تاریخچه یک شغل شیرین
برای اشاره به سابقه و پیشینه قنادی‌ها در ایران در ابتدا باید به شناخت اصل و اساس نام قنادی پرداخت.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ همان‌طور که از اسم قنادی مشخص است، دکان‌هایی بودند که در آنجا به عرضه قند و نقل و نبات می‌پرداختند، در واقع شیرینی دومین محصول این دکان‌ها بود.
قندهایی که داخل تولید می‌شد از شکر جوشانده شده به‌دست می‌آمد و به نام «قند شهری» معروف بود. این قندها نزد مردم نسبت به قندهای خارجی چون قندهایی تولید روسیه و بلژیک، وجهه مناسبی نداشت؛ چرا که قندهای بلژیکی نرم و خوش‌طعم و قندهای روسی سفت و محکم بودند؛ اما قندهای شهری ایرانی بدون طعم بودند.
ناصرالدین شاه و کارخانه قندسازی
ناصرالدین شاه به همین دلیل تصمیم گرفت یک کارخانه قندسازی در ده کهریزک راه بیندازد. متاسفانه این کارخانه بیش از ۱۲روز نتوانست به فعالیت خود ادامه دهد و به‌اصطلاح چوب لای چرخش گذاشتند تا ایران همچنان قندهای روسی و بلژیکی را وارد کند.
البته ناگفته نماند با روی کار آمدن رضاشاه این کارخانه به کار افتاد و کارخانه‌های دیگری برای قندسازی تاسیس شد. با فراوانی قند و شکر در اوایل قرن ١٤ خورشیدی، قنادها دست از این محصول کشیدند و به‌سمت شیرینی‌پزی رو آوردند.
شیرینی ازجمله کالاهایی بود که در آن روزگار در چند نوبت سال بازار داغ داشت، مانند «زولبیا و بامیه» در ماه رمضان و شیرینی‌های عید نوروز، اعیاد مذهبی و ایام عقد و عروسی و در بقیه سال به گفته خود شیرینی‌فروشی‌ها، ایامی بود که باید مگس می‌پراندند.
شیرینی‌های ایرانی
پختن شیرینی به مناسبت‌های مختلف از تولد و عروسی و مراسم ختم گرفته تا مهمانی و دورهمی و حتی یک مهمانی دوستانه عصرگاهی و به‌جز این‌ها مصرف آن به‌صورت روزانه با انواع چای و قهوه آنقدر اهمیت دارد که هر منطقه‌ای در ایران شیرینی خاص خود را دارد.
این شیرینی‌ها معمولا به‌عنوان سوغاتی آنقدر دست‌به‌دست شده‌اند که حالا دیگر تمام مردم ایران می‌دانند؛ «قرابیه تبریزی» مشهورترین شیرینی منطقه آذربایجان‌شرقی است و «لوز» و «شیرینی اتابکی» مخصوص قزوینی‌ها است.
خوزستانی‌ها انواع «کلوچه‌های سنتی» با شیر و شکر می‌پزند. در استان بوشهر هم «رنگینک خرما» مشهور است.
یزدی‌ها استاد پخت «قطاب»، «کیک‌یزدی»، «باقلوا»، «پشمک‌یزدی»، «حاجی‌بادام» و ... هستند. کرمانشاهی‌ها شیرینی «کاک»، «نان‌برنجی» و «نان‌خرمایی» را به بهترین و خوشمزه‌ترین شکل ممکن درست می‌کنند. نان‌برنجی یکی از قدیمی‌ترین شیرینی‌ها در این منطقه است و قدمتی ۱۵۰۰ ساله دارد.
«سوهان‌قم» شهرت جهانی دارد. حلوایی هم قمی‌ها با آرد گندم، مالت، شکر و روغن درست می‌کنند
و در زمان ناصرالدین شاه، نام سوهان بر آن گذاشتند.
حضور شیرینی در مراسم غم و شادی
آنچه مشخص است شیرینی امروزه به غذایی خاص تبدل شده که در مراسم غم و شادی مردم نفوذ کرده و استفاده می‌شود. تاریخ کهن شیرینی‌پزی در جهان و ایران باعث شده تا امروزه این نوع خوراکی پرطرفدار به نوعی پختگی برسد و لذت بالای طعم آن بیش از پیش نمایان شود.
ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۸۴-اسفند ۱۴۰۲
