۲۰۲۳ گرم‌ترین سال جهان خواهد بود؟

انگلیس، ویتنام، لهستان، اسپانیا، چین، لتونی، میانمار، پرتغال، بلاروس، هلند، تایلند و … تنها برخی از کشورهایی هستند که رکوردهای دمایی در آنها در سال جاری میلادی (۲۰۲۳) شکسته شده است.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل ازeuropeansting، در تاریخ چهار ژوئیه (ماه جاری میلادی)، سیاره زمین گرم‌ترین روز خود را با میانگین دمای جهانی ۱۷.۱۸ درجه سانتی گراد تجربه کرد. این دما، رکورد ۱۷.۰۱ درجه سانتی‌گراد روز قبل از آن را شکست.

همچنین آخرین یافته‌های «سازمان جهانی هواشناسی» (WMO) نشان داد که ماه ژوئن ۲۰۲۳ (ماه گذشته میلادی) که ۱۲ روز پیش به پایان رسید، گرمترین ماه تاریخ بود و متوسط دمای جهان در ارتفاع دو متری از سطح کره زمین به ۱۶/۸۸ درجه سانتی‌گراد رسید که بی‌سابقه است.

این گرما در ماه کنونی (ژوئیه) ادامه یافته است که معمولا گرمترین ماه سال است.

علاوه بر این، گرمترین دمای آب در اقیانوس اطلس شمالی ثبت شده و میزان یخ‌های قطبی در اقیانوس منجمد جنوبی به کمترین حد خود رسیده است.

در عین حال، بر اساس اطلاعات ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده (NOAA)، نیمکره جنوبی نیز گرم ترین ماه آوریل و گرم ترین ماه تاریخ خود را تجربه کرده است.

همچنین بر اساس داده‌های رسمی، سال جاری میلادی شاهد دومین و گرم ترین مارس در تاریخ جهان بوده است.

گستره وسیعی از زمین‌های شمال آفریقا، جنوب غرب روسیه و بیشتر آسیا، جایی که بسیاری از رکوردهای جدید دمای بالا در ماه مارس ثبت شده‌اند، بسیار گرمتر از حد متوسط بوده است.

دماهای بالاتر از حد متوسط نیز در شمال شرقی آمریکای شمالی، آرژانتین و کشورهای همسایه و همچنین در بخش بزرگی از استرالیا و قطب جنوب به ثبت رسیده است.

تغییرات اقلیمی نقش مهمی را در گرمایش زمین ایفا می‌کند. در همین حال عامل مهم دیگر بازگشت پیش بینی شده پدیده آب و هوایی ال نینو است. سازمان جهانی هواشناسی (WMO) می‌گوید این ترکیب قرار است دمای جهانی را به رکورد جدیدی در پنج سال آینده برساند در حالی که کارشناسان آب و هوایی اظهار کرده‌اند که این اتفاق می‌تواند در سال جاری میلادی یا سال آینده میلادی (۲۰۲۴) رخ دهد.

در این پدیده اقلیمی،‌ بادهایی که معمولا آب‌های گرم اقیانوس آرام را به غرب سوق می‌دهند، ضعیف می‌شوند. این شرایط، امکان حرکت آب‌ گرم به سوی شرق و پراکنده شدن آن در بخش وسیعی از اقیانوس را فراهم می‌کند. به این ترتیب رطوبت هوا در این بخش‌ها بیشتر می‌شود که چرخه‌های معمول جوی در اطراف جهان را تغییر می‌دهد.

پیش از این گرم ترین سال ثبت شده در جهان سال ۲۰۱۶ بوده است، زمانی که یک ال نینوی قوی رخ داد.

بیشتر بخوانید: رکوردشکنی‌ گرما در جهان

هشدار دبیرکل سازمان ملل درباره روند تغییرات اقلیمی

در پی ثبت گرم‌ترین روزهای جهان طی هفته‌ای که گذشت، دبیرکل سازمان ملل متحد گفته است که روند تغییرات آب و هوایی در جهان خارج از کنترل است.

