پتانسیل اشتغالزایی پنبه، مهم‌ترین فیبر طبیعی جهان+ ویدئو
پنبه یکی از گیاهان روغنی و صنعتی مهم کشاورزی در جهان و ایران است که کاربرد وسیعی در صنایع پایین‌‌دستی داشته و توان اشتغالزایی بالایی د دارد.
اخبار سبز کشاورزی؛ آقای محی‌الدین هاشمی، از پیشکسوتان پنبه‌کار و کارخانه‌دار استان گلستان در این باره می‌گوید: اهمیت پنبه در اشتغالزایی به‌گونه‌ای است که با ایجاد یک شغل در زراعت پنبه می‌توان پنج شغل در صنایع مرتبط با آن ایجاد کرد. با این حال، سطح زیرکشت این محصول که در سال‌‌های میانی دهه هفتاد بالغ‌بر ۳۲۰ هزار هکتار بوده است. در سال زراعی جاری به حدود ۹۰ هزار هکتار رسیده است.
از دست رفتن توجیه اقتصادی کشت پنبه
وی ادامه می‌دهد: پنبه در دهه پنجاه در استان گلستان در سطحی بیش از ۱۸۰ هزار هکتار کشت می‌شده که اکنون به زیر ۱۰ هزار هکتار رسیده است. توان اشتغالزایی این گیاه صنعتی به حدی بوده که کارگرانی از دیگر استان‌ها به منطقه گرگان و دشت می‌آمدند و در کارخانه‌های پنبه‌پاک‌کنی که تعداد آنها به بیش از ۵۰ کارخانه می‌رسید سکنی می‌گزیدند و در کار کاشت، داشت و برداشت و همچنین فرآوری پنبه بعد از برداشت مشغول بودند.
این پیشکسوت پنبه‌کار و کارخانه‌دار استان گلستان می‌گوید: «وش پنبه» از مزارع برداشت شده و در کارخانه پنبه‌پاک‌کنی به الیاف و پنبه دانه تبدیل می‌شد. ضریب تبدیل وش پنبه به الیاف۳۳ درصد و به پنبه دانه ۵۵ درصد است. کنجاله باقی مانده نیز در صنایع پرورش دام و طیور استفاده می‌شود. از پنبه دانه می‌توان روغن استحصال کرد؛ اما با قطع یارانه دولت در سال ۱۳۸۱ و از دست دادن توجیه اقتصادی، تقریبا تمام کارخانه‌های استحصال روغن از پنبه تعطیل شد.
هاشمی عنوان می‌کند: براساس آمار، در سال ۱۳۷۵، کشت پنبه ۴۳ درصد از مزارع استان گلستان را به خود اختصاص داده بود، اما در سال ۱۳۸۵ این سهم به کمتر از ۴ درصد رسید. براساس تجربه سنوات قبل اگر قیمت خرید پنبه بیش از ۳ برابر نرخ گندم باشد، برای کشاورزان صرفه اقتصادی دارد، اما اگر کمتر از ۳ برابر باشد، کشاورزان به سمت دیگر زراعت‌های با مصرف آب زیاد مثل شالی می‌روند که بر این اساس نمی‌توان به استفاده از پتانسیل اشتغالزایی پنبه امیدی داشت.
وی در ادامه افزود: با توجه به آنکه تمامی کشور‌های تولیدکننده یارانه حمایتی برای زراعت پنبه پرداخت می‌کنند، از این رو در کشورما هم سیاست‌های حمایتی برای ترغیب کشاورزان به کشت این محصول باید تخصیص یابد.
