رویای ناباورانه؛ کاشت یک میلیارد درخت در سال

وزارت جهاد کشاورزی امسال در طرحی با عنوان «کاشت یک میلیارد درخت» قصد دارد نهضت کاشت نهال در کشور را راه بیندازد، این در حالی است که بسیاری از کارشناسان این تصمیم را بدون پشتوانه علمی و مطالعه می‌دانند.

غیر علمی و بلندپروازانه

به گزارش اخبار سبز کشاورزی ؛ کاشت یک میلیارد نهال در مدت چهار سال که این روزها به دغدغه اصلی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری تبدیل شده است، از نگاه بسیاری از کارشناسان غیرعلمی و بلندپروازانه است، زیرا این اقدام علاوه بر تحمیل فشار بر منابع محدود آبی کشور، آینده خوبی برای طبیعت ایران به همراه نخواهد داشت و حتی به توسعه جنگل در کشور نیز منجر نمی‌شود.

هم ‌اکنون کمیته علمی ستاد مردمی این طرح تشکیل شده و قرار است این تعداد درخت با استفاده از ظرفیت‌های مردمی، صنایع و دستگاه‌های مختلف ازجمله شهرداری‌ها، ظرف چهار سال کاشته شود.

بیشتر بخوانید: کاشت ۲۵۰ میلیون اصله نهال از سال آینده

با وجود این، اکنون این سوالات مطرح است که آیا کاشت یک‌میلیارد اصله نهال در ایران طی چهار سال امکان‌پذیر است؟ هزینه کاشت این تعداد نهال در کشور چقدر است؟ و برای کاشت این درختان چند هکتار زمین نیاز است؟ هزینه نگهداری درختان پس از کاشت چقدر است؟ و آیا به راهکارهای تامین این هزینه اندیشیده شده است؟ چرراکه در صورت عدم نگهداری، آبیاری و رعایت مسائل داشت، همه یک میلیارد اصله نهال از بین می‌رود.

طرحی که قابلیت اجرا ندارد

هادی کیادلیری، استاد دانشگاه و رئیس سابق انجمن جنگلبانی ایران در شمار کسانی است که معتقد است این طرح نه‌تنها بلندپروازانه است، بلکه قابلیت اجرا هم ندارد.

کیادلیری در این باره به همشهری می‌گوید: برای کاشت یک‌میلیارد نهال در کشور و در نظر گرفتن این موضوع که در هر هکتار 500نهال کاشته شود، نیاز به دو میلیون هکتار زمین است. در هر نقطه هم نمی‌توان درخت کاشت؛ بنابراین در قدم اول باید دید این دو میلیون هکتار زمین در کدام مناطق است؟

30هزار میلیارد تومان فقط هزینه کاشت

رئیس سابق انجمن جنگلبانی ایران می‌گوید: برای هر هکتار درختکاری نیز حدود 15میلیون تومان هزینه می‌شود که اگر این رقم در دو میلیون هکتار ضرب شود 30هزار میلیارد تومان فقط هزینه کاشت درختان است.

10 هزار میلیارد تومان هزینه نگهداری و مراقبت سالانه

به‌گفته این استاد دانشگاه، درختان کاشته شده نیاز به نگهداری و مراقبت دارند و موضوع تنها محدود به کاشت درخت نیست. نگهداری سالانه هر هکتار جنگل هم نیازمند پنج میلیون تومان هزینه است که با احتساب هزینه نگهداری دو میلیون هکتار جنگل با تعداد یک‌میلیارد اصله درخت 10هزار میلیارد تومان بودجه می‌خواهد.

60هزار میلیارد تومان از کجا؟!

وی می‌گوید: هر درخت نیز به‌طور میانگین سه سال زمان برای مراقبت و نگهداری نیاز دارد که اگر این عدد در این زمان ضرب شود، هزینه کلی نگهداری یک‌میلیارد اصله درخت 30هزار میلیارد تومان است؛ بنابراین کاشت و نگهداری از یک‌میلیارد اصله درخت با هزینه امروز 60هزار میلیارد تومان نیاز دارد.