به گزارش روزنامه گاردین، «آنتونیو گوترش» با اشاره به شکسته شدن رکوردهای دمایی جهان در روزهای دوشنبه و سه شنبه هفته گذشته گفت: اگر در به تعویق انداختن اقدامات کلیدی مورد نیاز پافشاری کنیم، فکر می‌کنم به سمت وضعیت فاجعه‌باری حرکت می‌کنیم؛ همانطور که دو رکورد اخیر دما نشان می‌دهد.

کارشناسان معتقدند که تغییرات اقلیمی در حال رسیدن به نقاط ناشناخته‌ای است و افزایش دمای جهانی همراه با پدیده ال‌نینو منجر به ثبت رکوردهای جدیدی خواهد شد.

یک استاد علوم جوی، اقیانوسی و زمینی در دانشگاه «مریلند» در این باره گفت: در این هفته دما در اقیانوس و به ویژه در اطراف قطب جنوب غیرمعمول بوده است.

گرم شدن هوا ممکن است منجر به افزایش خطر بیماری هایی مانند آنفلوآنزای مرغی در قطب جنوب شود که پیامدهای مخربی برای پنگوئن ها و سایر جانوران در منطقه خواهد داشت.

خطرات رویدادهای شدید آب و هوایی برای سلامت انسان‌

«تدروس آدهانوم قبریسوس»، دبیر کل سازمان جهانی بهداشت (WHO) نیز اخیرا گفت: سازمان جهانی بهداشت انتظار دارد که در ماه‌های آینده رویدادهای آب و هوایی شدید از جمله امواج گرما، سیل و توفان در سطح جهانی آغاز شود.

به گزارش اسپوتنیک، وی همچنین اظهار کرد: روز دوشنبه هفته قبل، جهان گرم ترین روز خود را ثبت کرد. در ماه های آینده نیز ما انتظار داریم که مجموعه ای از رویدادهای شدید آب و هوایی از جمله خشکسالی، سیل، توفان و موج گرما که همگی به سلامت انسان آسیب می زنند، رخ دهند.

دبیر کل سازمان جهانی بهداشت افزود: خشکسالی پایدار در شاخ آفریقا هم اکنون باعث گرسنگی، افزایش مهاجرت و بیماری‌ها شده و خدمات بهداشتی محلی را به میزان قابل توجهی تحت فشار قرار داده است.

وی گفت: امسال تقریبا ۶۰ میلیون نفر در هفت کشور در منطقه شاخ آفریقا یعنی جیبوتی، اتیوپی، کنیا، سومالی، سودان جنوبی، سودان و اوگاندا با ناامنی غذایی مواجه هستند.

به گزارش سایت اطلاع رسانی آژانس حفاظت محیط زیست ایالات متحده آمریکا، تغییرات اقلیمی بر غذایی که می‌خوریم، هوایی که تنفس می‌کنیم، آبی که می‌نوشیم و مکان‌هایی که ما از آن‌ها به عنوان سرپناه استفاده می‌کنیم، تاثیر می‌گذارد.

تغییرات اقلیمی همچنین می‌تواند با ایجاد دگرگونی در فراوانی یا شدت رویدادهای شدید آب و هوایی و انتشار آفات و بیماری‌های خاص، بر سلامت و رفاه افراد تأثیر بگذارد.

به گفته کارشناسان، تغییرات آب و هوایی از دو طریق بر سلامت افراد تأثیر می گذارد:

- با تغییر در شدت یا فراوانی مشکلات سلامتی که افراد در حال حاضر با آن مواجه هستند

- با ایجاد مشکلات بهداشتی جدید یا پیش بینی نشده برای افراد

اثرات تغییرات آب و هوایی بر سلامتی شامل بیماری‌های تنفسی و قلبی، بیماری‌های مرتبط با آفات مانند بیماری لایم و ویروس نیل غربی، بیماری‌های مرتبط با آب و غذا و جراحات و مرگ‌ومیر است. تغییرات آب و هوایی همچنین با افزایش جرایم خشن و به طور کلی کاهش سلامت روان مرتبط است.

جوامع انسانی ممکن است به طور همزمان یا در مراحل مختلف زندگی با چندین مورد از پیامدهای تغییرات اقلیمی مواجه شوند.

