نکات طلایی مبانی تربیتی سگ‌ها

گام به گام با پرورش و تربیت سگ

اخبار سبز کشاورزی ؛ سگ، حیوانی همراه است که در تعامل با انسان، همزیستی، دفاع و حفاظت شاید در برخی موارد صادق‌تر و باوفاتر از انسان باشد و همین دیدگاه موجب شده تا از استاد دکتر محمود نادرخانی، موسس مجموعه تربینی و پرورش سگ «بیبرو»، بخواهیم در گفت‌وگو با آژانس خبری مزرعه سبز (green farmnews) جامعه انسانی را بیش از پیش با مبانی تربیتی سگ‌ها، رفتارشناسی آنها، فرامین هفت‌گانه و… آشنا کند.

نادرخانی معتقد است اصلاح طرز نگاه مردم به جامعه و رفع مشکلات تعاملی این دو جامعه نسبت به یگدیگر می‌تواند زندگی انسانی را به آرامش، آسایش، رشد فکری و بالندگی نزدیک‌تر کند.

نادر خانی بیش از 10 سال تجربه، مطالعه، سابقه پرورش و تربیت سگ برای مجموعه‌های دولتی، حفاظتی و اشخاص عادی دارد و افزون‌بر 50 سمینار آموزشی در سال برگزار می‌کند.

آموزش دوره‌های مبانی تربینی سگ‌ها، شخصیت‌سازی و مهارت‌های اجتماعی سگ از تخصص‌های وی محسوب می‌شود.

مطالب دکتر محمود نادرخانی با عناوینی چون ۱- مبانی تربیتی، ۲- شخصیت‌سازی، ۳- رفتارشناسی، ۴- فرامین هفت‌گانه، ۵- ژنتیک، ۶- تغدیه و گوارش، ۷- ورزش، ۸- روش‌های یادگیری در سگ‌ها، ۹- هوش، ۱۰- تولیدمثل، ۱۱- تاریخ تکامل سگ‌ها، ۱۲- تعامل سگ‌ها با جوامع دیگر، ۱۳- جایگاه سگ‌ها در گونه‌های زیستی، ۱۴- اناتومی سگ‌ها، ۱۵- بیماری در سگ‌ها، ۱۶- انواع سگ‌ها، ۱۷- انواع سگسانان، ۱۸- کاربرد سگ‌ها، ۱۹- تاریخچه‌ای از سگ‌ها.

این مطالب در پایگاه خبری مزرعه سبز (اخبار سبز کشاورزی) به صورت اختصاصی و ساعت 17 روزهای دوشنبه و چهارشنبه هر هفته منتشر می‌شود.

گفتنی است، دیدگاه‌ها و نظرات (کامنت) خوانندگان ارجمند در تشویق این نویسنده و ارائه راهنمایی‌های مورد نظر بعدی بسیار موثر خواهد بود.

بیشتر بخوانید: شرایط نگهداری سگ در فضای آزاد

***

بخش اول: مبانی تربیتی سگ‌ها

نقش مهم سگ‌ها در تنوع حیات در زیست کره

سگ‌ها گونه‌ای از پستانداران هستند که در حدود ۳۸ میلیون سال پیش به تکامل رسیده‌اند و مانند گونه‌های دیگر نقش مهمی در تنوع حیات در زیست کره داشته‌اند.

سگ‌ها موجوداتی شکارچی و گوشتخوار هستند و اکثر شکارچیان در کنار گوشت از گیاهان نیز تغدیه می‌کنند و بهتر است بگوییم اکثر موجودات همه‌چیزخوار هستند و صرفا دستگاه گوارشی متفاوت از یکدیگر دارند.

سگ‌ها همانند گونه‌های دیگر دارای نیازهای اولیه‌ای نظیر تغدیه، هیجان و قلمرو هستند که لازمه ادامه بقا و تولیدمثل این گونه است.

سگ‌ها موجوداتی توانا در انجام کارهای گروهی هستند و در صورت نبودن افراد هم‌گونه و هم‌نوع می‌توانند به تنهایی به بقا ادامه دهند.

تعامل سگ‌ها با انسان‌ها

این حیوان متناسب با اندازه قلمرو و حجم منابع موجود در قلمرو طول عمرهای متفاوتی دارند. تعامل سگ‌ها با انسان‌ها به دوره‌های اولیه حیات انسان‌ها بر روی زمین برمی‌گردد. سگ‌ها به صورت اتفاقی و شاید آگاهانه توسط انسان‌ها انتخاب شده‌اند و توانسته‌اند جایگاه خود را در زندگی انسان‌ها باز کنند. به احتمال قوی با توجه به اصل معروف جیمز هاتن (یونیفورمیتاریانیسم) که می‌گوید «وقایع کنونی کلیدی هستند برای درک وقایع گذشته و حتی آینده» سگ‌ها نیز از الگوهای کنونی در گذشته نیز استفاده می‌کرده‌اند.

