پوسیدگی دمگل در گیاه گوجه فرنگی

اخبار سبز کشاورزی؛ اگر چه در بسیاری از نقاط کشور سرمای زمستانه و پوشش ضخیم برف و یخ اراضی را پوشانده، اما در استان‌‎های حاشیه جنوب کشور و در مجاورت خلیج فارس، مزارع گوجه فرنگی در حال باردهی و تامین ضرورت‌های غذایی آحاد جامعه هستند. گوجه فرنگی به علت تنوع کاربری تقریبا در تمام طول سال و بدون در نظر گرفتن فصل، کشت شده و محصول آن به بازار عرضه می‌شود. به موازات همین استمرار در کشت، آفات و بیماری‌هایی نیز به ان آسیب وارد می‌کنند که الزاما باید به منظور جلوگیری از خسارت، با آن‌ها مبارزه کرد.

پوسیدگی دمگل میوه(black butt)

پوسیدگی دمگل میوه گوجه فرنگی به صورت یک نقطه سیاه و سفت در محل اتصال میوه به دمگل ظاهر و باعث پایین امدن کیفیت و یا تخریب میوه می‌شود. این عارضه می‌تواند به علت کمبود کلسیم در گیاه و یا به علت عوامل محیطی به وجود آید که در این صورت کشاورزان باید توجه کافی به ان داشته باشند.

علل پوسیدگی میوه

کمبود کلسیم در خاک: وجود کلسیم کافی در خاک یکی از مواد اصلی در ساخت و استحکام دیواره‌های سلول‌های گیاهی است که در صورت وجود نداشتن مقدار کافی از آن، دیواره سلول‌ها به خوبی تشکیل نشده و باعث بروز لکه‌های سخت ویا سیاهی در محل تشکیل میوه می‌شود.

ناهماهنگی در آبیاری: نداشتن یک برنامه درست و یکنواخت در آبیاری بر جذب کلسیم کافی از خاک توسط گیاه تاثیر می‌گذارد. وجود دوره‌های خشک طولانی و آبیاری زیاد پس از آن، موجب تسهیل استرس بر گیاه و ایجاد اختلال در جذب یکنواخت کلسیم می‌شود که نتیجه نهایی آن بروز عارضه لکه‌های سیاه در دمگل است.

حرارت بالا: حرارت زیاد باعث بالا بردن شدت تبخیر از خاک شده و موجب بروز مشکلاتی در جذب عناصر غذایی توسط گیاه می‌گردد که یکی از این عناصر همان کلسیم است. حرارت‌های بالای 30 درجه سانتی گراد قادر به ایجاد اختلال در متابولیسم مواد بوده و می‌تواند عارضه پوسیدگی دمگل گوجه فرنگی را به وجود آورد.

جلوگیری و درمان

برای ممانعت از بروز این عارضه باید به این جزئیات توجه کرد:

افزودن کلسیم به خاک: مصرف اصلاح کننده‌های خاک مانند آهک و گچ به میزان 10 تا 20 کیلوگرم در هرصدمتر مربع و پوسته تخم مرغ آسیاب شده برای تقویت خاک اهمیت زیادی دارد.انجام آزمایش از خاک برای دانستن مقدار کلسیم در آن می‌تواند کمک کننده باشد.

افزودن کمپوست: خاک‌های ضعیف را می‌توان با پوشاندن یک لایه 3 تا 5 سانتی‌‎متری از کمپوست و مخلوط کردن آن با خاک، تقویت نمود. کمپوست به دست آمده از برگ‌های خشک و کاه یا پسماندهای آشپزخانه‌ای و ضایعات گیاهی برای این کار مفیدند.

حفظ رطوبت خاک: آبیاری برنامه‌ریزی شده و بدون نوسان‌های درازمدت زمانی، موجب جذب یکنواخت کلسیم می‌شود. ترجیحا انجام آبیاری در ابتدای روز باعث کاهش شدت یافتن تبخیر و پایداری رطوبت در خاک می‌گردد.

اجرای سیستم آبیاری قطره‌ای: تجهیز مزرعه به سیستم آبیاری قطره‌ای به دلیل امکان تنظیم آن برای آبیاری یکنواخت بوته‌ها و تنظیم ابیاری بر اساس شرایط منطقه و اطمینان از وجود آب کافی در پای بوته‌ها، اهمیت بسیاری دارد. استفاده از حسگرهای رطوبت سنج و یا فرو کردن انگشت در خاک برای تشخیص رطوبت می‌تواند از روش‌های دیگری برای شناسایی میزان اب و در نتیجه امکان جذب کلسیم باشد.

استفاده از مالچ: تامین یک پوشش برای جلوگیری از تبخیر اهمیت دارد که می‌توان از همان کمپوست استفاده کرد.

هرس برگ‌‎های پایینی: قطع برگ‌های نزدیک به زمین علاوه بر ایجاد تهویه و حرکت هوا در اطراف بوته، باعث حرکت اب و عناصر غذایی به اندام‌‌های بالایی می‌شود.

تامین عناصر غذایی لازم و بازرسی مداوم میوه‌ها موجب سرعت عمل در پیشگیری از انتشار این عارضه می‌شود.