سال گذشته هزاران نفر در اروپا قربانی گرمای شدید شدند

بر اساس آخرین گزارش دو موسسه فرانسوی و اسپانیایی در تابستان سال گذشته میلادی (۲۰۲۲) بیش از ۶۰ هزار نفر در اروپا بر اثر گرما جان خود را از دست داده‌اند.

به گزارش یورونیوز، نشریه «نیچر مدیسن» در گزارشی با اشاره به این موضوع خواستار تلاش مضاعف برای مقابله با امواج گرمای پیش‌رو شده است.

برآوردهای انجام شده توسط کارشناسان موسسه فرانسوی تحقیقات سلامت و موسسه سلامت جهانی «بارسلون» نشان می‌دهد که بدون واکنش موثر، این قاره تا سال ۲۰۳۰ میلادی با بیش از ۶۸ هزار مرگ مازاد ناشی از گرما در تابستان و بیش از ۹۴ هزار مرگ تا سال ۲۰۴۰ میلادی مواجه خواهد شد.

تابستان سال گذشته میلادی گرم‌ترین تابستان ثبت شده در اروپا بود که با موج گرمای بی‌سابقه رکورد دما، خشکسالی و آتش‌سوزی جنگل‌ها را شکست.

کارشناسان داده‌های دمای هوا و مرگ و میر ناشی از آن را برای دوره زمانی ۲۰۱۵-۲۰۲۰ در ۸۲۳ منطقه از ۳۵ کشور اروپایی با جمعیتی بالغ بر ۵۴۳ میلیون نفر، تجزیه و تحلیل کردند. سپس آنها توانستند مدل‌های اﭘﻴﺪﻣﻴﻮﻟﻮژﻳک برای پیش بینی مرگ و میر ناشی از گرما را برای هر منطقه و هر هفته از تابستان سال گذشته ایجاد کنند. در مجموع این تجزیه و تحلیل نشان می‌دهد که بین ۳۰ مه تا چهار سپتامبر سال گذشته میلادی، ۶۱ هزار و ۶۷۲ مرگ ناشی از گرما در اروپا رخ داده است. بیشترین میزان این مرگ و میر هم در ایتالیا، یونان، اسپانیا و پرتغال بوده است.

در این مدت، موج گرمای بی‌سابقه‌ای بین ۱۸ تا ۲۴ ژوئیه رخ داد که طی آن در مجموع ۱۱ هزار و ۶۳۷ مورد مرگ ناشی از گرمای بیش از حد اعلام شده است. «ایچم آچباک»، یکی از نویسندگان این تحلیل گفت که «این تعداد مرگ و میر، رقم بسیار بالایی است.»

این گزارش می‌افزاید: انسان‌ها، سیاره زمین را حدود ۱.۱ درجه سانتی گراد گرم کرده‌اند اما در اروپا، دمای هوا تقریبا دو برابر میانگین جهانی افزایش یافته است. اگر دولت‌ها از مردم در برابر هوای گرم‌تر محافظت نکنند و گازهای گلخانه‌ای کمتری منتشر نشود، موج گرما حتی مرگبارتر هم خواهد شد.

بدن انسان تا چه اندازه می‌تواند گرما را تحمل کند؟

بر اساس مطالعه‌ای که اخیرا توسط کارشناسان دانشگاه «روهمپتون» انگلیس انجام شد، بدن انسان دارای یک آستانه «دمای بحرانی بالا» است و پس از آن انسان دچار برخی علائم از جمله گیجی می‌شود.

به گفته متخصصان، انسان می‌تواند حداکثر دمای بین ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتی‌ گراد را تحمل کند اما پس از رسیدن به این دما، بدن یک وضعیت «استرس گرمایی» را تجربه می‌کند؛ وضعیتی که باعث گیجی، حالت تهوع، سرگیجه، سردرد و غش می‌شود و اختلالات جدی در فعالیت‌های بدن به وجود می‌آید.

