اعلام تاریخ رهاسازی آب زاینده‌رود

سومین نشست چهار جانبه بین کشاورزان، استانداری و مسئولان آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب، در ساختمان شماره دو شرکت آب منطقه‌ای اصفهان برگزار شد.

به گزارش مزرعه سبز به نقل از ایمنا، سومین نشست چهار جانبه بین کشاورزان، استانداری و مسئولان آب منطقه‌ای و آب و فاضلاب، بعد از ظهر به ریاست مهران زینلیان، معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار اصفهان در ساختمان شماره دو شرکت آب منطقه‌ای اصفهان برگزار شد. در این جلسه حسن ساسانی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اصفهان، محمود چیتیان، سرپرست معاونت حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان، سید محسن صالح، معاون خدمات مشترکان و درآمد شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان، مهرداد مرادمند، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان، اسفندیار امینی دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزان اصفهان و سایر مسئولان و اعضای نظام صنفی کشاورزان اصفهان حضور داشتند.

جلسات احیای زاینده‌رود بین کشاورزان، جهاد کشاورزی و آب منطقه‌ای برگزار شود

اسفندیار امینی، دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزان اصفهان در این نشست با اشاره به توافقنامه آذرماه کشاورزان با استاندار اصفهان اظهار کرد: قرار این بود که کشاورزان در نشستی با مسئولان آب منطقه‌ای و جهاد کشاورزی به توافقی برای زمان بازگشایی آب برسند اما چند سال است که به جای جهاد و آب منطقه‌ای، با استانداری در حال مذاکره هستیم.

وی همه مصوبات را نقشه راه احیای زاینده‌رود دانست و گفت: توافق نامه صنف کشاورزان با مقام اول اجرایی استان برای اجرای مصوبات با دسته بندی داخل استانی و خارج استانی بود و قرار نیست کسی تصمیم جدیدی بگیرد. اکنون نمایندگان صنف کشاورزی باید به اعضای خود گزارش بدهند و هنوز به جمع بندی نرسیده‌ایم.

دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزان اصفهان افزود: هیچ موضوع نامشخصی در زمینه راهکارهای احیای زاینده‌رود وجود ندارد و تشکیل جلسات متعدد برای یک موضوع این گلایه را ایجاد می‌کند که علاقه‌ای به اجرای آن وجود ندارد بهتر است این نشست‌ها با مسؤولان جهاد کشاورزی و شرکت آب منطقه‌ای برگزار شود و پس از بحث‌های فنی، کارهای اجرایی را آغاز کنیم.

موانع مسیر باید به سرعت برداشته شود

یکی از اعضای هیأت مدیره نظام صنفی کشاورزان اصفهان نیز خواستار مشخص شدن اولویت‌ها در راهکارهای احیای زاینده رود شد و گفت: یکی از اولویت‌هایی که باید پیش از بازگشایی آب اجرا شود، برداشت فوری موانع مسیر است تا رهاسازی آب نتیجه داشته باشد اگر ۱۰۰ تا ۱۲۰ میلیون متر مکعب آب به کشاورز اختصاص داده می‌شود باید آماده سازی مسیر را به بهترین شکل انجام داده باشیم وگرنه چه دلیلی دارد که مقدار مشخصی آب رهاسازی شود و ۵۰ درصد آن به دست کشاورز برسد.

وی یکی از نگرانی‌های کشاورزان را نامعلوم بودن سرنوشت آبی که رها می‌شود بیان کرد و افزود: اگر قرار است که بر خلاف امسال، آبی به کشاورز اختصاص یابد باید این از بین بردن موانع مسیر را در اولویت قرار دهیم، دومین موضوع مصوبه ایجاد کانال‌های اختصاص پساب به کشاورزان است که پس از گذشت سه سال هنوز اجرا نشده است و باید دلیل آن را بررسی کنیم.

