سرنوشت مبهم صید ماهی در خزر
سیر نزولی صید ماهی در خزر طی سالهای اخیر صیادان سه استان شمالی به ویژه استان گیلان را نسبت به سرنوشت مبهم صید در دریای خزر دل نگران و بیمناک کرده است.
ورشکستگی صیادان خزر درپی کاهش صید
سیر نزولی صید ماهی در خزر در سالهای اخیر صیادان سه استان شمالی به ویژه استان گیلان را نسبت به سرنوشت مبهم صید در دریای خزر دل نگران و بیمناک کرده است.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از ایرنا، فصل صید ماهیان استخوان ی از ۲۰ مهرماه سال گذشته در سواحل گیلان آغاز شد و امید آن می رفت که صیادان گیلانی بر سفره های خود رونق را تجربه کنند اما همچون چند سال گذشته صید در گیلان روندی نزولی طی کرد حال علاوه بر کاهش ذخایر ماهیان استخوانی در دریای خزر کولاکی بودن دریا نیز تامین معاش را برای صیادان گیلانی سخت تر کرد.
حال در آستانه پایان فصل صید و با توجه به تمدیدهای پی در پی ، گواه آن می رود که دریا خالی تر از آن است که سفره صیادان خزر در استان گیلان را رنگین کند و همچنین شاهد برون کشیدن تورهای خالی از ماهی هستیم.
به نظر می رسد با توجه به پایان مهلت از پیش تمدید شده صید، حتی اگر بار دیگر میز شاهد تمدید زمانبندی باشیم، این قاعده عوض نمی شود زیرا آنچه از سخن ماهیگیران و شرکت های پره مشخص است دریا موجودی برای عرضه به صیادان ندارد.
کاهش ۱۶ درصدی صید انواع ماهیان استخوانی در گیلان
سرپرست اداره کل شیلات گیلان گفت: تعداد ۴۷ شرکت صیادی پره از ۲۰ مهرماه ۱۴۰۰ که عملیات صیادی خود را آغاز کردند تا پایان ۱۹ فروردین سال ۱۴۰۱ موفق شدند هزار و ۶۰۰ تن انواع ماهیان استخوانی را صید کنند که نسبت به مدت مشابه سال قبل ۱۶درصد کاهش داشته است.
حمیدرضا تقی نصیری اضافه کرد : غالب سبد صید صیادان پره ۲ گونه ماهی سفید و کفال می باشد که از این مقدار ۹۰۲ تن (۵۶ درصد) ماهی سفید و ۶۴۷ تن ماهی کفال (۴۰ درصد) و مابقی (۴درصد) مربوط به سایر آبزیان دریای خزر بوده است.
وی کاهش بی سابقه روزهای فعالیت پره های استان به جهت کولاکی بودن دریا و سرمای کم سابقه را در اسفند ماه ۱۴۰۰ و اوایل فروردین ۱۴۰۱ که از روزهای اوج فعالیت صیادی بود را علت این کاهش دانست و افزود : صیادان گیلانی امسال ۹۵ روز فعالیت صیادی داشتند این درحالیست که فعالیت صیادان در سال گذشته ۱۱۸ روز بود و در این بخش نیز ۱۹ درصد کاهش داشتیم.
با توجه به کاهش و وضعیت نامناسب صید در سالهای اخیر حال صیادان گیلانی و شمالی با ۲ مساله توقف صید و یا روبرویی با مرگ پیشه صید و صیادی روبرو هستند . مساله ای که رئیس شرکت های تعاونی پره های صیادی استان گیلان بعنوان مرگ تدریجی از آن یاد می کند.
تعاونی های پره در حال ورشکستگی
رئیس اتحادیه شرکت های تعاونی پره استان گیلان با اشاره به روند کاهشی صید و صیادی در دریای خزر گفت: صیادان ما در تعاونی ها مرگ تدریجی را سپری می کنند و تعاونی ها نیز هرچه بیشتر به ورشکستگی نزدیک می شوند.
رحمت محمدی ادامه داد: اکثر ماهی‌های دریای خزر در آب شیرین تخم ریزی می‌کنند ولی در مسیر رسیدن به آبهای شیرین صید می شوند و به این ترتیب ماهی های انگشت شماری می‌توانند برای تخم ریزی به رودخانه ها برسند. این درحالیست که اکثر دستگاههای متولی دریا در یک عملکرد موازی اقداماتشان در راستای برنامه های شیلات نیست.
وی با تاکید بر اینکه رودخانه های استان به حال خود رها شده اند و در زمان تخم ریزی ماهی ها به نحو مطلوب از رودخانه ها حفظ و حراست نمی شود، اظهار داشت: ۱۰ روز مانده به سال جدید و در فروردین و اسفند ماه که باید رودخانه های ما بدون حفاظت می ماند، از طرف دیگر سیل عظیمی از ساحل نشینان به رودخانه ها و سواحل برای صید هجوم می آورند؛ همه برای خود ایجاد حق کرده اند که از دریا و رودخانه ماهی صید کنند.
