تغذیه در سال 2050

تا سال 2050 جمعیت جهان به 9 میلیارد و 100 میلیون نفر (34درصد بیشتر از جمعیت کنونی) خواهد رسید و تقریبا تمامی این افزایش جمعیت در کشورهای در حال توسعه اتفاق خواهد افتاد.

اخبار سبز کشاورزی ؛ شهرنشینی همچنان ادامه داشته و در مقایسه با 40درصد کنونی به 70درصد از جمعیت جهان می‌رسد و سطح درآمدها کمی بهتر از شرایط فعلی خواهد شد.

برای تغذیه این جمعیت عظیم و شهرنشین ثروتمندتر، تولید موادغذایی باید تا حدود 70درصد افزایش یابد. تولید سالانه غلات از 2 میلیارد تُن کنونی باید به 3 میلیارد و 100 میلیون تُن برسد و تولید سالانه گوشت نیز از 200 میلیون تُن کنونی به 470 میلیون تُن افزایش یابد.

بیشتر بخوانید: شکاف عمیق الگوی تغذیه

بر اساس گزارش ارائه شده توسط FAO، این افزایش تولید زمانی می‌تواند محقق شود که سرمایه‌گذاری‌های لازم و راهکارهای ارائه شده در زمان و مکان خود به اجرا درآیند.

اما این افزایش تولید برای تامین امنیت غذایی کافی نخواهد بود، چرا که چنین عملکردی باید با اتخاذ روش‌هایی همچون مقابله با فقر در مناطق روستایی و برنامه‌های تامینی ارتقا داده شود.

میانگین سرمایه‌گذاری در کشورهای در حال توسعه برای دستیابی به افزایش تولید موردنیاز در حدود 83 میلیارد دلار است. شکاف جهانی در مورد مقدار سرمایه مورد نیاز و آنچه باید باشد می‌تواند با مقایسه نیاز سرمایه‌گذاری 209 میلیارد دلاری در کشورهای در حال توسعه با 142 میلیارد دلاری سرمایه‌گذاری سالانه کنونی در بخش کشاورزی، افزایش یابد.

این نیاز به افزایش سرمایه‌گذاری یک تفاوت تقریبا 50‌درصدی دارد. این ارقام شامل مجموعه سرمایه‌گذاری‌های دولتی و بخش خصوصی است.

دست‌یابی به چنین ارقامی نیاز به یک بازبینی در بودجه‌ها و برنامه‌ها در کشورهای در حال توسعه دارد. علاوه‌بر آن، نیاز به اتخاذ روش‌هایی در حمایت از کشاورزان و تشویق شرکت‌کنندگان بخش خصوصی جهت سرمایه‌گذاری در کشورهای در حال توسعه، ضروری است.

در کشورهای در حال توسعه، 80درصد از نیاز به افزایش محصول از طریق کشت فشرده در اراضی دیم و فقط 20درصد آن از اراضی قابل آبیاری به‌دست می‌آید، اما واقعیت آن است که در سطح جهانی، نرخ رشد محصولاتی از قبیل غلات که در سال 1960 در حدود 3/2درصد بوده در سال 2000 به 1/5درصد کاهش‌یافته و چالشی که برای تکنولوژی وجود دارد آن است که بتواند این روند کاهشی را متوقف نماید.

اما از آنجایی‌که روند افزایش تولید در 5 دهه گذشته به شکل تک‌بعدی و خطی بوده، قادر نخواهد بود که چنین نیازی را برآورده نماید. گرچه تداوم سرمایه‌گذاری در تحقیقات و توسعه(R&D) کشاورزی یکی از مولدترین سرمایه‌گذاری‌ها با نرخ بهره‌دهی بین 30 تا 75درصد است. متاسفانه این امر در کشورهای کم درآمد به فراموشی سپرده شده است.

در حال‌حاضر(R&D) بخش کشاورزی در کشورهای توسعه‌یافته در اختیار بخش دولتی است، بنابراین سرمایه‌گذاری‌های اولیه برای آن در بودجه‌های دولتی پیش‌بینی می‌گردد. افزایش سرمایه چنین اموری از سوی بخش خصوصی باید بر اساس نیاز به نقطه‌نظر‌هایی مبتنی‌بر حق و حقوق آنها بوده و دارای توازنی باشد، در این صورت است که گرایش کشاورزان خرده‌پا به تکنولوژی‌های جدید کاهش پیدا نخواهد کرد.

تجربه‌ کشورهایی که در کاهش گرسنگی و سوءتغذیه توفیق یافته‌اند نشان می‌دهد که رشد اقتصادی به تنهایی نمی‌تواند ضامن این موفقیت باشد. رشد در بخش کشاورزی، به‌ویژه در مالکان خرده‌پا، حداقل دو برابر بیشتر در سودرسانی به آنان در مقایسه با سایر بخش‌های غیرکشاورزی کمک می‌نماید و این امر مایه تعجب نخواهد بود که 75درصد از افراد فقیر در کشورهای در حال توسعه در مناطق روستایی زندگی کرده و درآمد آنها به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به کشاورزی وابسته است.

تخمین زده می‌شود که تا سال 2050، واردات غلات کشورهای در حال توسعه به میزان

2 برابر مقدار کنونی و تا 300 میلیون تن خواهد رسید، به همین دلیل است که حرکت کردن به سمت یک سیستم تجارت جهانی که توام با رقابت صحیحی بوده و متکی به بازاری قابل اتکاء باشد، ضروری به نظر می‌رسد. همچنین، نیاز است تا برای کشاورزان کشورهای در حال توسعه شرایط مساوی حضور در بازارهای تجاری رقابتی ایجاد شود.

بخش کشاورزی مجبور است که خود را با شرایط آب و هوایی تطبیق داده و به کاستن اثرات تغییرات آب و هوایی کمک نماید؛ در همان حال تولید سوخت‌های زیستی از محصولات کشاورزی از سال 2000 تا 2008 به سه برابر افزایش‌یافته و به ۱۱۰ میلیون تُن (10درصد از کل تولید محصولات مرتبط) رسیده است.

یک بررسی نشان داده که افزایش سرعت در تولید سوخت‌های زیستی تا 2050 منجر به سوءتغذیه 3 میلیون کودک پیش‌دبستانی در افریقا و 1/7 میلیون کودک پیش‌دبستانی در آسیا خواهد شد.

بنابراین باید راهبردهای رقابت بین غذا و سوخت زیستی به دلیل کمبود منابع مورد بازبینی مجدد قرار گیرند. جهان برای ریشه‌کن کردن گرسنگی منابع و فناوری‌های لازم را در اختیار دارد و برخلاف تمامی چالش‌ها می‌تواند در درازمدت امنیت غذایی را تامین نماید. زمان عمل اکنون است.

سمیه لطفی -خبرنگار