میزان برداشت آب، اندازه‌گیری شد

محمود چیتیان، سرپرست معاونت حفاظت و بهره برداری شرکت آب منطقه‌ای اصفهان نیز با اشاره به فعالیت‌هایی که برای شفاف سازی برداشت آب در حوضه زاینده رود انجام شده است، اظهار کرد: همه آمار و ارقام برداشت آب در صنایع و چاه‌ها به روز مشخص شده و اکنون در زمینه میزان برداشت آب یک ملاک اندازه گیری داریم که بر اساس اعداد و ارقام مبانی مالی و کنتورهای آب‌های زیرزمینی و سطحی است و به آن استناد می‌کنیم.

حسین وحیدا، عضو هیئت مدیره نظام صنفی کشاورزان اصفهان نیز با اشاره به سومین بند توافق کشاورزان با استانداری، گفت: بر اساس این بند باید منابع و مصارف تا یک ماه آینده مشخص شود و اکنون خواسته کشاورزان این است که بدانند صنعت چه میزان آب و از چه منبعی برداشت می‌کند؟

بدون کمک کشاورزان و مردم نمی‌توان مشکل زاینده رود را حل کرد

زینلیان نیز در این نشست اظهار کرد: بند یک توافقنامه بین کشاورزان با استانداری اصفهان درباره گزارش مصوبات قبلی شورای هماهنگی آب زاینده رود، کارگروه سازگاری، شورای عالی آب و میزان اجرا شده هر مصوبه، در این مسیر بود که گزارش آن ارائه شد، بند دوم درباره شفاف سازی میزان مصارف شرب بود که گزارش آن به تفکیک خانگی، تجاری و … آماده ارائه است.

وی بخشی از مشکلات احیای زاینده رود را درون استانی و بخش بیشتر آن را برون استانی مطرح کرد و افزود: در این مدت با مجمع تشخیص و مرکز استراتژیک رایزنی کرده‌ایم، حرف تازه ای نیز در این باره وجود ندارد. هنر شما این بوده که همه مصوبات قبلی را جمع بندی کرده‌اید و گام به گام پیش رفته‌ایم تا مصوبات را برای اجرا پیش روی مسؤولان کشوری بگذاریم و اگر اجرا نشد خودشان باید جوابگو باشند.

معاون استاندار اصفهان هم صدایی مسؤولان استان و صنف کشاورزان را برای پی گیری اجرای مصوبات احیای زاینده رود ضروری دانست و ادامه داد: بر طبق همان مصوباتی که در نشست قبلی داشتیم جلو می‌رویم، اگر نقد داریم بگویید که در کجا ضعیف عمل شده تا مشکل را اصلاح کنیم. اعتقاد قلبی ام این است که اگر صنف و مردم پای کار نیایند و کمک نکنند، نمی‌توان مشکلات زاینده رود را حل کرد.

جمع تولید ۳۶۲ میلیون متر مکعب و جمع فروش ۲۹۳ میلیون

سید محسن صالح، معاون خدمات مشترکین و درآمد شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان نیز در ادامه ۵۸ شهر و ۳۱۲ روستا را زیر پوشش سامانه آبرسانی اصفهان بزرگ دانست و اظهار کرد: ما یک شرکت خصوصی هستیم و آمار مستند را بر اساس پایان سال مالی قبل می‌توانیم ارائه کنیم به همین دلیل آمار ارائه شده درباره میزان برداشت‌ها مربوط به سال ۹۹ است.

وی جمع تولید آب در شهرهای زیر پوشش اصفهان بزرگ را ۳۶۲ میلیون متر مکعب مطرح کرد و افزود: این تولید آب مربوط به شهرهای طرح اصفهان بزرگ شامل تصفیه خانه باباشیخ علی، برداشت از خط کاشان، برداشت از خط یزد که شامل ورزنه و بهارستان می‌شود و تصفیه خانه ۲۲ بهمن لنجان بوده که ۳۲۸ میلیون متر مکعب آن، حجم دریافتی از طرح اصفهان بزرگ و ۳۴ میلیون متر مکعب از منابع زیرزمینی است، جمع فروش نیز به ۲۹۳ میلیون متر مکعب می‌رسد.