محمدی همچنین به مسائل قانونی مدیریت دریا اشاره کرد و افزود: فقدان قوانین مشخص برای صید و مدیریت دریا رنج دائمی و شاید حل نشدنی است و این امر موجب شده پروتئین دریایی که وارد چرخه غذایی مردم گیلان و کشور می شد درحال نابودی باشد.
البته نباید درا ینجا نقش صیادان را از خالی شدن سفره دریای خزر نادیده گرفت که طی چندین دهه اخیر بدون توجه به آینده صید برداشت های بی رویه داشته اند. به نظر می رسد برداشت مستمر و بدون توجه ذخایر ماهیان استخوانی خود عاملی مهم در کاهشی شدن ماهی خزر بوده است.
ماهیان استخوانی بر روی لبه تیغ انقراض
کارشناس ارشد بیولوژی ماهیان دریا با بیان اینکه ذخایر ماهیان استخوانی سفید و کفال در رودخانه ها و دریا به مرز نابودی رسیده است، اظهار داشت: در حال حاضر شیلات توانایی بازسازی ذخایر ماهیان استخوانی را ندارد.
بهرامعلی رضوی صیاد افزود: اگر زمان صید (از ۲۰ مهر تا ۱۵ فرودین) از سوی همه جامعه بهره بردار رعایت شود و آمار تولید و رهاسازی بچه ماهیان استخوانی علمی و واقعی باشد می توانیم امیدوار باشیم در آینده مشکلی در دریا نداشت باشیم. برنامه ریزی برای رها سازی ۲۰۰ الی ۳۰۰ میلیون بچه ماهی یک یا ۲ گرمی به طور واقعی محقق نمی شود و تنها به ارائه آمار بسنده می شود.
وی اضافه کرد: اگر چه در سالهای اخیر آمارها به رهاسازی ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیونی بچه ماهی سفید اشاره دارد اما روند صید اخیرا نزولی شده است این درحالیست که از سال ۱۳۶۰ که پرورش بچه ماهیان استخوانی در استخرهای خاکی آغاز شد با رهاسازی میلیونها بچه ماهی ذخایر ماهیان در دریای خزر افزایش چشمگیری یافت.
وی گفت: این بازسازی در مورد ماهی های سوف و کولمه نیز مانند ماهی سفید انجام شد ولی اکنون در سبد صید صیادان گیلانی تعداد این ماهیان بسیار کاهش یافته است.
این کارشناس بیولوژی ماهیان دریا آلودگی ها، کاهش میزان دبی رودخانه ها به هنگام مهاجرت ماهی سفید، برداشت آب از رودخانه برای استفاده در بخش کشاورزی و نادیده گرفتن سهم آب رودخانه ها برای ماهیان، صید بی رویه در دوران مختلف و کاهش میزان سطح آب تالاب انزلی به عنوان زایشگاه و پرورشگاه اصلی ماهیان استخوانی را در کاهش ذخایر این ماهیان در دریای خزر را بسیار تاثیر گذار عنوان کرد.
رضوی‌صیاد به نقش تالاب انزلی در تکثیر و پرورش ماهیان اشاره کرد و افزود: ماهیان استخوانی (سفید سوف سیم کولمه سیاکولی و شاه کولی)که باید از کانال انزلی و پنج رودخانه خروجی از تالاب عبور کرده و به محل های تخم ریزی برسند که جمع کثیر صیادان اجازه مهاجرت به این ماهیان را به تالاب انزلی نمی دهند و امر تکثیر ابتر می ماند.
جلوگیری از برداشت بی رویه دریای خزر
وی تاکید کرد: در گذشته شیلات برنامه ریزی و نظارت دقیقی بر روند رهاسازی داشت و برای گیلان و مازندران سهمیه تولید بچه ماهیا تعیین می شد در حالیکه امروزه به نظر نمی رسد اینگونه باشد.
کارشناس بیولوژی ماهیان دریایی با بیان اینکه همه مسائل مربوط به ذخایر دریای خزر توسط شیلات قابل حل نیست گفت: باید مشکلات اقتصادی ، معیشتی و بیکاری جوانان نیز حل شود و دولت در صنایع مختلف برای جوانان اشتغال ایجاد کند تا برای امرار معاش به جنگل و دریا نروند.
رضوی‌صیاد بهبود وضعیت اقتصادی کشور و ایجاد اشتغال برای جوانان را در جلوگیری از بهره برداری مفرط و بی رویه از ماهیان استخوانی دریای خزر حائز اهمیت دانست و افزود: صید بی رویه و عدم برنامه ریزی به منظور بازسازی ذخایر ماهیان استخوانی از طریق شیلات در کاهش ذخایر ماهیان تاثیر بسیار مهمی دارد.
