریمی‌ها در داخل کشور؛
• افزایش ظرفیت تولیدات داخلی.
مشکلاتی که لرزه بر پیکر دانش‌بنیان می‌اندازد
وی در مورد مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان نیز گفت: فکر کردن و روبرو شدن با آن، جسم و روح ما تولیدکننده‌ها به‌ویژه دانش‌بنیانی‌ها را به درد می‌آورد. متاسفانه در طول این سال‌هایی که شرکت‌های دانش‌بنیان شکل گرفته‌اند این شرکت‌ها دچار مشکلات عدیده و بغرنجی شده‌اند که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
• واردات بی‌رویه محصولات خارجی که مشابه آنها در داخل کشور تولید می‌شوند و کافی نبودن نظارت بر قاچاق این نوع کالا؛
• مشکلات در خصوص صادرات محصولات دانش‌بنیان؛
• جلوگیری از واگذاری پروژه‌ها از سوی دستگاه‌های دولتی به شرکت‌های دانش‌بنیان و همچنین بی‌اعتمادی به محصولات دانش‌بنیان داخلی و نبود حمایت لازم و خرید این محصولات از سوی بسیاری از سازمان‌ها، ارگان‌ها، شرکت‌ها و صنایع بزرگ کشور؛
• کمبود منابع مالی؛
• مشکلات در روند ثبت شرکت‌های دانش‌بنیان؛
• تاخیر در تامین مالی قراردادهای بسته شده با دولت، سازمان‌ها، ارگان‌ها و نهادهای وابسته به دولت و پرداخت‌نشدن مطالبات شرکت‌ها در زمان مقرر؛
• ناتوانی در بازاریابی و تجارت محصولات توسط شرکت‌های دانش‌بنیان؛
• قوانین دست‌وپاگیر برای دریافت مدارک و مجوزها و طی کردن بوروکراسی‌های اداری؛
• نداشتن شناخت کافی دستگاه های اجرایی از قوانین موجود در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و همچنین نبود هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی و سلیقه‌ای عمل کردن در جهت منافع خود بابت رفع موانع و مشکلات سر راه شرکت‌های دانش‌بنیان؛
• نداشتن ثبات نرخ ارز و حتی ارزش پول رایج کشور؛
• زمان نسبتاً طولانی ارزیابی و همچنین سخت بودن مراحل ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان؛
• چالش‌های موجود در ارتباط با سازمان تأمین اجتماعی و ادارات مالیاتی؛
• نبود ثبات در به‌کارگیری نیروهای متخصص و خروج بی‌رویه نیروهای فناور از کشور؛
• قراردادهای یک‌طرفه سازمان‌ها با شرکت‌های دانش‌بنیان؛
• مقررات پیچیده گمرکی؛
• پذیرش نشدن ضمانت‌نامه‌های صندوق‌های حمایتی در مناقصات و قراردادها؛
• نبود ابزارهای کافی انگیزشی و تشویقی برای جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی؛
• افزایش نرخ تعرفه برای واردات مواد اولیه، کالاهای واسطهای و سرمایهای موردنیاز شرکت‌های دانش‌بنیان؛
• وجود قوانین بسیار سخت‌گیرانه در دریافت تسهیلات به‌ویژه ارائه تضمین از سوی بانک‌ها و صندوق‌های مربوطه؛
• کمبود سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی و فعالیت کم بانک‌ها و موسسات مالی برای تامین مالی در حوزه دانش‌بنیان؛
• اطلاع‌رسانی ضعیف و کوتاهی در تبلیغات مؤثر در مورد دستاوردهای شرکت‌های دانش‌بنیان از سوی رسانه‌ها.
البته اینها پارهای از مشکلاتی است که به آنها اشاره کردم اما هرکدام انرژی و زمان زیادی از فعالان حوزه دانش‌بنیان می‌گیرد و حل هر کدام از آنها عزم و اراده ملی به‌خصوص مسئولان را می‌طلبد. که البته با این همه، نباید منکر یکسری کارهای خوبی شد که در این حوزه انجام گرفته است.
