آیا شیر با 8 درصد چربی نوشیدهاید؟
گاومیش، حیوان نیمهآبزی
حضور گاومیش در خوزستان مربوط به این سالها و حتی سدههای اخیر نمیشود، این حیوان براساس شواهد تاریخی، در این استان چهار هزار و ۵۰۰ سال قدمت دارد.
اخبار سبز کشاورزی؛ حضور گاومیش در استان خوزستان مربوط به این سالها و حتی سدههای اخیر نمیشود، این حیوان براساس شواهد تاریخی، در این استان چهار هزار و ۵۰۰ سال قدمت دارد. ظاهرش خشن و زمخت، اما خویاش آرام است. بهراحتی میتوان این حیوان را کنترل کرد. طبیعت آرام، تحمل و پایداری گاومیش در انجام کارهای سنگین این جانور را به کلید اقتصادی روستا در کشورهای آسیایی بدل کرده است.
خوزستان، خاستگاه گاومیش ایران
به گفته عبدالامیر نیرومند؛ معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهادکشاورزی خوزستان، این استان با دارا بودن ۱۰۶ هزار رأس گاومیش، رتبه نخست جمعیت این دام را در کشور دارد.
براساس برآوردهای انجام گرفته، از حدود چهار هزار و ۹۳۴ واحد پرورش گاومیش خوزستان، ۷۷ هزار و ۶۸۱ تُن شیر تولید میشود. شیر گاومیش تا ۸درصد چربی دارد. بهدلیل ماده خشک بالا، ماستی که از این شیر تهیه میشود؛ بسیار سفت و خوشمزه است. علاوهبر آن، کیفیت گوشت بسیار خوب و با کلسترول پایینی دارد. در حالیکه شیر گاو 3/5درصد چربی و ماده خشک کمتری دارد. باور مردم بر این است که طبع گرم محصولات تولیدی از این دام، بر سلامتی افراد تأثیر دارد.
همچنین، مصرف لبنیات و گوشت آن برای رفع برخی بیماریها به افراد توصیه میشود.
حیوانی مفید و کمتوقع
گاومیشداران، این حیوان را «نجیب» لقب میدهند. حیوانی مفید و کمتوقع که همواره سختترین شرایط و بیماریها را تاب آورده است. مردم خوزستان این حرفه دشوار را از پدران به ارث برده و آن را به روش سنتی ادامه میدهند. دامداران به دام خود بسیار وابسته هستند و در طول عمر مفید این حیوان که معمولا ۱۶ سال است؛ از آن چون فرزندشان مراقبت میکنند.
بیماری گروهی گله گاومیش را تهدید نمیکند؛ در حالی که گله گاو باید واکسن بروسلوز و شاربن دریافت کنند. ممکن است شیوع شاربن باعث تلف شدن چندین راس گاو شود؛ اما برای گاومیش این اتفاق رخ نمیدهد.
با این حال مرگومیر چند سال اخیر گلههای گاومیش در استان بهعلت آلودگی و راکد شدن آب در چالهها رو به افزایش بوده است. بیماریهای پوستی، گوارشی و مسمومیتهای ناشی از خوردن آب ناسالم، از بیماریهای شایع محیطی در بین گاومیشها هستند.
جنگ فاضلاب با گاومیش
گاومیش برای رسیدن به منطقهای با آب مطلوب، نیازمند چندین ساعت پیادهروی در هوای گرم و با دمای بالا است که باعث بیماری و ازبین رفتن دام میشود. گاومیش نیاز به آب فراوان دارد، از اینرو کمآبی و تخلیه فاضلاب در رودخانه، اغلب این حیوان را دچار بیماری عفونی، افتادگی پوست، سوختگی و سقطجنین میکند. تصادف، مرگ طبیعی و خشکسالی و کوچ، از دیگر عوامل مرگ گاومیش بهحساب میآید.
این دام در زمانی که دچار کمبود غذا باشد؛ تا دو روز هم میتواند مقاومت کند. ولی آب مورد نیاز، باید همواره تامین باشد. این دام نیمهآبزی، باید ساعتها در محیط مرطوب قرار گیرد تا بیشترین شیر را تولید کند؛ از اینرو، وجود تالاب و رودخانههای مختلف در خوزستان، این استان را به یکی از مستعدترین مکانها در زمینه پرورش گاومیش بدل کرده؛ و میتوان گفت که در تمام تالابهای استان کار پرورش این دام بهصورت سنتی در جریان است. اما کمبود آب و خشکسالی در فصلهایی از سال، زندگی گاومیش را به خطر انداخته است.
بیشتر اوقات این دام در تالابهای هورالعظیم، شادگان و رودخانههای کارون، کرخه، شاوور، زهره و دز زیست میکند. درحالیکه افزایش فاصله محل نگهداری گاومیش با تالاب بر اثر عقبنشینی آب و نبود علوفه کافی به خطر افتاده است.
در چند سال اخیر و با توجه به رشد احداث شرکتهای صنعتی و نفتی، آلودگیهای زیستمحیطی نیز بهدنبال آن در منطقه رو به فزونی دارد. از تغییر جریان آب خروجی برای برداشت نیازهای روزانه آبی شرکتهای صنعتی برای ساختوسازهای بنایی و زیرساختی تا برداشت بدون مجوز خاک از محوطه هور، از تغییرات زیستمحیطی هستند که این شرکتها به هور تحمیل کرده و میکنند.
