اقدامات عمرانی وضع خلیج گرگان را وخیم‌تر می‌کند

اخبار سبز کشاورزی: براساس داده‌های سازمان نقشه‌برداری بیش از ۲۷ تا ۳۰ درصد وسعت ۴۰۰ کیلومتر مربعی خلیج گرگان در سال‌های اخیر خشک شده است؛ کارشناسان پیش‌بینی می‌کردند قطع ارتباط بین خلیج گرگان و دریای خزر در سال ۱۴۰۲ اتفاق بیفتد.

این اتفاق در دی ۱۴۰۰ رخ داد؛ از اسفند سال ۱۴۰۰ و بعد از بازدید رئیس جمهور دستور داده شد تا احیای خلیج گرگان در دستور کار ضروری قرار بگیرد و فعالیت‌های مربوط به احیا انجام شود. از فروردین ۱۴۰۱ مقدمات آن فراهم شد و یک اعتبار ۵۰۰ میلیارد تومانی برای لایروبی کانال آشوراده تخصیص یافت.

اهش آب در دریای خزر و پسروی دریا و کاهش سطح آب در خلیج گرگان

اسماعیلی گفت: سه کانال اصلی خلیج گرگان چپاقلی، آشوراده و خزینی نام دارند که با توجه به گرمایش جهانی و تغییرات اقلیمی و فعالیت‌های انسانی که منجر به کاهش آب در دریای خزر و پسروی دریا و کاهش سطح آب در خلیج گرگان و کانال‌های مرتبط شده کم آب شده اند و اتصال به دریای خزر و انتقال یک جریان پیوسته و قابل تامل برای تالاب میانکاله را از دست داده اند.

او گفت: در حال حاضر کانال چپاقلی نسبتاً سالم مانده اما پیش‌بینی می‌شود با توجه به تغییرات اقلیمی و پسروی بیشتر دریا و کاهش سطح آب، این کانال هم در طی دهه‌های آینده کارایی خود را از دست بدهد و ارتباط بین دریای خزر، خلیج گرگان و تالاب میانکاله به نوعی محدود شده و این خلیج به سمت خشک شدن پیش برود.

این کارشناس محیط زیست گفت: برخی لایروبی این کانال‌ها را یکی از راهکار‌ها می‌دانند اما عده‌ای دیگر بر احداث کانال جدید برای دسترسی بین خلیج گرگان و دریای خزر تاکید دارند، گروه دیگری تمرکزشان بر تامین حقابه‌این خلیج از بخش خشکی است؛ هر یک از این راهکار‌ها با موانعی روبه‌رو است و موافقان و مخالفانی دارد. آنچه مشخص است این است که دریای خزر به دلیل محصور بودن و کاهش جریانات ورودی، در مسیر پسروی آب قرار دارد و عملاً لایروبی به تنهایی تأثیری ندارد.

به گفته اسماعیلی، کمک به تامین حقابه این تالاب از بخش خشکی و کاهش برداشت‌ها از منابع حیات بخش آن، یکی از راهکار‌های دیگری است که آسیب رسانی کمتری دارد که اجرای آن به مراتب نسبت به سایر راهکارها با ممانعت‌های اجتماعی و محلی همراه است؛ نباید از این نکته غافل شد که اقدامات عمرانی مانند تاسیس کانال جدید به اکوسیستم این منطقه آسیب می‌زند؛ ما نیازمند مطالعات کامل و جامع درباره‌هر یک از این راهکار‌ها و آثار سوء ناشی از اجرای آن‌ها هستیم.

سابقه به وجود آمدن خلیج گرگان از نظر زمین شناسی به حدود ۲ هزار و ۶۰۰ سال قبل بر می‌گردد، این خلیج سهم بسزایی در تولید خاویار کشور دارد./باشگاه خبرنگاران جوان