تأثیر بارش‌های بهاری بر زنبورداری

اخبار سبز کشاورزی؛ این نکته‌ای بود که در گفت‌وگو با بعضی از فعالان این عرصه به آن دست یافتیم؛ چرا که از بارش‌های بی‌موقع چندان راضی به نظر نمی‌رسیدند. البته بودند کسانی که نظرات متفاوتی هم داشتند و نوع مدیرت اعمال شده در زنبورستان را مهم می‌دانستند که صحبت‌های این دسته هم باید مورد توجه قرار گیرد. نظرات چند نفر از فعالان صنعت زنبورداری در ذیل آمده است:

بارش‌ها کاستی‌های زمستان را جبران کرد

موسی شریفی، تولیدکننده عسل از استان کردستان به خبرنگار دام، کشت و صنعت گفت: زمستان سال گذشته ما با کمبود بارش و گرمای هوا مواجه شدیم. در مناطق سردسیری مثل استان کردستان و ارتفاعات آن نسبت به چند سال گذشته برف کمتری را شاهد بودیم که در نوع رفتار زنبور عسل نقش زیادی داشته است.

به واسطه نبود برف و باران در فصل زمستان، زنبور‌ها به فعالیت‌های بی‌موردشان ادامه دادند و به واسطه‌ی این فعالیت‌ها عمرشان کوتاه ‎شد و کندوها با ریزش زیادی در جمعیت مواجه شدند. به همین دلیل چیزی حدود بیست درصد از جمعیت زنبور‌های داخل کلونی کاهش پیدا کرد.

اما بارش‌هایی که از اسفندماه به بعد اتفاق افتاد، خسارت‌های ناشی از نبود برف و رطوبت هوا را جبران کرد. یعنی اینکه هم رطوبت منطقه جبران شد و هم اینکه بخش زیادی از نیازهای زنبور مانند گیاهان و علف‌های مناسب را باعث گردید. این بارش‌ها در زندگی زنبورها و زنبورداران نقش بسزایی داشت و باعث رشد زنبور‌ها شد و مشکلات ناشی از زمستان را جبران کرد.

کمبود دارو و امکانات زیان آور است

امید عباس‌زاده، فعال زنبورداری در مشهد، گفت: زنبورستان‌های مشهد نسبت به سال قبل پیشرفت خوبی نداشتند؛ چون هوا همیشه در حال بارش بود و زنبور را به بیماری «نوزما» دچار می‌کرد و چون داروی باکیفیت در دسترس زنبورداران نبود، مجبور بودیم با سرکه سیب زنبور را درمان کنیم. از جمله مشکلات دیگر گرانی شکر بود و مشکلاتی هم از نظر گرانی ادوات مخصوصاً وسایل بچه‌گیری مصنوعی داشتیم که در کار اختلال ایجاد می‌کرد.

سرمای هوا باعث شد شهد گل‌ها را از دست بدهیم

آقای رجبیان تولید کننده عسل نیز به خبرنگار دام و کشت و صنعت گفت: خرابی هوا دقیقاً مصادف شد با کوچ ما از جنوب به شمال. معمولاً ۲۰فروردین به سمت شمال حرکت می‌کردیم که زنبورها چند روزی وقت داشته باشند تا موقع باز شدن گل‌های مرکبات خودشان را با شرایط منطقه سازگار کنند.

با رصدهایی که از وضعیت هوا داشتیم، تصمیم گرفتیم امسال چند روزی دیرتر حرکت کنیم و همین کار را هم انجام دادیم، ولی متاسفانه از روزی که زنبور را خالی کردیم تا دو هفته هوا سرد و بارانی بود و اصلا شهدی از گل‌ها آزاد نمی‌شد. در این شرایط زنبور زمانی را که باید از گل مرکبات استفاده می‌کرد را کلا از دست داد. بنابراین عسل مرکبات امسال خیلی کمیاب خواهد بود. موضوع کرونا هم زنبوردارها را با مشکلاتی برای سرکشی به زنبورستان‌ها مواجه کرده بود.

