۱۸ سال پس از زلزله، چه خبر از مرمت ارگ بم؟

۱۸ سال از زلزله بم می‌گذرد و متولیان مرمت ارگ جهانی این شهرستان اینک می‌گویند اگر بخواهد بنای مذکور مانند قبل از زلزله شود با شرایط کنونی دستکم هفت سال دیگر زمان دارد.

به گزارش مزرعه سبز به نقل از ایرنا، ارگ جهانی بم از جمله آثار تاریخی به شمار می‌رود که بخش قابل توجهی از آن در زلزله فاجعه‌بار ۱۸ سال پیش دچار خسارت شد و شاید خیلی زودتر انتظار می‌رفت مرمت آن به سرانجام برسد و باید دید آخرین وضعیت آن چیست.

مدیر پایگاه جهانی ارگ بم می‌گوید مرمت های این مجموعه در حدود ۵۰ درصد انجام شده است؛ وی درباره تاخیر در مرمت این مجموعه نیز اینچنین پاسخ می‌دهد: آنکه گفته شده بود ۱۵ سال بازسازی بم پایان می یابد باتوجه به اعتبارات آن زمان بوده است.

ارگ بم با بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ سال قدمت بزرگترین بنای خشتی جهان است؛ اول فروردین سال ۱۳۴۵ در فهرست آثار ملی و سال ۲۰۰۴ یعنی سال ۸۲ نیز در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شد.

در زلزله ۶.۶ ریشتری‌ سال ۸۲ حدود ۸۰ درصد ارگ بم ویران شد و تعداد زیادی از کشورها مانند ژاپن، فرانسه و ایتالیا اقدام به همکاری برای بازسازی آن کردند.

دبیرکل یونسکو نیز در بازدید از ارگ بم در هشتم اردیبهشت سال ۹۳ گفت: یونسکو نخستین سازمانی بود که پس از زلزله بم به این شهر آمد و در مورد ارگ بم نیز اقدامات کارشناسان آغاز شده و تا سال ۲۰۱۷ ادامه دارد.

در همین زمینه با مدیر پایگاه جهانی ارگ قدیم بم درباره مرمت و بازسازی این بنای تاریخی مصاحبه کردیم تا از آخرین وضعیت مرمت آن کسب اطلاع کند؛ محسن قاسمی روز یکشنبه در سالروز زلزله بم توضیح داد: باتوجه به صحبت کارشناسان یونسکو که تنها یکسری از ساختارهای ارگ نیاز به بازسازی و مرمت دارد تاکنون ۸۰ درصد آن مرمت و بازسازی شده است اما براساس آنچه ارگ تاریخی بم قبل از زلزله بود و آنچه اکنون مشاهده می شود مرمت ها حدود ۵۰ درصد انجام شده است.

وی درباره وضعیت کنونی مرمت ها نیز می گوید: زمانی که گفته شده بود طی ۱۵ سال بازسازی بم تمام می شود با توجه به اعتبارات آن زمان بوده و اینک تمامی اعتبار ارگ قدیم با وجود تورم ها ۹ میلیارد تومان در سال است که همه این پول برای حقوق کارگران هزینه می شود.

۱۰ کارگاه فعال در ارگ قدیم بم دایر است

مدیر پایگاه جهانی ارگ بم توضیح داد: اینک ۱۰ کارگاه در ارگ قدیم بم فعال است و پیشرفت خوبی داشتیم؛ با توجه به اینکه در ۲ سال اخیر درگیر شیوع بیماری کرونا شده بودیم به دلیل شیفت بندی ها تنها از ۵۰ درصد ظرفیت کارگران استفاده شد.

قاسمی بیان کرد: البته بیشترین مرمت و بازسازی نیز در ۲ سال اخیر رخ داده؛ همچنین بخش های وسیعی از بازسازی ارگ تاریخی بم شکل گرفته است.

مدیر پایگاه جهانی ارگ بم تاکیدکرد: در زلزله سال ۸۲ حصارهای اطراف ارگ تخریب شد و اکنون با وضعیت کنونی اعتبارات و تعداد نیروی مشغول در ارگ قدیم تنها برای تکمیل حصارها حداقل چهار سال زمان نیاز است.