وی نسبت آب دریافتی از طرح اصفهان بزرگ به نسبت کل تولید را ۹۰ درصد و نسبت منابع زیرزمینی را حدود ۱۰ درصد برشمرد و ادامه داد: منابع زیرزمینی، شامل چاه‌های فلمن که در عمل امسال خشکیده و بخش خیلی کوچکی از تولید سال ۹۹ که از محل چاه‌های فلمن، چاه شامل چشمه و قنات و خرید از محل چاه‌های اجاره‌ای بوده است.

معاون خدمات مشترکین و درآمد شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان با اشاره به مناقشاتی که درباره پرت آب در استان وجود دارد، توضیح داد: واژه پرت یک اصطلاح عمومی است و ما از واژه آب بدون درآمد استفاده می‌کنیم، هدر رفت خود به دو قسمت ظاهری و واقعی تقسیم می‌شود که مصداق‌های آن مصارف غیرمجاز، خطای مدیریت داده‌ها و سیستم، عدم دقت تجهیزات اندازه گیری یعنی خطای ناشی از خطای قرائت یا کنتورهاست اما موضوع اصلی هدر رفت واقعی است که شامل نشست از شبکه و خطوط و انشعابات و مخازن و سرریز از شبکه می‌شود.

رتبه اول اصفهان در میزان آب بدون درآمد

صالح عدد هدر رفت آب در سال ۹۹ را بیش از هشت میلیارد و ۳۷۹ میلیون متر مکعب دانست و گفت: ۷۱.۵ درصد آن مصارف مجاز بوده، میزان هدر رفت آب در کشور ۲۸.۵ درصد و نشان دهنده آن است که اصفهان با ۱۸ درصد آب بدون درآمد در رتبه اول کشوری از نظر حداقل مقدار آب بدون درآمد قرار دارد.

وی سهم بخش شهری در آب بدون درآمد استان را ۱۶ و بخش روستایی را ۳۰ درصد برشمرد و توضیح داد: متوسط این عدد همان ۱۸ درصد می‌شود که رتبه اول کشوری را در پلکان به خود اختصاص داده بعد از اصفهان قم یزد و قزوین در رتبه‌های بعدی هستند.

معاون خدمات مشترکین و درآمد شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان ادامه داد: مقایسه درصد سرانه تولید و فروش بین اصفهان و کشور نشان می‌دهد سرانه تولید شهری در استان اصفهان ۲۳۹ لیتر به ازای هر نفر در شبانه روز و بخش روستایی ۳۳۹ لیتر است، میانگین وزنی آن ۲۴۹ لیتر به ازای هر نفر در شبانه روز و فروش از ۲۰۰ و ۲۳۸ لیتر می‌شود که میانگین آن ۲۰۴ لیتر است.

وی با مقایسه تجمیع ۲۴۹ لیتری اصفهان با میانگین ۲۶۷ لیتری در کشور، گفت: این عدد نشان می‌دهد که سرانه تولید ما از متوسط کشور پایین‌تر و متوسط فروشمان از کشور بالاتر است سرانه مصرف در اصفهان به ۲۰۴ لیتر می‌رسد که در مقایسه با ۱۹۰ لیتر کشور نشان دهنده بالا بودن بهره‌وری برای آب در استان اصفهان است.

۸۶ درصد مصارف آب شرب استان در بخش مسکونی

وی در پاسخ به درخواست کشاورزان برای مشخص شدن میزان مصرف آب در بخش‌های مختلف، گفت: طبق آئین نامه، کاربری‌ها به دو بخش مسکونی و غیر مسکونی تبدیل می‌شوند که در دفترچه آئین نامه به ۴۲ زیرکاربری مختلف تقسیم شده‌اند، در بخش مسکونی به مسکونی تجاری و خدمات، مسکونی تجاری و خدماتی تقسیم می‌شوند، در بخش غیر مسکونی‌ها، برخی معاف از آب بها هستند از جمله دستگاه‌های اجرایی، بهداشتی، درمانی، مدارس، آموزش عالی، حمام، اماکن فرهنگی.

