تولید غذا بدون کشاورزی

اخبار سبز کشاورزی؛ مقادیر بسیار عظیمی از مواد غذایی که در عرصه‌های کشاورزی جهانی تولید می‌شوند، مستلزم در اختیار داشتن سطوح بسیار گسترده‌ای از اراضی به همان مقیاس است که موجب خروج آنها از حوزه‌های محیط‌زیست طبیعی، مصرف منابع آب، تولید گازهای آلاینده و رها کردن آن‌ها در اتمسفر می‌شود.

چنانکه در کشورهای برزیل، اندونزی، مالزی و برخی نقاط دیگر، عرصه‌های طبیعی برای کشت محصولات بیشتر، جنگل‌زدایی و از شکل اولیه خود خارج شده‌اند.

تلاش‌ها برای کاهش چنین اقدامات مخربی در مقابل رشد جمعیت نسبتاً پولدار و با درآمد بیشتر، بر محدود کردن تقاضا برای منابع محدودی چون آب و خاک، کم‌کردن آلاینده‎ها و مصرف هر چه بهتر موادغذایی، تولید شده است.

مطالعات دانشگاهی اخیر نشان می‌دهد که با سنتز برخی از مولکول‌های خوراکی، به همراه راهکارهای شیمیایی و بیولوژیکی، می‌توان بدون نیاز به عملیات کشاورزی، اقدام به تولید موادخوراکی کرد.

با در نظر گرفتن چگونگی تولید پروتئین‌های با پایه گیاهی یا قارچی از گوشت‌های قرمز و سفید(مرغ تولید شده) از مواد کشاورزی فرآوری شده و در دسترس، بدون استفاده از سوخت‌‎های فسیلی و آلاینده و نیاز به فتوسنتز در گیاهان، می‌توان غذا تولید نمود. از دیدگاه آینده‌نگری، چنین نظریه‌ای برای تولید غذا، چندان نوآورانه و جدید نیست.

در زمان جنگ جهانی دوم، دانشمندان آلمانی نوعی "کره‌گیاهی مارگارین از ذغال" تولید کردند که توسط شهروندان و ارتش آلمان مصرف می‌شد. پس از پایان جنگ، یک شرکت آلمانی شروع به سنتز و تولید اسیدآمینه متیونین در مقادیر صنعتی نمود که در آغاز برای برطرف کردن سوءتغذیه در افراد جامعه و پس از آن به صورت یک ماده مکمل در غذای دام‌ها به کار گرفته شد؛ که این روند همچنان ادامه دارد.

در دهه‌های 1960 و 1970 یک شیمیدان آمریکایی نیز اقداماتی در این زمینه انجام داد.

درتولید مواد غذایی به چنین روش‌هایی، پرسش‌هایی مطرح می‌شود که مثلا چه نوع از مواد غذایی را می‌توان تولید نمود که نسبت به محصولات غذایی برتری و یا برابر با آنها باشند. در این‌جا به برخی از گزینه‌هایی که بدون وجود نهاده‌های کشاورزی قابل تولید هستند، اشاره می‌شود.

آنچه در این مقوله بیشتر مورد نظر قرار دارد، تخمین و مقایسه دوره‌های مصرف انرژی و آلاینده‌های ناشی از آن‌ها در تولید چنین موادی ازقبیل چربی‌ها است و این که برای ساخت این مواد از نظر زیربنایی چه میزان زمین و به دنبال آن مواد علوفه‌ای یا نهاده‌های غذایی دامی مورد نیاز است، چرا که هدف اصلی تولید غذا بدون عوامل موثر کشاورزی است.

برخی از روش‌های بالقوه با سنتز پروتئین‌ها، چربی‌ها و کربوهیدرات‌ها از تعدادی از منابع دارای کربن نشان می‌دهد که از هریک از آن‌ها به چه میزان می‌توان اتیلن(C2H4) و یا مخلوطی از CO و H2 به‌دست آورد که به‌درستی از منابع سوخت‌های فسیلی یا ضایعات مواد ارگانیک قابل تهیه است.

با روش‌های شیمیایی از این مواد می‌توان اسیدهای چرب، پارافین و پروتئین تولید کرد و یا با روش‌های الکتروشیمیایی در ابتدا متانول و سپس کربوهیدرات به‌دست آورد.

در حال‌حاضر روش‌های فوق با موفقیت به اجرا در آمده؛ اگر چه در مقادیر اندک بوده‌اند. راهکارهای بیولوژیکی نیز برای تولید پروتئین، چربی و کربوهیدرات‌ها نیز به کار گرفته شده‌اند؛ چنانکه از کربن موجود در هوا با کمک بیوآنزیم‌ها، کربوهیدرات‌ به دست آمده است.

اگر چه روش‌های شیمیایی و بیولوژیکی از نظر ظاهر با یکدیگر آمیختگی و تداخل دارند، اما کاملا از هم جدا هستند. در میان روش‌های تولید غیرکشاورزی، بر تولید چربی‌ها بیشتر توجه شده است، چرا که ساده‌ترین مواد به‌دست امده از سنتز هستند.

بر اساس منابع و مقادیر انرژی مصرف شده، اراضی زیرکشت و آلاینده‌های ناشی از آن‌ها (N2O از کودها و CO2 از خاک) برای تولید روغن‌های پالم یا سویا در هر منطقه از جهان از نظر مقایسه، تفاوت‌های آشکاری وجود دارد.

نتایج به‌دست آمده از این مطالعات نشان می‌دهد که می‌توان به‌ازای تولید هر کیلوکالری از چربی‌ها از تولید مقادیر زیادی از آلاینده‌هایی اجتناب کرد که درعرصه‌های کشاورزی و ساختارهای وابسته و زیربخش آنها تولید می‌شوند. چنین مزایایی می‌توانند به‌نوبه خود ارزشمند باشند و موجب پایداری تقاضا برای چربی‌های خوراکی گردند.

مزایای زیست‌محیطی دیگری از جنبه‌های اجتناب از جنگل‌زدایی برای ایجاد زمین‌های کشاورزی، مصرف منابع آب‌شیرین، به‌کار بردن کودها و سموم شیمیایی و عوارض آن‌ها بر سلامت انسان‌ها و محیط‌زیست، همگی می‌توانند از جنبه‌های مثبت تولید غذا به روش‌های غیرکشاورزی باشد.