سگ و گربه شما دقیقاً چه تغذیهای نیاز دارند؟ پاسخ علمی یک کارشناس تغذیه دام
آشنایی با احتیاجات تغذیهای سگ و گربه بر پایه آخرین تحقیقات علمی؛ بررسی نیاز انرژی، پروتئین، مراحل مختلف تغذیه و اصول جیرهنویسی استاندارد برای حیوانات خانگی
کلیه مواد مغذی مورد نیاز حیوانات اهلی و خانگی، بر اساس نتایج حاصل از اجرای پروژههای تحقیقاتی در مراکز تحقیقاتی و دانشگاهها و با استفاده از روشهای تجربی و شبیهسازی، تدوین شده و با کمک جداول استاندارد در جیرهنویسی علمی به کار گرفته میشوند.
اخبار سبز کشاورزی؛ این اطلاعات، هرچند سال یکبار و متناسب با پیشرفت روشهای علمی و فناوریهای تجزیه خوراکها، بهروزرسانی میشوند.
نیاز انرژی و پروتئین
انرژی مورد نیاز حیوان خانگی برای نگهداری وزن بدن در مراحل مختلف زندگی و در شرایط سلامت، به چند فاکتور اساسی بستگی دارد:
1-انرژی برای انجام فعالیتهای ضروری بدن نظیر هضم غذا، تنفس، فعالیتهای قلب و مغز که به نام انرژی در حالت استراحت[1] (RER) شناخته میشود.
2-احتیاجات انرژی در دورههای طولانیمدتتر با توجه به اندازه نمره امتیاز بدنی[2] (BCS) و نمره امتیاز ماهیچههای بدن[3] (MCS) در حیوان تعیین میگردد.
3-سطح کالری مورد نیاز حیوان خانگی بهصورت اطلاعات خام (zip-code) محاسبه میشود که بر اساس مقدار مصرف خوراک و متناسب با زمان و شرایط مختلف تغییر مییابد و در برخی موارد ممکن است تا ۵۰ درصد بیش از مقدار محاسبهشده افزایش یابد.
4-سگها اغلب به ۱ گرم و گربهها به ۲ گرم پروتئین بهازای هر پوند (۴۵۴ گرم) وزن بدن خود احتیاج دارند. با توجه به نمره امتیاز ماهیچههای بدن، کیفیت پوست و پوشش بدن و همچنین تأمین اسیدهای آمینه مورد نیاز از منابع خوراکی حیوانی، مقدار پروتئین مورد نیاز حیوانات خانگی محاسبه میشود.
احتیاجات پروتئینی حیوان در دورههای تولگی و سالمندی، به دلیل راندمان کمتر استفاده از پروتئین توسط بدن، اندکی افزایش مییابد.
بر اساس تحقیقات دانشکده دامپزشکی دانشگاه ایالتی اُهایو، کلیه احتیاجات انرژی حیوانات خانگی بر مبنای انرژی مورد نیاز در حالت استراحت (RER) و بر حسب وزن متابولیکی حیوان (W⁰˙⁷⁵) محاسبه میشود (4).
مراحل تغذیه سگها و گربهها
کمیت و کیفیت خوراک حیوانات خانگی (سگ و گربه) بهطور معمول تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله نژاد و اندازه (وزن)، مراحل فیزیولوژیک (حاملگی، شیردهی و …)، وضعیت عقیمسازی، سبک زندگی و میزان فعالیت (مانند سگ نگهبان یا شکاری)، شرایط بهداشتی و دارویی (وجود بیماریهای متابولیکی و هورمونی و …) و همچنین انتخاب نوع خوراک بر اساس تراکم انرژی در واحد مصرف (فنجان، پوچ، کنسرو و غذای مرطوب) مشخص میشود.
بر اساس توصیههای AAFCO (۲۰۱۶)، تغذیه سگها و گربهها معمولاً در چهار مرحله اصلی زیر انجام میشود:
- حاملگی / شیردهی (Gestation / Lactation)
- رشد (Growth)
- نگهداری (Maintenance)
- همه مراحل زندگی (All Life Stages)
برای تغذیه حیوانات بالغ، اغلب از اصطلاح Senior استفاده میشود. هدف از تغذیه حیوان بالغ، صرفاً تأمین احتیاجات در سطح نگهداری است و نه بیش از آن.
سگها نیز مشابه گربهها به پروتئین بیشتری نسبت به انرژی حاصل از متابولیسم غذا نیاز دارند؛ از اینرو در فرمولاسیون جیره غذایی، مقدار پروتئین معمولاً کمی بالاتر از حد نیاز حیوان در نظر گرفته میشود.
فرمولاسیون جیره غذایی حیوانات خانگی باید توسط کارشناسان علوم دامی و بر اساس ترکیبات مواد مغذی خوراکها انجام شده و سپس در اختیار کارخانجات تولید خوراک یا پرورشدهندگان قرار گیرد.
منابع مورد استفاده
1-https://animaldietformulator.com/
2-Ref: The Ohio State University, 2019
3-تکاسی، محمد ولی. ۱۳۹۹. راهنمای تغذیه و جیرهنویسی حیوانات خانگی. انتشارات نیکخواه (پرتو واقعه)، تهران.
4-https://www.petobesityprevention.org/pet-caloric-needs
5-The Association of American Feed Control Officials (AAFCO)
توضیحات
[1] RER = Resting Energy Requirements
[2] Body Condition Scoring Chart
[3] Muscle Condition Scoring
[4] اطلاعات بیشتر در آدرس https://wsava.org/nutrition-toolkit موجود است.
نویسنده: محمد ولی تکاسی | کارشناس ارشد تغذیه دام، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان
