هر کندو فقط یک ملکه!

به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ زنبورداران مدت‌های زیادی است که این صداهای عجیب را می‌شناسند؛ اما نمی‌دانند که چرا زنبورها این صداها را از خودشان در می‌آورند.

اکنون، محققان دریافته‌اند که چنین صداهایی، «ملکه‌ها» را از درگیری‌های مرگبار با سایر زنبورها در امان نگه می‌دارد.

یک متخصص لرزش‌نگاری که این رفتارهای زنبورها و سایر حشراتی را که از طریق ایجاد لرزش با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کنند مورد مطالعه قرار داده است، می‌گوید پرده‌های گوش‌های ما امواج لرزشی یا «اکوستیک» را که از طریق هوا منتقل می‌شوند ثبت می‌کنند، اما چون زنبورها فاقد پرده‌های گوش هستند قادر به این کار نبوده ولی بدن آن‌ها می‌تواند تفاوت‌ها و تغییرات لرزشی ناشی از قدقد کردن یا سوت‌زدن را احساس کند.

محققان، لرزش‌نگارهایی در 25 کندوی زنبور قرار دادند. یک دسته از این کندوها در انگلستان و دسته دیگری در فرانسه زیر نظر گرفته شدند.

در هر یک از کندوها یک لرزش‌نگار در موم یکی از شان‌های کندو قرار داده شد تا این وسیله بتواند لرزش‌ها را ثبت نماید. پس از قرار دادن لرزش‌نگارها، محققان به مراقبت مشغول شدند که چه اتفاقاتی در هنگام قدقد کردن یا سوت‌زدن زنبورها، می‌افتد.

یک کلنی زنبورعسل، یک ملکه و تعداد زیادی کارگر دارد، ملکه‌ای که مادر تمام زنبورها است. از تخم‌ها تعداد اندکی مبدل به ملکه و اکثریت آن‌ها به کارگر تبدیل می‌شوند. ملکه‌های جدید زمانی که آماده تخمگذاری و جفتگیری می‌شوند شروع به قدقد کردن می‌نمایند.

آن‌ها سپس شروع به جویدن موم حجره خود می‌کنند و از آن‌ها خارج می‌شوند. هنگامی که یک ملکه جدید ظهور پیدا می‌کند، آن ملکه به جای قدقد کردن شروع به سوت زدن می‌کند.

این محققان اعتقاد دارند سوت زدن روشی برای مطلع کردن زنبورهای کارگر به‌منظور اطلاع دادن آن‌ها به‌منظور آمادگی برای تخمگذاری و جلوگیری از خروج سایر ملکه‌ها از حجره‌هایشان می‌باشد.

این نکته از آن نظر اهمیت دارد که زمانی که بیش از یک ملکه در کندو به‌صورت همزمان باشد، آن‌ها یکدیگر را به‌منظور کشتن نیش می‌زنند.

توراکس (Thorax) قسمتی از بدن حشره است که بین گردن و شکم آن‌ها قرار دارد و هنگامی که یک زنبور آماده سوت‌زدن باشد با شش پای خود به بدنه یکی از شان‌ها می‌چسبد و توراکس را با لرزش خود به حرکت در می‌آورد. کارگرها پیام این سوت‌زدن را احساس کرده و مانع از خروج سایر ملکه‌ها می‌شوند.

آن‌ها با اضافه کردن موم و یا تعمیر سوراخ‌های حجره‌های سایر ملکه‌ها، مانع از خروج آن‌ها می‌گردند. محققان در تعدادی از کندوها مشاهده کردند که چگونه کارگرها مانع از خروج سایر ملکه‌های زنبور شده و آن‌ها را در حجره‎هایشان زندانی می‌کنند.

امکان دارد که چنین ملکه‌ای به مدت چند روز در اطراف کندو گردش کرده و به سوت‌زدن ادامه دهد در تمام این مدت، ملکه‌های زندانی به قدقد کردن ادامه داده و سعی در فرار دارند. در این هنگام، ملکة آماده تخمگذاری به همراه تقریباً نصف تعداد کارگران موجود در کندو، برای ایجاد یک کلنی جدید شروع به پرواز می‌کند.

گروه تحقیق متوجه شدند این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سوت‌زدن ملکه پایان می‌پذیرد. تقریباً پس از 4 ساعت از پرواز آن ملکه، مجدداً صدای سوت کشیدن در کندو شنیده شده است. این سوت‌زدن نشانه ظهور ملکه جدیدی در کندو بوده و این پروسه به این روش دوباره ادامه می‌یابد.

فقدان صدای سوت در آن چهار ساعت به کارگرها این پیام را می‌دهد که باید اجازه دهند تا ملکه جدیدی ظاهر شود. یک ملکه تعداد بی‌شماری تخم می‌گذارد که این تعداد در طول تابستان، روزانه تا 2000 عدد می‌رسد که به‌معنای وجود کارگر کافی برای سه تا چهار ملکه جدید و ایجاد کلنی‌های نو است.

اما واقعاً این گونه نبوده و کارگرها برای تشکیل یک کلنی جدید کافی نیستند.

وقتی این اتفاق می‌افتد کارگرها اجازه می‌دهند تا سایر ملکه‌ها از حجره‌ها خارج شوند اما کارگرها احساس می‌کنند که نمی‌توانند گله جدیدی تشکیل دهند. این ملکه‌های جدید آنقدر یکدیگر را نیش می‌زنند تا فقط یک ملکه باقی بماند و آن یک ملکه کندو را در اختیار می‌گیرد. پروسه‌ای شگفت‌آور و بسیار پیچیده که ضامن بقای زنبورها در طبیعت است و از آنجایی که ملکه زنبور با قوی‌ترین زنبور نر جفت‌گیری می‌نماید، کندو این‌گونه به حیات خود ادامه می‌دهد.