این فعال حوزه دانش‌بنیان در مورد تاثیر و نقش این شرکت‌ها می‌گوید: کمک به خودباوری و خودکفایی در کشور، کاهش وابستگی به خارج از کشور، رونق اقتصادی، رقابتپذیری، صادرات و ارز آوری، کاهش هزینه‌های تولید، افزایش بهره‌وری، افزایش و بهبود کیفیت محصول و در نتیجه آن کاهش قیمت تمام‌شده و تولید کالاهای با ارزش‌افزوده بالا، کاهش خام‌فروشی منابع راهبردی کشور ازجمله نفت، مقابله با تحریم‌ها و رشد علمی کشور از این‌گونه تاثیرات است.
نیازی عنوان کرد: اعتقاد دارم با گذشت بیش از 10سال از تصویب قانون «حمایت از شرکت‌ها و مؤسسات دانش‌بنیان و تجاری‌سازی نوآوری‌ها و اختراعات» سیاست‌های کلی کشور هنوز راه زیادی برای موفقیت در دانش‌بنیان نمودن واحدهای تولیدی پیش‌رو دارد که امیدوارم با تصویب نهایی و اجرایی شدن قانون «جهش تولید دانش‌بنیان»، شاهد جهش قابل‌توجهی در حوزه دانش‌بنیان باشیم.
نیازی گفت: با احترام به واحدهای تولید دانش‌بنیانی که این مقوله را به شایستگی انجام می‌دهند باید بگویم که برخی از این واحدها استانداردهای علمی و آموزشی را به‌طور کامل رعایت نمی‌کنند.
وی اظهار امیدواری کرد با توجه به شعار امسال مبنی‌بر « تولید دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» و عزم ملی در محقق شدن این شعار و همچنین تصویب نهایی قانون «جهش تولید دانش‌بنیان»ُ مسیر برای عزیزانی هموار شود که تصمیم به دانش‌بنیان شدن شرکت و واحد تولیدی خود دارند. به امید رشد و اعتلای ایران عزیز و دیدار شما در قله‌های موفقیت.
در آخر لازم می‌دانم به این بیت شعر از ناصر خسرو قبادیانی اشاره کنم که می‌گوید:
درخت تو گر بار دانش بگیرد/ به زیر آوری چرخ نیلوفری را
هدایت ایده‌ها به سمت تکنولوژی
احمد قبادی، مدیرعامل "شرکت بیستون کرمانشاه" تولیدکننده انواع تکنیکال‌ها و فرمولاسیون آفت‌کش‌های کشاورزی نیز در پاسخ به پرسش‌ها عنوان کرد: واحدهای دانش‌بنیان می‌توانند ایده‌ها را به مسیر تکنولوژی هدایت و به توسعه‌ی اقتصادی بیشتر و رشد دانش و ارزش‌های علمی کشور منجر شوند.
از مشکلاتی که در مسیر رشد و دانش‌بنیان شدن واحدهای تولیدی وجود دارد: ضعف حمایت مسئولان، دریافت نکردن تسهیلات آسان و واردات محصولات مشابه تولید داخل را می‌توان ذکر کرد.
وی می‌گوید: شرکت‌های دانش‌بنیان کمک‌های زیادی از جلوگیری از خروج ارز، قطع وابستگی کشور به واردات، کمک به تولید ملی و ایجاد اشتغال را انجام می‌دهند.
قبادی سیاست‌های کلی کشور در جهت دانش‌بنیان شدن واحدهای تولیدی را نسبتا کارآمد دانست و گفت: استانداردها معمولاً توسط شرکت‌های دانش‌بنیان رعایت می‌گردد.
وی توصیه کرد که شرکت‌های دانش‌بنیان به سمت خدمات و تولید محصولاتی بروند که در کشور به آن نیاز است.
لزوم ثبات سیاست‌ها در حوزه شرکت‌های دانش بنیان
دکتر محمدحسین هجرت، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «هما صنعت اکباتان» تولیدکننده پهپادهای نقشه‌برداری در پاسخ به خبرنگار ما می‌گوید: به‌طور کلی تمرکز اصلی یک واحد دانش‌بنیان بر نیروهای انسانی متخصص شرکت است و تمام تلاش خود را برای انجام تحقیق و توسعه در راستای خدمت یا محصولی ایجادی می‌نماید تا بتواند وسیله‌ای متفاوت از محصولات موجود خلق و ارائه کند.
