زیارت و سیاحت در دل کوه ری

به گزارش اخبار سبز کشاورزی ؛ به دلیل قرار گرفتن این زیارتگاه بر فراز کوه، مجاورت آن با چشمه، ویژگی‌های معماری سنگی و اینکه در دوره‌ای از تاریخ فقط زنان به زیارت این مزار می‌رفتند، بعضی بر این عقیده‌اند که این بنا پرستشگاه‌ زرتشتیان پیش از اسلام بوده است. جدای از این موارد، باید تصریح کرد که بی‌بی شهربانو در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است. هرچند در انتساب این بقعه به بی‌بی شهربانو (س)، مادر امام سجاد (ع)، نظریات مختلفی وجود دارد.

سید جعفر شهیدی، تاریخ‌پژوه، مترجم و استاد دانشگاه، می‌گوید: «شهربانو (س) پس از شهادت امام حسین (ع) سوار بر ذوالجناح، اسب امام حسین(ع)، دشمن وی را تعقیب می‌کند. او به کوهی در اطراف ری می‌رسد و از خدا کمک می‌طلبد… کوه شکافته می‌شود و او در دل کوه می‌رود.» شهیدی البته این داستان را به عوام نسبت می‌دهد.

شیخ‌آقابزرگ تهرانی، فقیه و کتاب‌شناس شیعه، نیز داستان آمدن شهربانو (س) به ایران و پناه بردن به دامنه کوه را در زمره داستان‌های خیالی می‌آورد.

دکتر محمدحسین رجبی دوانی، کارشناس تاریخ اسلام، می‌گوید: «اشتباهات فاحشی در این خصوص وجود دارد. اولاً مادر امام سجاد(ع) هنگام وضع حمل ایشان از دنیا رفتند و در واقع امام سجاد(ع) مادر به خود ندیدند. بنابراین، اینکه گفته می‌شود حضرت شهربانو (س) با امام حسین (ع) همراه بودند و در روز عاشورا وقتی اباعبدالله (ع) به شهادت رسیدند سوار بر اسب شدند و ایشان را تا ایران تعقیب کردند تا در این منطقه وارد کوه شدند و کوه به هم آمد افسانه‌ است و در واقعیت غیرقابل قبول.

به گفته دکتر دوانی، بنابر تحقیق اهل فن، این بقعه آرامگاهی است متعلق به ایرانیان زرتشتی پیش از اسلام که ظاهراً اموات خود را آنجا می‌آوردند. اما نخستین اثر اسلامی که در اینجا مشاهده شده متعلق به قرن ششم است که برخی از اموات مسلمان را در آن دفن می‌کردند و ارتباطی به همسر بزرگوار امام حسین(ع) ندارد.

پریسا حیدری