هیچ‌کس با طرح کاشت درخت مخالفتی ندارد، اما آیا طراحان طرح کاشت یک‌میلیارد درخت محاسبه کرده‌اند که برای همان جنگل‌کاری‌هایی که در گذشته انجام شد، چقدر هزینه شد و چه تعداد درخت در آن طرح باقی ماند؟

… که اسب سواری پیش‌کشت

هادی کیادلیری می‌گوید: در طرح تنفس جنگل برای حفظ و صیانت از جنگل هیرکانی که قدمت چندمیلیون ساله دارد با تمام گونه‌ها و زیستگاه آن، تنها 80میلیارد تومان برای نگهداری و صیانت نیاز بود که همان هم تخصیص نیافت؛ البته هیچ‌کس با طرح کاشت درخت مخالفتی ندارد، اما آیا طراحان طرح کاشت یک‌میلیارد درخت محاسبه کرده‌اند که برای همان جنگل‌کاری‌هایی که در گذشته انجام شد، چقدر هزینه شد و چه تعداد درخت در آن طرح باقی ماند؟

آری شود اما با تامین 60 هزار میلیارد تومان

این در حالی است که در مقابل نقی شعبانیان، معاون امور جنگل این سازمان معتقد است کاشت یک میلیارد نهال با هدف زراعت چوب، احیای جنگل‌ها و افزایش سرانه فضای سبز اطراف شهرها انجام می‌شود و در صورت تامین اعتبار، سازمان متبوعش می‌تواند سالانه بیش از ارقام هدف‌گذاری شده، نهال تولید کند.

معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، به روزنامه ایران گفته بود: از کاشت یک میلیارد نهال چند هدف دنبال می‌شود؛ نخستین هدف احیای جنگل‌های تخریب شده است. تلاش می‌کنیم در اراضی جنگلی تخریب شده شمال و زاگرس تعدادی نهال کشت کنیم.

او اضافه می‌کند: هدف دیگر این است که زراعت چوب انجام دهیم. به دنبال این هستیم که بعد از توقف بهره‌برداری یک بخشی از چوب کشور را تولید کنیم. البته نیاز به واردات شدید هم داریم. سومین هدف هم این است که سرانه فضای سبز در اطراف شهرها را افزایش دهیم.

البته معاون امور جنگل سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور نمی‌گوید برای رسیدن به سه هدف ملی از چه مجلی تامین هزینه خواهد شد.

ضرورت افزایش سرانه فضای سبز ایران

به گفته معاون امور جنگل، سرانه فضای سبز ایران نسبت به استاندارد جهانی که بین 20 تا 25 متر مربع است، در بسیاری از شهرها کم‌تر از نصف این میزان است. سرانه فضای سبز در اطراف شهرهای ایران بین 5 تا 7 متر مربع است. افزایش سرانه به دنبال معضلات زیست محیطی مثل ریزگردها، آلودگی هوا و فرسایش ضروری به نظر می‌رسد.

او اضافه می‌کند: با مشارکت همه دستگاه ها تلاش می کنیم که این طرح را اجرایی کنیم. سازمان منابع طبیعی قادر است سالانه 250 میلیون نهال تولید کند و این رقم خارج از نهال تولید شده در نهالستان های بخش خصوصی است.

درخواست 4هزار و 500 میلیارد تومان اعتبار برای اجرای نهضت نهالکاری

به گفته شعبانیان فعلا سازمان منابع طبیعی برای تولید نهال از درآمدهای اختصاصی خود استفاده کرده است اما سالانه 4هزار و 500 میلیارد تومان اعتبار برای اجرای نهضت نهالکاری درخواست شده است. این رقم در قالب طرحی که ارائه شده، برآورد شده است. علاوه بر این، 450 میلیارد تومان اعتبار برای سال اول به منظور اصلاح زیرساخت نهالستان های تخریب شده در کشور، درخواست شده است.

معاون امور جنگل مدعی می شود در سال ابتدای اجرای این طرح، تا حد زیادی هدف تولید 250 میلیون اصله نهال محقق شده است. بدون اینکه به تفکیک نهال های نهالستان های دولتی، محل تولید و برنامه ریزی غرس آنها را بیان کند.

نهالکاری سال 1401 پر

کارشناسان معتقدند جانمایی 500 هزار هکتار اراضی برای نهالکاری امسال، تسطیح این اراضی، ایجاد کانال‌ها، استخرها، لوله‌کشی‌ها و تاسیسات آبیاری نوین برای 250 میلیون اصله نهال امسال، کندن 250 میلیون چال غرس درخت توسط بورکراسی دولتی و کار از ساعت 8 صبح تا 2 عصر حتی بدون هزینه طی یک دو ماه ممکن نیست مگر اینکه ضمن تامین کافی و وافی بودجه این امر خطیر به بخش خصوصی واگذار شود.