«متیو پترسون»، پژوهشگر فوق دکترا در رشته فیزیک آب و هوا در دانشگاه «آکسفورد» می‌گوید: طی چند دهه گذشته، دما در اروپا نسبت به شرایط پیش از صنعتی شدن حدود دو درجه افزایش یافته است و این تقریباً دو برابر میانگین جهانی است.

- کارشناسان چگونه حداکثر دمای قابل تحمل توسط بدن را کشف کردند؟

پروفسور «لوئیس هالسی»، متخصص دانشکده زندگی و سلامت در دانشگاه «روهمپتون» که در این تیم تحقیق حضور داشت، می‌گوید که او و همکارانش برای پیدا کردن حداکثر دمای قابل تحمل توسط بدن، ایمنی کسی را به خطر نینداخته‌اند.

او با اشاره به آزمایشی که در سال ۲۰۲۱ میلادی روی چهار مرد و سه زن انجام شد، می‌گوید: ما برای رسیدن به نتیجه، افزایش سرعت متابولیسم در بدن را ثبت کردیم. سرعت متابولسیم در بدن هر انسان نشان می‌دهد که بدن هر فرد برای ادامه کار، چقدر انرژی مصرف می‌کند؟

وقتی هوا گرم است، بدن ما به راه‌های مختلفی برای خنک کردن و کاهش دمای درونی خود متوسل می‌شود؛ از جمله تعریق و افزایش سرعت حرکت خون در نزدیکی پوست.

هالسی و همکارانش دریافتند که وقتی هوا گرم است، سرعت متابولیسم یا همان سرعت سوخت و ساز بدن نیز افزایش می‌یابد که به نوبه خود باعث افزایش دمای بدن می‌شود؛ با این وجود بدن تنها زمانی داغ می‌شود که اختلال در عملکردهای آن آغاز شود.

به گفته پروفسور هالسی، میزان این داغی نیز «در هر شخصی متفاوت است» و واکنش افراد به گرما، می‌تواند بسته به سن، جنس و شرایط پزشکی هر فرد متفاوت باشد.

او می‌گوید: سرعت متابولیسم در بدن برخی از افراد تا ۴۰ درجه افزایش نمی‌یابد اما در ۵۰ درجه افزایش می‌یابد.

او می‌افزاید: تمام تلاش بدن این است که دمای مرکزی خود را تغییر ندهد و به طور کلی اگر این دما یک یا دو درجه افزایش یابد، آسیبی به بدن اکثر مردم وارد نمی‌شود. به طور مثال دمای مرکزی بدن برخی از دوندگان ماراتن تا ۴۲ درجه افزایش می‌یابد که به دلیل دویدن در یک محیط گرم بوده است… اما حتی دوندگان ماراتن نیز در دمای ۴۴ درجه احساس ناراحتی می‌کنند و دیگر انعطاف‌پذیر نیستند. نوزادان و افراد مسن از آسیب‌پذیرترین افراد در برابر گرمای شدید هستند، زیرا سیستم قلبی عروقی هر دو به خوبی به دمای بالا پاسخ نمی‌دهد.

- وقتی بدن شما بیش از حد گرم می‌شود، چه اتفاقی می‌افتد؟

پروفسور هالسی می‌گوید: وقتی بدن شما بیش از حد گرم شود، ماهیت پروتئین‌های بدن شروع به تغییر می‌کند و عملکردشان متوقف می‌شود و رشته‌های عصبی نیز به خوبی کار نمی‌کنند.

این وضعیت روی قلب تأثیر می‌گذارد زیرا قلب به خودی خود یک عضله است و شرایط فوق می‌تواند منجر به ایجاد یک ریتم غیرطبیعی در فعالیت قلب شود و در نتیجه خون به طور موثر در سراسر بدن پمپاژ نشود و در نهایت سطح اکسیژن در بدن کاهش یابد.

اگر سطح اکسیژن به ویژه در مغز کاهش یابد، آنگاه فرد به طور جدی دچار مشکل خواهد شد و گاه این وضع به مرگ می‌انجامد.

پروفسور هالسی تاکید می‌کند: در دنیایی که در حال گرم شدن است، یافته‌های آنها درباره حداکثر دمای قابل تحمل توسط هر فرد، ارزش زیادی دارد.