صالح همچنین مصارف کمتر از پنج متر مکعب در ماه را معاف از پرداخت آب بها دانست و افزود: این بخش شامل دارالقرآن، امامزاده‌ها و مساجد می‌شود، در زمینه صنایع بزرگ نیز ما عمدتاً کارگزار پالایشگاه، نیروگاه شهید منتظری و یکی دو واحد دیگر هستیم اما در زمینه صنایع کوچک، بر اساس قانون موظف هستیم هرکجا که بهداشت عمومی در خطر باشد مثل واحدهای داروسازی، تولید آرد، لبنیات، کشتارگاه‌ها، شرکت قند و … آب را به اندازه نیاز آن مجموعه تحویل دهیم.

وی با بیان اینکه بخش مسکونی ۸۶.۲ درصد از کل مصارف آب شرب و بهداشت استان را تشکیل می‌دهد، گفت: کاربری‌های غیرمسکونی ۱۳.۸ درصد از مصارف استان را تشکیل می‌دهند، ردیف‌های معاف از آب بها مانند مساجد، دارالقرآن و امامزاده‌ها نیز فقط ۰.۹ درصد از کل تولید، مصرف و فروش آب در استان را تشکیل می‌دهد و هر کدام از ردیف‌های مشترکان قابل بازدید است.

معاون خدمات مشترکین و درآمد شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان یادآور شد: صنایع که کشاورزان خواستار مشخص شدن سهم مصارف آب آنها هستند و شامل پالایشگاه اصفهان، نیروگاه شهید منتظری و … می‌شود در مجموع ۱.۴۹ صدم درصد از کل مصرف و فروش آب را تشکیل می‌دهند اما نکته مهم این است که ۸۶ درصد فروش آب به بخش مسکونی است که ۸۵ درصد آن در الگو مصرف می‌کنند یعنی زیر ۱۴ متر مکعب آب در ماه مصرف می‌کنند و حداقل تعرفه را پرداخت می‌کنند و از بابت این ۸۶ درصد فروشمان به نرخ یک سوم قیمت تمام شده آب را به مشترکان تحویل می‌دهیم.

۷۲ درصد مشترکان اصفهانی، الگوی مصرف آب را رعایت می‌کنند

صالح با اشاره به اجرای طرح آب امید از آذرماه ۱۳۹۹ توضیح داد: در این طرح مشترکان آب به چهار دسته کم مصرف، خوش مصرف، پرمصرف و بد مصرف تقسیم می‌شوند، کسانی که تا ۵ متر مکعب در ماه آب مصرف می‌کنند، کم مصرف هستند و از پرداخت آب بها معاف هستند، مشترکانی که تا ۱۴ متر مکعب در ماه مصرف می‌کنند نیز مشمول هیچ پلکان تصاعدی نمی‌شوند هر سال ۱۰ میلیارد تومان از بابت این دو گروه مشترک به ما زیان وارد می‌شود.

وی با بیان اینکه ۷۲ درصد مشترکان اصفهانی به اندازه الگو آب مصرف می‌کنند، ادامه داد: مشترکان پر مصرف از ۱۴ متر مکعب تا ۲۸ مترمکعب و بد مصرف‌ها بیشتر از دو برابر الگو یعنی بالای ۲۸ متر مکعب آب مصرف می‌کنند.