رفتارهای عمومی سگ‌ها

رفتارهای عمومی کنونی سگ‌ها به همراه استثناعات رفتاریشان بیانگر نوع نگرش این موجود به طبیعت است. سگ‌ها همواره بدون اینکه تعریفی از زمان و شب و روز داشته باشند، به دنبال تامین منابع مورد نیاز خود هستند و می‌توانند به صورت گروهی و انفرادی به شکار بروند و در صورت نبود شکار به لاشه‌خواری خواهند پرداخت و در کنار شکار و لاشه‌خواری از میوه‌ها و حشرات و بعضی از گیاهان نیز تغذیه می‌کنند.

برای درک نگرش سگ‌ها لازم است به تشریح پدیده شکار کردن بپردازیم. سگ‌ها در فرآیند شکارکارهای متفاوتی را انجام می‌دهند که می‌تواند منجر به تغذیه یا از پا در آوردن شکار گردد. فرآیند شکار کردن می‌تواند از یک اتفاق بیولوژیکی نظیر ترشح مایعات معدوی در سگ شروع شود یا اینکه توسط تحریک ‌ذهنی سگ با ورود به قلمرو یا عدم‌ناتوانی شکار در گریز ایجاد گردد.

سگ‌ها و استفاده از تمامی حواس به نحو احسن

در تمامی این موارد سگ می‌تواند از تمامی حواس خود به نحو احسن استفاده کند. در شروع فرآیند شکار و تغدیه سگ‌ها می‌توانند از حس بویایی شنوایی و بینایی خود بهره ببرند. استفاده از حواس مختلف بستگی به نوع طعمه و شکل محیط و پوشش گیاهی و موانع موجود دارد.

پس می‌توان گفت برای ارتباط با این حیوان می‌توان از تمامی حواس و قابلیت‌های سگ بهره برد. در تمام طول تاریخ از بدو پدیدار شدن انسان در کنار الگوهای علمی الهی انسان توانسته از نیازها و اتفاقات به علوم مختلف راه بیابد و در یک نظام یکپارچه آموزشی ضوابط ثبت و درک و تبدیل به شیرازه رفتاری انسان‌ها با محیط اطراف شده است.

همزیستی انسان‌ها با سگ‌ها

در رابطه انسان‌ها با سگ‌ها فرض بر این است که انسان به صورت کاملا اتفاقی در فرآیندی به نام همزیستی در محیطی که سگ‌ها یکی از گونه‌های موجود در آن هستند قرار گرفته است و توانسته با قدرت تعقل ارتباط معنی‌داری بین رفتارهای خود و سگ پیدا کند و در عین حال سگ‌ها نیز به عنوان یک موجود ذی‌شعور و ذی‌روح توانسته‌اند به درک متقابلی از انسان‌ها برسند.

با گذشت زمان و افزایش حجم تعاملات جامعه سگ‌ها با جامعه انسانی در نقاط مختلف کره زمین تغییراتی در رفتار هر دو گونه (انسان و سگ) پدیدار شده است که توانسته سنگ بنای آن در کنش‌های بیشتر این دو جامعه باشد.

شکار، قلمرو مشترک انسان و سگ

وجود شکار و قلمرو مشترک و توان ذاتی سگ‌ها در انطباق با جوامع پیرامون باعث شده است که جایگاه و نقشی ویژه در جوامع انسانی داشته باشد، تعاملی که عمدتا نتیجه برد برد برای هر دو گروه را به صورت گروهی و فردی در بر داشته است .

برای تعامل پایدار انسان می‌تواند کنترل منابع مورد نیاز سگ را در اختیار بگیرد که شامل غذا، هیجان و قلمرو است که در اصل انگیزه رسیدن به سه نیاز ذکر شده فضایی را ایجاد کرده است که انسان بتواند متناسب با نیازهای خود از نه فقط سگ بلکه موجودات دیگر نیز استفاده ببرد.

تبدیل خصوصیات سگ به کاربرد

در سگ‌ها سیکل غذا هیجان و قلمرو همواره در حال تکرار است و قابل تبدیل به یکدیگر و هر کدام مکمل و در ادامه دیگری است؛ به طوری‌که ترشح اسید معده، سگ را وامی‌دارد که از حواس خود (بویایی، بینایی و شنوایی) استفاده کند تا به منابع غذایی در حدود قلمرو خود برسد یا با دیدن شکار در روز و شنیدن و درک صدای حرکت شکار سریع‌تر حرکت کند و در فرآیندی پر هیجان به شکار برسد و با گاز گرفتن و کشیدن و تکان دادن، شکار را از پای درآورد و قدری از آن را خورده و مابقی راحمل کرده و در جایی در زیر زمین پنهان کند و تا زمانی مشخص از شکار خود محافظت کند.

این سلسله فرآیندها قابل تبدیل به یکدیگرند و هم به صورت گروهی و هم به صورت انفرادی اتفاق می‌افتند. مبانی تربیتی سگ‌ها به ابزار رفتارهایی می‌پردازد که توسط آنها می‌توان این خصوصیات را به دام انداخت و تبدیل به کاربرد کرد.