ظرفیت ایران برای تبدیل شدن به قطب تولید کود در دنیا

با توجه به برپایی نهمین دوره نمایشگاه جامع بین‌المللی نهاده‌های کشاورزی(اگروپارس) به همت انجمن‌های صنایع تولیدکنندگان سموم و کودهای شیمیایی و با توجه به حضور چشمگیر تولیدکنندگان و فعالان این صنعت، در خصوص ظرفیت‌های تولید کود و سم، استفاده از ظرفیت‌های خاص، موانع، چالش‌ها، مشکلات و… با طرح چند سوال دیدگاه برخی از مدیران عامل و فعالان این حوزه را جویا شده‌ایم که به منظور رعایت اختصار برای مشاهده سوالات ( اینجا ) را کلیک کنید.

اخبار سبز کشاورزی؛ کشور ایران ظرفیت مناسبی در تولید مواد اولیه کود، ازجمله کودهای ازته، فسفاته و همچنین پتاسه و میکروها دارد و درصورتی‌که برنامه‌ریزی مناسبی صورت گیرد و از این صنعت حمایت جدی شود، ایران می‌تواند به قطب صادرکننده کود تبدیل شود؛ اما در این مسیر موانعی جدی وجود دارد که علت اصلی آن سیاست‌های اتخاذی وزارت جهاد کشاورزی و دخالت دولت در امر تولید است، از جمله:

1- محدودیت در صادرات موجب جذب نشدن سرمایه‌گذار برای کارآفرینی و سرمایه‌گذاری در تولید و همچنین بی‌رغبتی برای استفاده از منابع و معادن موجود در ایران شده است.

2- تغییرات لحظه‌ای و ساعتی سیاست‌های وزارت جهادکشاورزی در صنعت کود و مقررات ناپایدار.

3- اقدامات شرکت خدمات حمایتی که مانع اصلی پیشرفت بخش خصوصی صنعت کود کشور است؛ این شرکت با دادن یارانه ناچیز موجب تداخل در بازار و مداخله در سیاست‌گذاری‌های این صنعت شده است.

4- نبود حمایت از سوی وزارت صمت و وزارت جهاد کشاورزی برای افزایش تولید و تبدیل منابع موجود و رشد سرمایه‌گذاری و تولید و به‌تبع ایجاد اشتغال پایدار.

5- تحریم‌های ظالمانه که موجب روابط ضعیف ایران با سایر کشورها در زمینه صادرات شده است همراه با خودتحریمی‌های داخل.

با توجه به موارد فوق، به‌صورت کلی می‌توان گفت تصمیم‌گیری برای دادن یارانه کود به کشاورزان و دخالت شرکت خدمات حمایتی در برنامه‌ریزی و سیاست‌گذاری‌های کود کشور، موجب شده تا صنعت کود ایران ضعیف مانده و از دستیابی به جایگاه قطب کود در دنیا باز بماند، بنابراین پیشنهاد می‌گردد:

الف- یارانه به کشاورزان در قالب کشاورز کارت و براساس سطح زیرکشت داده شود، نه یارانه به کود.

ب- عدم دخالت شرکت خدمات حمایتی در تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری صنعت کود کشور.

ج- ایجاد کرسی حامی از تولیدکنندگان کود کشور در وزارت جهاد کشاورزی با تکیه بر افزایش تولید و تبدیل منابع و مواد موجود در ایران به تولید جهانی.

د- تامین سرمایه شرکت‌های داوطلب در تولید کودهای پایه.

باید به این مهم توجه داشت کشوری رشد اقتصادی و پیشرفت دارد که بتواند با برنامه‌ریزی صحیح و استفاده از منابع، مانع صادرات محصولات به صورت خام شود؛ برای مثال باید ضمن جلوگیری از صادرات کود اوره بخش اصلی کود اوره کشور را با تبدیل به کودهای مخلوط، صادر و درآمد بیشتری کسب کرد.

کشور ایران سالانه تقریبا به 30هزار تن انواع مواد دفع آفات نباتی نیاز دارد که توسط حدود 50 شرکت تولیدکننده و 200 شرکت واردکننده این نیاز فراهم می‌گردد.

تعداد شرکت‌های فعال در این بخش نشانگر ظرفیت مناسب تولید و صادرات در کشور است و خوشبختانه امسال این امر محقق شده و ایران می‌تواند قطب تولید سموم برای تامین نیاز داخل و صدور به کشورهای متقاضی باشد.

البته بر سر راه این اقدام موانعی موجود است، ازجمله:

1- وجود تحریم‌ها که موجب کندی در تامین مواد تکنیکال و قیمت بالای تمام‌شده می‌گردد و همچنین سخت بودن شرایط صادرات و مبادلات پولی در شرایط موجود.

2- اخذ ارزش‌افزوده که موجب گران‌تر شدن نهاده‌می‌شود؛ در صورتی‌که در دنیا به نهاده‌های کشاورزی یارانه پرداخت می‌‌گردد تا با قیمت مناسبی به دست کشاورزان برسد.

3- اخذ تصمیمات و سیاست‌های لحظه‌ای و در کوتاه مدت که موجب هراس شرکت‌ها از حضور در بازاریابی بین‌المللی و پرداخت اختلاف قیمت فاحش ارز می‌گردد.

4- کمبود سرمایه در گردش برای تامین مواد اولیه.

5- عدم برنامه‌ریزی و حمایت در جهت تولید تکنیکال.

پیشنهادات در این بخش

الف- وزارت جهاد کشاورزی می‌تواند با کار ترویجی موجب بالا رفتن کارائی عملکرد کشاورز، مصرف‌کننده، بهره‌بردار و همچنین کاهش مصرف در واحد سطح باشد.

ب- با توجه به خالی بودن ظرفیت اکثر واحدهای تولیدی، از تولیدکننده حمایت بیشتر شود و کالاهای مشابه تولید داخلی به کشور وارد نگردد.

ج- حمایت‌های جدی از شرکت‌های دانش‌بنیان در حوزه تولید نهاده‌ها و همچنین تامین سرمایه در گردش واحدهای تولیدکننده در جهت توسعه کمی و کیفی.

خاطرنشان می‌سازد ایران با ظرفیت و توان بالا در تکنولوژی و فرمولاسیون و حتی تولید مواد تکنیکال مورد نیاز می‌تواند تبدیل به قطب بزرگ در تامین مواد اولیه و آفتکش‌های آماده مصرف در دنیا شود و برای تحقق این امر نیاز به حمایت‌های جدی‌تر، عدم دخالت دولت و سپردن کار به تشکل‌ها و متولیان بخش خصوصی وجود دارد.