اُفت جمعیت زنبور و کاهش تولید را شاهد بودیم

یدا... مسافر از زنبورداران استان مازندران نیز در گفت و گو با خبرنگار «دام، کشت و صنعت»، گفت: یکی از مشکلاتی که زنبورداران استان مازندران با آن مواجه شدند، بارندگی‌های مداوم و طولانی بود که هم باعث افت جمعیت شد هم در اوج گل‌دهی مرکبات باعث افت شدید تولید به واسطه کاهش فعالیت زنبور گردید.

زنبوردار باید خودش را برای شرایط مختلف آماده کند

منصور تکش،کارشناس ارشد اصلاح نژاد زنبورعسل و تولیدکننده، نظری متفاوت‌تر دارد و گفت: برف و باران نعمت‌های الهی هستند که خداوند برای ما انسان‌ها از آسمان نازل می‎کند. این ما هستیم که با کارهای اشتباه‌مان باعث ایجاد خسارت به خودمان و دیگران می‌شویم.

وی می‌گوید: به قول یکی از اساتید زنبورداری، «هر سال، سال زنبورداری است» و زنبوردار باید با علم و تجربه برای اقداماتی که باید بر روی زنبورستان انجام دهد، برنامه‌ریزی کند تا سود بیشتر و خسارت کمتر متوجه زنبورستان شود. امسال هم سال پربارشی در کشورمان بود و با مدیریت مناسب و انجام برخی کارها از خسارت وارده جلوگیری کردیم و به سود مناسبی رسیدیم. با انجام کارهای مثل قرار دادن کیک غنی از مواد مورد نیاز زنبورها، پروتئین، چربی و اسیدهای آمینه ضروری که باعث افزایش چربی ذخیره بدنی زنبوها و مقاومت بیشتر آنها در برابر سرما می‌شود، می‌توان شرایط را مدیریت کرد.

از جمله کارهای دیگری که در چنین مواقعی زنبوردارن باید انجام دهند عبارتند از: عایق‌سازی کندوها، فشرده نگهداری زنبورها، بررسی عسل ذخیره داخل کند، تغذیه زنبورها قبل از بارش باران و عدم بازید در زمان نامناسب از کندو.

صنعت زنبورداری به شدت تهدید می‌شود

حسن اسیوند، مدرس دانشگاه و فعال عرصه زنبورداری نیز گفت: به نظر می‌رسد که دیگر باید کم‌کم باید از این حرفه خداحافظی کرد؛ چون حمایت دولت به صفر رسیده است. قیمت شکر مقرون به صرفه نیست . قیمت کندو افزایش زیادی پیدا کرده و برعکس قیمت تولیدات زنبورداران رو به کاهش است و خریدار ندارند. در این شرایط بدون حمایت دولت ورشکستگی زنبوردار حتمی است.

اما داستان بارندگی‌های خارج از فصل معضل بعدی زنبوردار بود؛ چرا که بارندگی باید در فصل خودش صورت گیرد تا حداقل خسارت را به همراه داشته باشد. امسال بارندگی مناسب در فصل زمستان اتفاق نیفتاد. بارش برف برای رشد گیاهان بهاره بسیار مهم است. خصوصا برای «گَوَن» که تولید کننده شهد اصلی برای زنبوردار است. متاسفانه در زمستان بارش ضعیف بود و این خسارت در تابستان خود را نشان خواهد داد.

بارش‌های بهاره و کاهش دمایی که به دنبال دارد به تولیدکنندگان ملکه خسارت بیشتری را وارد می‌کند؛ چرا که اجازه تولید به موقع و با کیفیت را به آنها نمی دهد و امسال اکثر سفارش‌ها با تاخیر و مشکل در تولید همراه بود.