تالاب ها پاسخی به بحران “نامرئی” فاضلاب

کشورهای در حال توسعه هنوز نتوانسته اند راه حلی مبتنی بر طبیعت برای حل بحران فاضلاب پیدا کنند. آب آلوده وارد محیط زیست می شود و منابع آب اشامیدنی و مناطق شهری را آلوده می کند.

به گزارش بانک جهانی، اندونزی دچار " بحرانی نامرئی در مدیریت فاضلاب" شده است. 95درصد از آبهای آلوده به صورت ناامن دفع می شوند که وارد رودخانه ها، مزارع کشاورزی و منابع آب زیر زمینی می گردند.

فاضلاب تصفیه نشده در مناطق کوهستانی خطرناکتر است. زیرا به سرعت در بین لایه های سطحی نفوذ کرده و آبهای زیر زمینی را که تا مسافتهای زیادی حرکت می کنند، آلوده کند.

محققان می گویند که در کشوری مانند لبنان که در سواحل شرقی مدیترانه قرار دارد، 92 درصد فاضلاب ها بدون تصفیه و بطور نادرستی تخلیه می شود.

این درحالی است که در اروپا و ایالات متحده، از دهه 1970، با ساخت تالابهایی، اقدام به تصفیه فاضلاب نمودند. اما این روش در کشورهای جهان سوم بسیار محدود است.

براساس گفته های مارکو رودریگوئز، محقق گروه زیست شناسی دانشگاه آروش دانمارک و نویسنده اصلی این مطلب که در مجله آب( 18 ژوئن 2020)منتشر شد، دردانمارک به ازای هر 5000 نفر یک تالاب تصفیه فاضلاب احداث شده است. در آمریکای لاتین و کارائیب به ازای هر 1،5میلیون نفر یک تلاب تصفیه وجود دارد به این معنی که فقط 0،22 درصد از پساب ها به این روش تصفیه می گردد.

در تلاب های احداث شده از مکانیسم های طبیعی برای جداسازی آلاینده های خانگی، صنعتی، کشاورزی و دامپروری استفاده می شود. این مایعی که همراه با ته نشین های زباله تخلیه می گردد، سبب آلودگی آبهای زیر زمینی می شود.

این پساب قبل از عبور از فیلترهای طبیعی، مانند شن یا خاک رس، در مخازن تخلیه می شود و گیاهان آبزی و میکروارگانیسم ها آن را تصفیه می کنند.

نمودار عمودی ساخت تالاب ( نقشه های فنی انستیتوی فدرال علوم آب و فناوری سوئیس)

رودریگوئز می گوید: "با هزینه های عملیاتی و اجرایی کم، عملیات [تالاب] به نیروی متخصص کمی نیاز دارد، بدون ایجاد وابستگی فناوری این کار امکان پذیر است."

ماریا آلژاندرا ماین، از دانشکده مهندسی شیمی در دانشگاه ملی لیتورال آرژانتین، می گوید تالاب های ساخته شده باید در سطح وسیعی استفاده شود. او می گوید جغرافیای آمریکای لاتین و کارائیب شرایطی ایده آل برای این سیستم ها فراهم کرده است از جمله درجه حرارت بالا، مناطق خاکی وسیع و مدت طولانی تابش نور.

ماین می گوید:" با این وجود، این فناوری فقط برای تصفیه فاضلاب از دانشگاه ها، استراحتگاه های توریستی و شهرهای کوچک در معدودی از کشورها استفاده می شود. در آمریکای لاتین و کارائیب، 60 درصد فاضلاب بصورت تصفیه نشده، تخلیه می شود."

تغییرات آب و هوایی بسیاری از مناطق را با مشکل کمبود آب روبرو کرده است. البته افزایش تقاضا برای آب، سبب شده است تا در آن مناطق بدنبال راه حل هایی برای تصفیه آب و بازیافت فوری پساب باشند.

آموزش مبتنی بر طبیعت

آموزش مهندسی نتوانسته است راه حل های مبتنی بر طبیعت را برای زیرساخت های آب در زمینه های شهری در نظر بگیرد. بر اساس تحقیقی که در20 اوت 2020 در مجله تولید پاک منتشر شد، این موضوع در کشورهای در حال توسعه هر چه سریعتر باید مورد توجه قرار گیرد.

بانک جهانی در بررسی سال 2019 اندونزی اظهار داشت: "آمارهای هشدار دهنده نگران کننده از لزوم تصفیه فاضلاب روز به روز افزایش می یابد: " "بوی بد و کانالهای خاکستری موجود در کلانشهر جاکارتا … نشان آشکار و واضحی از این موضوع است. تنها دو درصد از خانوارها با جمعیت 10 میلیون نفری جاکارتا به فاضلاب های عمومی متصل هستند."

رودریگوئز می گوید تالاب های ساخته شده راه حل مقرون به صرفه و در دسترس برای کشورهای کم درآمد می باشد.

رودریگوئز می افزاید: "سیستم های مرسوم [تصفیه خانه فاضلاب] که نصب و بهره برداری آنها گران است، بیشتر در مناطقی استفاده می شوند که هزینه کمتری برای اجرا و بهره برداری آنها صرف می شود، و سرعت رها سازی بالایی هم دارد."

طبق بررسی های انجام شده، بیش از یک چهارم، یعنی در حدود 3500 تصفیه خانه معمولی در مکزیک تعطیل شده است.

محدودیت های شهری

کریستوف پلاتزر، متخصص تصفیه خانه فاضلاب و مدیر یک شرکت مهندسی بهداشتی در بزریل و بنیانگذار کنسرسیوم جهانی "تکنولوژی جهانی تالاب" می گوید:" درآمریکای لاتین که نیاز روزافزونی به راه حل های بهداشتی است، تالاب ها به آخرین ظرفیت خود رسیده اند."

وی می افزاید:" نیکاراگوئه تنها کشوری است که از این فناوری، برای تصفیه فاضلاب شهری از سوی شرکت اب و فاضلاب نیکاراگوئه، در مقیاس وسیعی استفاده می کند."

منبع: علم و توسعه

نویسنده: کلودیا ماززئو

مترجم: معصومه صالحی وزیری