اعتبار سال ۱۴۰۰ هنوز به ارگ بم پرداخت نشده است

قاسمی توضیح داد: سال ۹۹ فقط یک میلیارد تومان اعتبار به ارگ تاریخی بم تعلق گرفت که از آن مقدار ۴۰۰ میلیون تومان برای نصب دوربین و ۲۰۰ میلیون تومان هم برای خرید تجهیزات اداری هزینه شده است؛ تنها ۴۰۰ میلیون تومان اضافه بر حقوق اعتبار ارگ قدیم بم بوده است.

وی خاطرنشان کرد: در سال جاری هم هر اعتباری که تاکنون داده شده تنها برای پرداخت حقوق بوده و هنوز منتظریم تا اعتبارات در پایان سال به ما پرداخت شود.

مدیرپایگاه جهانی ارگ بم بیان کرد: در حال مطالعه و عقد قرارداد با پیمانکار برای پروژه روشنایی و نورپردازی ارگ قدیم هستیم و امیدواریم تا پایان سال فاز اول این پروژه نیز تکمیل شود که به همین منظور مبلغ یک میلیارد و ۷۵۰ میلیون تومان برای این پروژه اسناد خزانه از وزارت خانه دریافت کرده‌ایم.
وی عنوان کرد: طی ۲ سال اخیر مرمت چهار اثر مانند برج فرمانده قشون، برج عمارت کلاه فرنگی، خانه سیستانی و عمارت دروازه دوم به صورت ۱۰۰ درصد تکمیل شده است.

قاسمی افزود: همچنین خانه میراکبر و یخدان بالای ۷۰ درصد پیشرفت دارند و حدود ۳۰ نفر از پرسنل نیز در اصطبل که از بزرگترین کارگاه های ارگ به شمار می رود مشغول به فعالیت هستند.

حصار شمالی ارگ هنوز مرمت نشده

وی عنوان کرد: اکنون حصار جنوبی و غربی و تا حدودی حصار شرقی ارگ ساماندهی شده و حصار شمالی ارگ همان ضلعی است که از سمت اسفیکان و پشترود مشاهده می شود که اصلا کاری روی آن انجام نشده و امیدواریم با تخصیص اعتبار این قسمت ارگ هم مرمت شود.

قاسمی افزود: در زمان های قبل در این کار حدود ۷۰۰ نفر کارگر مشغول به کار بودند ولی اکنون تنها ۱۲۰ نفر در حال فعالیت هستند که خود دلیلی بر کندی روند مرمت است.

حداقل ۷ سال زمان

مدیر پایگاه جهانی ارگ بم گفت: اگر قرار باشد ارگ را مانند زمان قبل از زلزله تحویل مردم دهیم حداقل هفت سال مرمت و بازسازی آن زمان خواهد برد.
به گفته وی نبود اعتبار جدی ترین و مهمترین مشکل بازسازی ارگ قدیم بم است؛ پایگاه جهانی بم با وجود ۲۳ هزار هکتار از اراضی و منظر فرهنگی بم که ثبت جهانی است بزرگترین پایگاه سطح کشور به شمار می رود.

قاسم تاکید کرد: وضعیت نابسامان حاشیه نشینی ها و تغییرکاربری باغ ها می تواند در آینده خطرساز و باعث تهدید ثبت اثر جهانی بم باشد.

انتظار تحویل ساختمان برای موزه

مدیرپایگاه جهانی بم به موضوع احداث موزه در بم نیز اشاره و بیان کرد: مقرر شده موزه ای به صورت مشارکتی با همکاری شهرداری بم و براساس مضوبه شورای شهر راه اندازی شود که سهم شهرداری تحویل ساختمان بوده و سهم پایگاه جهانی هم تحویل اشیا و تجهیز ویترین های داخل موزه است.

وی اضافه کرد: تنها مشکل این است که شهرداری هنوز ساختمان را تحویل پایگاه جهانی نداده است؛ البته چندماه قبل پیمانکار شروع به کار کرد و زمانی که تغییرات در شهرداری بم در حال رخ دادن بود و شهردار بم با سرپرستی اداره می شد پیمانکار هم کار را متوقف کرد.

قاسمی اظهارداشت: اینک شهردار جدید و اعضای شورای شهر تاکید بر تحویل ساختمان موزه به پایگاه جهانی بم دارند تا هرچه سریعتر این موزه راه اندازی شود.

کبری لطفی میشامندانی ـ کارشناس بخش کشاورزی