هسته اصلی شرکت دانش‌بنیان، نیروهای متخصص آن هستند و عموما ایده‌های جدید و تکنولوژی پیشرفته (های‌تک) در شرکت‌های دانش‌بنیان شکل می‌گیرند؛ پس اهداف بر همین منوال تعریف و تعقیب می‌شوند.
نباید دانش‌بنیان دولتی باشد
وی عنوان کرد: به صورت کلی مشکلات شرکت‌های دانش‌بنیان به دو دسته داخل و خارج بنگاه تقسیم می‌گردند؛ از مشکلات دسته اول می‌توان به نداشتن درک و شناخت صحیح از بازار هدف توسط شرکت دانش‌بنیان و انتخاب راهکارهای پیچیده برای حل مسائل ساده اشاره کرد.
عمده مسائل دسته دوم، به نبود حمایت عملیاتی دولت از شرکت‌های دانش‌بنیان برمی‌گردد. به‌طور مثال تعداد کارمندانی که در حوزه دانش‌بنیان و برای رفع موارد و مسائل دانش‌بنیان از دولت حقوق می‌گیرند، بیشتر از کارمندانی است که در شرکت‌های دانش‌بنیان فعال هستند و این خود یک چالش بزرگ اقتصادی است که جای بسی تأمل دارد.
این فعال حوزه شرکت‌های دانش‌بنیان گفت: بدون‌شک راهی را که کشورهای در حال توسعه طی کرده‌اند، ما هم می‌توانیم برویم. مسیر پیشرفت، توجه داشتن به شرکت‌های دانش‌بنیان است که مقام رهبری هم بر آن تاکید دارند.
البته توجه به یک نکته اساسی مهم است و آن که تغییر دولت‌ها و مسائل سیاسی نباید بر سیر تکامل شرکت های دانش‌بنیان کوچک‌ترین تاثیری بگذارد و تعیین کننده خط و مشی آنها باشد. تعاملات می‌باید در اتاق فکری از خبرگان فراتر از دولت و سیاسیون انجام گیرد تا بتوان تاثیرپذیری بر اقتصاد و تولید را در درازمدت احساس کرد.
هجرت توضیح داد: به عنوان مثال کشور کره‌جنوبی برای رشد صنایع خود از روش «دلفی» که مشابه همین نظریه است استفاده نمود و با نگاهی بلندمدت به شرکت‌های خلاق و دانش‌بنیان، موجب رشد و تعالی اقتصاد و صنعت خود گردید. نکته مهم دیگر این که در رشد تکنولوژی، میانبری وجود ندارد، پس باید پله‌های رشد شرکت‌های دانش‌بنیان یکی یکی طی گردد و نگاه کلان به این مقوله اهمیت بالایی دارد.
مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان هما صنعت اکباتان گفت:ایرادات فراوانی در روند ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان وجود دارد و از آن جمله کمبود افراد متخصص در کارشناسی‌های انجام شده است که حل آن نیازمند انسجام دقیق و یکپارچه میان کارشناسان این حوزه و کارآفرینان متخصص است. به‌عنوان یک راهکار می‌توان ارزیابی شرکت‌های دانش‌بنیان را به دیگر شرکت‌های دانش‌بنیان در آن حوزه خاص سپرد که مدیریت آن قطعا دشوار خواهد بود.
هجرت گفت: با توجه به این که عموماً ادعای شرکت‌های دانش‌بنیان بر خلاقیت ایجاد شده توسط خودشان و محوریت کاری آنها نیروهای متخصص داخل مجموعه است، بنابراین بهترین کارشناسان خود افراد و اعضای شرکت دانش‌بنیان هستند، اما می‌توان برای خیلی از پارامترها از دستاوردهای موجود جهانی نیز استفاده نمود که این امر نیازمند سازماندهی درست برای هر خدمت یا محصول خاص است.
