آثار اقتصادی آبیاری تحت فشار در توسعه کشاورزی مناطق گرمسیر
در منطقه گرمسیری شرق استان کرمان مطالعه ای اجمالی بر روی یک مزرعه که در سال 1400 به روش آبیاری تحت فشار قطره ای و نوآر تیپ مجهز گردید انجام شد.
به گزارش اخبار سبز کشاورزی؛ این مزرعه با منبع آب (چاه) 25 لیتر در ثانیه سطح 15 هکتار از نخیلات را آبیاری میکرده است که با اجرای آبیاری تحت فشار مساحت 40 هکتار را پوشش داد.
20 هکتار نخیلات و 20 هکتار آبیاری نوآر تیپ جهت کشت زراعی
در مناطق گرمسیری برداشت گندم در اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت ماه صورت می گیرد. بنابر این زمان مصرف حداکثر آب گندم از نخیلات موجود متفاوت است؛ لذا میتوان سطح 40 هکتار را کشت کرد.
این عمل انجام شد و اواخر فروردین ماه 1401 محصول گندم برداشت شد و هیچ لطمه ای به نخیلات موجود نخورد. درواقع توانستیم هیدرو مدول مزرعه را از 1.6 به 0.6 لیتر در ثانیه در هر هکتار برسانیم. به عبارتی سطح زیر کشت تا 2.6 برابر افزایش یافته است.
توجه داشته باشید برداشت آب بر اساس پروانه آب و با فرض اینکه وزارت نیرو مسائل تعادل بخشی منابع آب را لحاظ نموده، انجام شده است.
با توجه به اینکه سطح نخیلات و مرکبات شرق استان کرمان بالغ بر 50000 هکتار است پر واضح است که چنانچه روشهای نوین آبیاری تحت فشار در این منطقه اجرا شود و مانند این کشاورز بهره برداری شود حدود 75 هزار هکتار به اراضی کشاورزی و اقتصاد کشاورزی منطقه افزوده می شود.
10 میلیارد متر مکعب صرفه جویی در منابع آب
و با در نظر گرفتن برداشت محصول 6 تن در هکتار، 450 هزار تن گندم تولید که با نرخ خرید 15000 تومان هر کیلوگرم گندم مبلغ 6750 میلیارد تومان (6.75 همت) به چرخه اقتصادی این منطقه افزوده می شود.
حال اگر این مقادیر را به کل کشور تعمیم بدهیم ملاحظه می کنید که
1 - نیاز آبی گندم بدون رقابت با باغات موجود تامین می شود.
2 - توسعه اقتصادی در مناطق گرمسیری که عمدتا قشر محروم جامعه (سیستان و بلوچستان، خوزستان، شرق و جنوب استان کرمان و…) اتفاق می افتد.
3 - جهت تولید 14 میلیون تن گندم مورد نیاز سالیانه کشور فقط به دو میلیون و سیصد هزار هکتار از اراضی کشاورزی ( بنوعی به تبدیل اراضی دیم که در مناطق سردسیر هستند نیازی نخواهد بود) نیاز داریم.
4 - مصرف آب مورد نیاز جهت یک هکتار گندم از 5790 در مناطق سردسیر به 1530 متر مکعب در مناطق گرمسیر کاهش خواهد یافت.
بنابراین مصرف آب از 13.5 میلیارد متر مکعب در مناطق سردسیر به 3.75 میلیارد متر مکعب در مناطق گرمسیر کاهش خواهد یافت که حدود 10 میلیارد متر مکعب صرفه جویی در منابع آب ایجاد می شود.
البته برای رسیدن به این اعداد و ارقام موارد ذیل را باید رعایت کرد.
الف : اجرای روشهای نوین آبیاری تحت فشار.
ب : آموزش کشاورزان در دو امر مهم بهره برداری صحیح از سیستم آبیاری و عملیات کاشت داشت و برداشت گندم.
که این عمل در این مزرعه انجام شد و همانطور که میبینید به نتیجه مطلوب نیز رسید.
گزارش تصویری آن را میتوانید در کانال اینستاگرام. @abiran_samba میتوانید ملاحظه کنید.
مهندس کسری رضایی بمی