مراقبت از گوسالههای مبتلا به اسهال+اینفوگرافی
سالانه بیش از ده میلیون تُن شیر و حدود 800 هزار تن گوشت قرمز، کمتر از 80 هزار تن آلایش دامی و افزونبر 12 میلیون تن کود دامی، حاصل پرورش گوسالهها و بالغ شدن و تولیدمثل آنها است. مطلب زیر آخرین یافتههای جهانی در مورد روش مراقبت از گوسالههای مبتلا به اسهال را مطرح کرده است.
اخبار سبز کشاورزی؛ گوسالههای تازه متولد شده مانند همه نوزادهای پستانداران، از بدو تولد به انواعی از میکروبها، باکتریها و عوامل بیماریزا آلوده میشوند که به دلیل وجود نداشتن آنتیژنهای مقابلهکننده با این عوامل، اکثراً دچار بیماریهایی میشوند که میتواند موجب مرگ آنها گردد.
یکی از مهمترین بیماریها ابتلا به اسهال است که به دلیل اندک بودن میزان آب بدن گوسالهها، در هنگام شدت یافتن، گوساله مبتلا دچار کم آبی در بافتهای بدنی شده که بیشتر این موارد منتهی به مرگ میشود.
هر فرد مبتلا به مشکلات گوارشی ویروسی میداند که راهحل اصلی برگشت به وضعیت سلامت، مصرف مستمر و کافی از مایعات است. در برخی از موارد، گوسالههای جوانی که به شدت آب بدن خود را از دست دادهاند، بدون دخالت دامدار و یا دامپزشک نمیتوانند زنده بمانند.
معمولا این عوارض در سه یا چهار هفته اول زندگی گوسالهها، آنها را تحتتاثیر قرار میدهد. گوسالههای با اسهال متوسط به دلیل کوچکی جثه و میزان آب، مقدار زیادی از مایعات بدن را از دست میدهند که میتواند مجموعهای از مشکلات را به وجود آورد.
در گوسالههای با وزن 40 یا 50 کیلوگرم، چنین عارضهای بین پنج تا 10درصد از وزن آنها را به سرعت از بین برد، بنابراین باید برای حفظ سلامت آنها، به سرعت مداخله کرد. در طول اسهال، میتوان از ظاهر و چهره گوساله متوجه شد که آب بدن خود را از دست داده و چشمها بیانگر این حالت هستند. گوسالههایی که آب بدن خود را از دست دادهاند بین کره چشم و پلک آنها فاصلهای ایجاد میشود.
از آنجایی که این بیماری در تمام گوسالهها امکان دارد اتفاق بیفتد به دامداران توصیه میشود که جعبهای از الکترولیتهای لازم را همیشه در دسترس داشته باشند.
چنانچه بتوان گوساله را توسط شیشه شیر تغذیه نمود، خوراندن الکترولیتها سادهتر خواهد بود. اما اگر گوساله قادر به ایستادن نباشد، دامدار به حضور دامپزشک نیاز داشته تا بتواند مایعات لازم را به گوساله بخوراند. تزریق زیرجلدی و وارد کردن مایعات داخل شکمی راههای دیگری برای نجات گوسالهها هستند. اما به هر حال مشورت با یک دامپزشک بسیار اهمیت دارد.
با تجویز الکترولیتها میتوان از آنها بهعنوان بخشی از جایگزینی شیر استفاده کرد که البته در نظر گرفتن زمان مناسب مهم است. گوسالهها باید حداکثر پس از شش تا هشت ساعت بعد از تولد به اندازه کافی از آغوز مصرف کنند که در پیشگیری از ابتلا به امراض در آنها بسیار موثر است.
توصیه میشود که بین خوراندن شیر و یا الکترولیتها یک فاصله دو ساعتی رعایت شود، چرا که امکان دارد وجود بیکربناتها در الکترولیت موجب تداخل با شیر گردد، چرا که شیر از نظر تامین انرژی برای گوساله بیمار و بهبودی آن اهمیت ویژهای دارد.
از دیدگاه مدیریتی، بهتر است که گوساله بیمار از سایر گوسالهها جدا شود، اول آن که امکان درمان بهتری برای آن فراهم گردد و ثانیاً خطر انتشار بیماری را در سایر گوسالهها کاهش میدهد و از آنجایی که عامل این بیماری به وسیله مدفوع منتشر میشود، باید چنین گوسالههایی در یک فضای تمیز نگهداری و افرادی که با آنها نیز کار میکنند اصول ضدعفونی و نظافت را رعایت نمایند. پوششهای شخصی کارگران و لوازم باید کاملا ضدعفونی شوند.
ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۸۴-اسفند ۱۴۰۲