وی در ادامه توضیح داد: مهم‌ترین عامل برای ماندگاری یک شرکت دانش‌بنیان، رصد صحیح بازار قبل از تولید است. پس پیشنهاد می‌شود قبل از اقدام به تولید و سیرپیچیده مراحل دانش‌بنیان، بازار هدف به خوبی مطالعه و نیازسنجی صحیح انجام شود.
نقش موثر خبرگان در پیشبرد امور
دکتر مهدی رستمی، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان«زیست‌سپیدان حیات پایا» فعال در زمینه تولید کودهای زیستی و مایکوریزا نیز به خبرنگار ما گفت:در جوامع مختلف برای انجام کارها معمولا مشکلات و مسائلی پیشِ روی افراد قرار دارد که خِردجمعی و کسب مشاوره از خبرگان می‌تواند یاریگر هر تشکل یا فرد باشد.
ضرورت دانش‌بنیان‌شدن دانشگاه‌ها
وی با بیان این نکته که در ایران مراکز علمی و دانشگاه‌ها معمولا با گذراندن واحدهای تئوری کار را پیش می‌برند و واحدهای عملی و تحقیقاتی کمتر به چشم می‌خورد، توضیح داد: باید به سمتی برویم که پس از گذراندن چند ترم دانشگاهی، دانشجوی در حال تحصیل، تجربه لازم برای راه‌اندازی یک کسب‌وکار داشته باشد و نباید فاصله بین کسب مدرک تحصیلی تا جذب شدن در بازار کار زیاد باشد تا دانش‌آموختگان در کارهای غیرمرتبط با رشته تحصیلی به‌کار گرفته شوند. ابتدا باید دانشگاه‌ها دانش‌بنیان شوند تا بتوانند افراد آگاه و علاقه‌مند به هر کاری را در مسیر هدف و رشته مربوطه آموزش دهند.
رستمی ادامه داد: باید شرایطی فراهم شود که افراد ایده‌پرداز و نواندیش گرد هم آیند و با پشتکار و ایجاد روش‌های بومی برای تحقق اهداف ملی، دانش‌فنی و تجارب خود را در قالب یک شرکت دانش‌بنیان در عرصه خدمت به جامعه به‌کار گیرند. وجود چنین شرکت‌هایی را می‌توان به یک معدن طلا تشبیه نمود.
سیاست‌های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران در مسیر دانش‌بنیان شدن است، اما در عمل وقتی وارد یک مرکز رشد و واحد پارک علمی و فناوری می‌شوید، شبیه یک بنگاه اقتصادی-علمی است که افراد فقط به فکر موارد مالی هستند.
اگر نظارت‌های کلی دولت بر عملکرد سازمان‌های پایین‌دست بیشتر و افکار این سازمان‌ها مردمی شود، ریشه‌کنی فقر نیز رنگ عملی خواهد گرفت.
این فعال عرصه شرکت‌های دانش‌بنیان می‌گوید: شرکت‌های دانش‌بنیان با محوریت سلامت فکری، علمی و مشاورهای، جامعه را در مسیر درست قرار خواهند داد و برای این که بخواهیم مطلع باشیم که واحدهای دانش‌بنیان استانداردهای علمی و آموزشی را به شکل واقعی رعایت می‌کنند، بایستی بر اساس آیین‌نامه اجرایی واحدهای ارزیابی و کنترل، حراست و بازرسی، یک بیلان کاری از شرکت‌ها را هر ماهه به‌صورت فنی در اختیار واحدهای مسئول برای رویت و بررسی قرار دهند.
از روند بررسی شرکت‌های دانش‌بنیان رضایت داریم
دکتر دهقان، مدیرعامل شرکت دانش‌بنیان «کیمیا دانش الوند» تولیدکننده بذور کشاورزی نیز بیان کرد: در مجموع از روند دانش‌بنیان و چگونگی داوری این شرکت‌ها رضایت داریم و می‌توانم بگویم که اگر شرکتی شرایط لازم برای معرفی به‌عنوان یک شرکت دانش‌بنیان را داشته باشد، چندان مشکل خاصی سر راه آن قرار ندارد اما مسئله اصلی این است که شرکت بتواند پویا و دانش‌بنیان باقی بماند و محصولات جدید و ارتقای محصولات قبلی را داشته باشد و با گذشت زمان، خصوصیات دانش‌بنیان بودن خود را حفظ کند. نظارت و ارزیابی‌هایی باید از این نظر وجود داشته باشد.
وی گفت: مشکلات در مسیر شرکت‌های دانش‌بنیان از نوع مشکلاتی است که به‌صورت کلی در مسیر صنعت وجود دارد و وقتی که صنعت ما بیمار باشد، شرکت‌های دانش‌بنیان نیز به آن دچار خواهند شد. به‌ویژه که اینها در مرزهای دانش حرکت و حساس‌تر هستند و حمایت‌هایی که از آنها می‌شود اهمیت بیشتری دارد.
شرکت‌های دانش‌بنیان برحسب این که چه اندازه یک کشور به آنها بها بدهد، کالاها و خدماتی را به جامعه ارائه می‌دهند. انصافا در سال‌های اخیر حمایت‌های مناسبی از شرکت‌های دانش‌بنیان صورت گرفته و رشد خوبی هم داشته‌اند و در جاهایی که در کشور دچار نقصان بود، فعالیت‌های خوبی از سوی شرکت‌های دانش‌بنیان شاهد بوده‌ایم.
به‌طور نمونه شرکت کیمیا دانش الوند، 10 سال است که فعالیت می‌کند. در هنگام شروع به فعالیت (سال 90)، 100درصد پودر چربی مورد استفاده در صنعت دام و طیور کشور با واردات تامین می‌شد اما پس از شرکت کیمیا دانش، 9-8 شرکت دیگر نیز به این کار ورود کردند و الان در حال‌حاضر می‌توانیم بگوییم 100درصد این محصول در داخل تولید می‌شود و سهم واردات بسیار پایین است. این خود نمونه‌ای است که نشان می‌دهد چنانچه به شرکت‌های دانش‌بنیان توجه شود، نتایج خوبی در پی خواهد داشت.
وی می‌گوید: به‌طور کلی سیاست‌های کلان در حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان نسبتا خوب است، اما مشکل این است که در بحث مجوزها و تمدید آن و در مواردی که نیاز به استعلام و … وجود داشته باشد، هیچ تفاوتی بین شرکت‌های دانش‌بنیان و شرکت‌های دیگر وجود ندارد. مثلا در حوزه کاری ما که عمده مجوزها را سازمان دامپزشکی می‌دهد، این مسئله مشهود و لازم است که به وزارتخانه‌ها، ارگان‌ها و سازمان‌های متولی دولتی تاکید شود که شرکت‌های دانش‌بنیان را در اولویت قرار دهند و کارشان تسهیل شود.
دهقان همچنین گفت: در حمایت‌های بانکی، نوع وام‌ها، وثیقه‌ها و… نیز هیچ تفاوتی بین شرکت‌های دانش‌بنیان و دیگر شرکت‌ها قائل نمی‌شوند. در حالی‌که وام‌های خاص شرکت‌های دانش‌بنیان و تسهیل در روند پرداخت، به توسعه این شرکت‌ها کمک خواهد کرد.
وی در مورد رعایت استانداردهای علمی و آموزشی توسط شرکت‌های دانش‌بنیان نیز می‌گوید: این موضوع در مورد شرکت‌های مختلف فرق دارد. اما مطمئنا شرکت‌هایی که پرسنل مناسب را استخدام می‌کنند توان لازم را داشته و موفق‌تر هستند. بهتر است شرکت‌های دانش‌بنیان برای حفظ اصالت دانش‌بنیانی‌ملزم به رعایت نکات آموزشی و پژوهشی باشند و استانداردهای علمی و آموزشی را رعایت کنند.
وی افزود: به دانشجویان مقاطع دکترا و فوق‌لیسانس توصیه‌می‌شود که با یک فرضیه علمی دقیق، روشن و کاربردی، کارشان را شروع و مسیر را به‌درستی انتخاب نمایند و از خدمات پارک‌های علمی و فناوری استفاده کنند. در این زمینه با پنج دانشجویی که همکاری انجام شد، به این مسیر هدایت شدند و اکنون شرکت‌های خودشان را دارند و موفق هستند.
حسین کاظمی ـ روزنامه نگار و کارشناس کشاورزی