پیش بینی مصرف ۳۴۲ میلیون متر مکعب آب در سال ۱۴۰۴

معاون خدمات مشترکین و درآمد شرکت آب و فاضلاب استان اصفهان نیاز آبی استان برای طرح آبرسانی اصفهان بزرگ در افق ۱۴۰۱ را ۳۴۲ میلیون متر مکعب پیش بینی کرد و توضیح داد: ۱۳ درصد آب فروش رفته به بخش غیرمسکونی تحویل داده شده است. نکته شایان توجه این است که آب تحویلی به کاربری‌های غیرمسکونی به اندازه مصارف شرب و بهداشت کارکنان آنهاست و با اینکه فشار زیادی برای تخصیص آب بیشتر وجود دارد اما کمیته تخصیص شرکت در این باره حساسیت زیادی دارد.

صالح میزان برداشت‌های صنایعی مانند سیمان سپاهان، تکنولوژی هسته‌ای و بخش‌های دیگری از جمله فولاد مبارکه، ذوب آهن و شهرک صنعتی فولاد را رو به کاهش دانست و یادآور شد: روند نزولی برداشت آب در این بخش‌ها به معنای کوچک شدن صنعت نیست بلکه به معنای استفاده بهینه و بازچرخانی آب‌ها در محل صنایع در بخش عمده‌ای و همچنین استفاده از پساب یعنی جایگزینی آب خام در قبال پساب است.

یکی از الزامات رهاسازی آب، ساماندهی مسیر است

همچنین مهرداد مرادمند، رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان یکی از الزامات ویژه رهاسازی آب را ساماندهی مسیر رودخانه مطرح کرد و گفت: پیش از آنکه درباره حجم آب رهاسازی و خط قرمز آب شرب تصمیم گیری شود باید خواسته اصلی کشاورزان یعنی ساماندهی مسیر برای رساندن آب به مزارع اجرا شود، یعنی اگر قرار باشد با در نظر گرفتن ۱۲۰ میلیون متر مکعب خط قرمز شرب، آب توزیع شود خواسته کشاورزان این بود که این حجم را در دریچه‌ها تحویل دهند یا اینکه ساماندهی بستر رودخانه عملیاتی شود.

وی با اشاره به ادامه سال کم بارش، افزود: باید از قطره قطره آب در این حوضه بهینه استفاده شود و به همین دلیل یکی از الزامات این میزان رهاسازی و رساندن آب به سر مزارع ساماندهی مسیر است، اگر این موضوع رعایت نشود، ما را به بیراهه می‌برد.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اصفهان شفاف سازی برداشت آب را زمان بر دانست و گفت: در کنار پی گیری های شرکت آب و فاضلاب و آب منطقه‌ای برای تعیین سهم برداشت هر بخش، موضوعی که در کوتاه مدت باید مورد توجه قرار گیرد این است که با نزدیک شدن به اواخر دی و اوایل بهمن ماه، فرصت زمانی محدودی برای تصمیم گیری داریم و اگر شرکت آب منطقه‌ای روی ساماندهی زاینده‌رود کار کند، خیال حقابه داران از پرت مسیر راحت می‌شود و می‌توانیم سراغ زمان و حجم رهاسازی آب برویم.

مرادمند با اشاره به پی گیری های کشاورزان در شهرستان‌ها برای رهاسازی آب، افزود: امروز می‌توانیم درباره رهاسازی آب تبادل نظر کنیم تا بهترین زمان بازگشایی را برای پاییزه دوم یا بهمن ماه و حجم آب تخصیصی، مشخص شود اما اصلی‌ترین موضوع این است که این حجم قرار است به چه طریقی رها و بین حقابه داران توزیع شود.

ساماندهی مسیر زاینده‌رود در مرحله انتخاب پیمانکار است

حسن ساسانی، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای نیز درباره ساماندهی مسیر رودخانه توضیح داد: ۲۵ میلیارد تومان از بودجه جاری شرکت آب منطقه‌ای برای ساماندهی بستر رودخانه اختصاص یافته، این طرح در مرحله برگزاری مناقصه برای انتخاب پیمانکار است اما ساماندهی زمان بر است و حتی اگر در تاریخ همین صورت جلسه نیز اجرای آن را آغاز کرده بودیم قطعاً تا بهمن ماه تمام نمی‌شد.

