نوآوریهایی در کاهش مصرف سموم
تقاضای روز افزون برای افزایش محصولات کشاورزی و غذا بهمعنای مصرف مواد شیمیایی بیشتر و آسیبزننده به سلامتی انسان و محیطزیست است.
اخبار سبز کشاورزی؛ در شرایط کنونی وجود مواد شیمیایی سمی که در مقادیر قابلتوجهی به محیطزیست، آبهای نفوذکننده در خاک و درنهایت سلامتی انسان، آسیب وارد میکنند، یک راز مگو و پنهانی نیست، اما نکته مهم تداوم این روند و افزایش صعودی کاربرد سموم کشاورزی است.
بر اساس یک گزارش سازمان ملل ارزش اقتصادی توام آفتکشها و کودهای شیمیایی بهطور سالیانه 1/4درصد بالا میرود که تا سال 2025(یک سال دیگر) فقط مبلغ 309 میلیارد دلار برای خرید کود و سموم شیمیایی در آمریکا هزینه خواهد شد.
خوشبختانه بهموازات چنین روندی، درکی واقعی نسبت به تقاضای محصولات غذایی و کالاهای اساسی به علت افزایش جمعیت نیز به وجود آمده و این که ما نمیتوانیم همچنان به جریان وارد کردن مواد مضر به طبیعت و محیطزیست ادامه دهیم.
در سالهای اخیر، استارتآپهایی با هدف حل این مشکل، اقدامهایی را انجام دادهاند. هماکنون موضوع سموم و کودهای شیمیایی مشکلی جهانی است، اما در حاشیه آن مسائل دیگری نیز وجود دارد که شاید کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
در شرایط گرم شدن هوای زمین، زمستانگذرانی آفات کوتاهتر شده که بسته به نقاط جغرافیایی متفاوت، در مواردی زودتر از گذشته ظهور میکنند.
همین امر بسیاری از مشتاقان را وادار نموده که در پی راهکارهای جدیدی برای مقابله با آفات و بیماری برآیند. موضوع آن نیست که باید سموم آفتکش بهتری ساخت بلکه اندیشه کردن درباره رشد تولید غذا و پایداری آن برای آیندگان است.
در میان تمامی این چالشها برخی از کشورها در پی تبدیل این گرفتاریها به یک فرصت هستند تا با کارهای خلاقانه و استفاده از تکنولوژیهای هوشمند، تهیه غذای سالم و پایدار را به اجرا درآورند و کاهش استفاده از سموم در عرصههای کشاورزی، یکی از این اهداف است.
زنبور زیستی
با آگاهی از زیانهای سموم و کودهای شیمیایی بر سلامت آدمیان و محیطزیست، برخی از استارتآپها بر موضوعاتی چون پایداری کشاورزی از راه گردهافشانی توسط زنبوران، کنترل جمعیت مگسمیوه و حفظنباتات، متمرکز شدهاند.
در زمینه سموم آفتکش سعی بر استفاده از آفتکشهای طبیعی و زیستی از قبیل روغن نیم(Neem) است که میتواند برای مقابله با سفیدکها، کنهها و انواعی از حشرهها به کار برده شود. روغن Neem از درختی به همین نام استخراج میشود.
سمپاشی هدفمند
در اجرای مبارزه با آفات، بیماریها و علفهای هرز، معمولا تمام مزرعه یا باغ بدون استثناء سمپاشی میشود که زیانهایی چند جانبه دارد، اول آن که احتمالاً تمام مزرعه یا باغ آلوده به آفت یا بیماری نیست و نیازی به سمپاشی سراسری ندارد. دومین نکته آن که سمپاشی کلی مزرعه یا باغ، موجب کاربری چند برابری از سموم میشود که هم هزینه بالایی را ایجاد میکند و هم آلودگی گستردهای را به وجود میآورد. استفاده از پهپادهای شناسایی برای نقاط آسیبدیده و مبارزه نقطهای و هوشمند با آفات و علفهای هرز موجب صرفهجویی بسیار در استفاده از سموم شیمیایی میشود که بهعنوان مثال برای مبارزه با ملخهای مهاجم در کشور اتیوپی به کار گرفته شد و دستاورد خوبی در پی داشت.
اختراع ابزاری که کشاورزان را در جهت تصمیمگیری برای زمان دقیق سمپاشی کمک میکند، آنها را قادر میسازد که بهمنظور اتخاذ یک روش پایدار برای حفظ محصولات اقدام نمایند. این نرمافزار با ادغام عواملی چون شرایط آب و هوایی و میزان آفت در مزرعه و مجموعهای از اطلاعات به کشاورزان در زمینه استفاده
نا بهجا از سموم آفتکش آگاهیهای لازم را اعلام میکند. بهعنوان مثال در مورد سوسک درختان پالم، با استفاده از حسگرها، اطلاعات جمعآوری شده از پهپادها و ماهوارهها برای تعیین میزان خسارت وارد شده و ارایه راهکارها به کشاورزان کمک بسیاری شده است.
بهطور کلی واژههایی چون آفتکش و قارچکش در اولین زمان ما را به یاد مواد شیمیایی مسمومکننده میاندازد، در حالی که یک محلول ارگانیک غیرسمی که هیچ زیانی برای انسان، گیاهان و طبیعت ندارد؛ برای چنین مواردی میتواند مورد استفاده قرار گیرد و آن روغن آویشن است.
میتوان از آن برای مقابله با انواعی از علفهای هرز، سفیدکهای دروغی، کنهها و حشرهها استفاده کرد.
توسعه کشاورزی و تولید محصول بیشتر اساساً به معنی استفاده از سموم و کودهای شیمیایی زیادتر نیست، چرا که اولین مشخصه یک محصول سالم، دارا بودن ویژگیهای سلامت برای مصرفکنندگان و محیطزیست است.
ضرورت دارد تا استارتآپهایی در عرصههای مختلف زیربخشهای کشاورزی ایجاد و کشاورزان، دامداران، مرغداران و تمامی افرادی که در این عرصهها کار میکنند از دانشها و نوآوریها آنها استفاده کنند و به سلامت افراد جامعه و محیطزیست کمک نمایند.