وی با اشاره به زحمات چندین ساله صنف کشاورزان برای ساماندهی مسیر، ادامه داد: این طرح قرار نیست از نفوذ آب به بستر رودخانه جلوگیری کند، ما می‌خواهیم مسیر جریان آب را راحت تر کرده و پرت مسیر را کاهش دهیم اما چون بالادست رودخانه، سخت و سنگی است، نفوذ آب در آن قسمت کمتر است اما از سد چم آسمان به بعد تمام بستر رودخانه شن و ماسه‌ای است و قرار نیست ساماندهی بستر از پرت آب در این حوضه جلوگیری کند بنابراین مساله توزیع آب را به ساماندهی رودخانه گره نباید زد.

در ادامه امینی نیز خواستار تغییر واژه ساماندهی به اجرای مواد ۲ و ۴۵ قانون توزیع عادلانه شد و توضیح داد: وزارت نیرو موظف است که اعیانی‌های مزاحم در حریم و بستر رودخانه را برطرف کند و این موضوع تازه ای نیست. مساله ما این است که یک مزرعه ساده نیز نیاز به لایروبی دارد و مسئولان پیشین شرکت آب منطقه‌ای اصفهان نیز لایروبی مسیر زاینده‌رود را یکی از آروزهای دیرینه این شرکت می‌دانستند چون از سال ۱۳۴۹ که سد در بالادست ایجاد شده، سیلابی نبوده که مسیر را لایروبی کند و این مسیر نیاز به رسیدگی دارد.

احیای زاینده‌رود سریع اجرا نمی‌شود

در پایان زینلیان یادآور شد: هیچ ابایی از بیان این موضوع نداریم که احیای زاینده رود، سریع به جواب نمی‌رسد. هنر ما این بوده که برای اجرای مصوباتی که در این زمینه وجود دارد، هماهنگی بین دستگاه‌های اجرایی ایجاد کردیم که هنوز در اندازه مطلوب نیست و باید بهبود یابد. امیدواریم با حضور کشاورزان و همه ذی نفعان، راهکارهای اجرایی مشخص و مصوب شود تا بتوانیم بر اساس آن پیش برویم.

وی اظهار امیدواری کرد: با اجرای این مصوبات و برگزاری نشست‌ها، آب در رودخانه زاینده‌رود جاری شود. کشاورزان به استانداری اعلام کردند که فقط به ما بگویید چه زمانی آب در رودخانه جاری می‌شود. هنوز جواب این پرسش را نداریم و باید روی این موضوع کار کنیم.

معاون استاندار اصفهان انجام کاری که در مدت چند سال گذشته انجام نشده را ظرف دو ماه ناممکن دانست و گفت: بهمن ماه در پیش است و نباید اجازه دهیم زمان بگذرد. قرار است تاریخ پیشنهادی مورد اجماع کشاورزان و مسئولان مربوطه با توجه به خط قرمز آب شرب اعلام شود و آب منطقه‌ای هم موظف است وظایف قانونی خود برای ساماندهی مسیر رودخانه را انجام دهد.

زینلیان اظهار کرد: امیدواریم با انجام این موارد بتوانیم شاهد جریان دوباره آب در رودخانه زاینده رود باشیم. مصوبه قبلی درباره بازگشایی زاینده رود این بود که نمایندگان صنف کشاورزان با جهاد کشاورزی، با توجه به ذخیره سد و بارندگی‌هایی که اتفاق می‌افتد، زمان بازگشایی آب را پیشنهاد دهند. این پیشنهاد با رعایت توافق قبلی ارائه خواهد شد که با خط قرمز آب شرب اصفهان نیز رعایت شود اما تا این لحظه هیچ پیشنهاد مشخصی برای زمان بازگشایی آب نداشته‌ایم و بسیار امیدواریم که این اتفاق رخ دهد.