آن مرد می‌آید

اخبار سبز کشاورزی؛ این در حالی است که هر یک از وزارتخانه‌ها در نظام مدیریتی کشور، سهمی اثرگذار دارند؛ اما اهمیت انتخاب برخی از وزرا به‌گونه‌ای است که اگر دولت‌ در انتخاب آن دقت کافی و لازم نداشته باشد یا فردی خارج از بدنه به وزارتخانه یا مدیری رانتخوار یا ناکارآمد تحمیل شود بر سفره و معیشت هم تاثیرگذار خواهد بود.

یکی از آنها، وزارت‌ جهادکشاورزی است که به‌عنوان متولی امنیت غذایی از تولید تا توزیع، نقش قابل‌توجهی در اقتصاد کشور دارد و انتظار می‌رود مدیریت آن را فردی کارآمد، با تجربه، متخصص و مقبول بدنه به دست بگیرد.

وزارت جهادکشاورزی مدیریت چندین دستگاه اجرایی از جمله منابع‌طبیعی و آبخیزداری، تعاون روستایی، غله و خدمات بازرگانی، پشتیانی امور دام، شیلات، دامپزشکی، امور عشایر تولید در روستا و اراضی و ده‌ها تشکیلات مهم دیگر را برعهده دارد؛ بنابراین این امر انتخاب فردی اصلح را سخت و پیچیده کرده است.

عوامل متعددی در انتخاب هر یک از وزرا برای پیشنهاد به مجلس وجود دارند که قدرت اجرایی و توان برنامه‌ریزی برای مدیریت وزارتخانه در مرحله نخست اهمیت است؛ تا بتوان از مجلس رای اعتماد گرفت.

مولفه‌های دیگری هم پس از رئیس‌جمهور مانند مشاوران و چهره‌های شاخص نزدیک به دولت و حتی افراد در سایه و بدنه آن وزارتخانه، متخصصان، کنشگران، اصحاب رسانه و دستگاه‌های حاکمیتی، قضایی، نظارتی، امنیتی و اطلاعاتی نیز به سهم خود در این فرآیند موثر هستند که باید دید رئیس دولت چهاردهم در روزهای آینده چه شیوه‌ای را برای انتخاب یاران خود در کابینه برمی‌گزیند.

اگر بپذیریم که تولید توسط اعضای تشکل‌ها صورت می‌گیرد؛ پس قبول کنیم که باید وزیر را تشکل‌ها(نه انجمن‌های علمی) معرفی کنند.

آن هم وزیری پاکدست به‌مانند پزشکیان، وزیری میانسال و دارای توان پرکاری، وزیری ساختارشکن و رفورمیست، وزیری غیروابسته، غیرسیاسی و در کشاورزی بیش‌فعال را انتخاب کنند. 

در مجموع مهم‌ترین ویژگی‌های انتخاب وزیر آینده کشاورزی:

• داشتن نگرش بین‌المللی و تعامل جهانی برای مبادله دانش فنی؛

• دارای سابقه کار در بدنه و داشتن تجربه کار اجرایی، حداقل در سطح معاون وزیر در وزارت جهادکشاورزی و برخورداری از حُسن شهرت (پاکدستی، مدیریت اجرایی خوب و ...)؛

• آشنا به مبانی اقتصاد، اقتصاد کشاورزی و اقتصاد بازار؛

• آشنایی کامل با بخش کشاورزی، شناخت ظرفیت‌ها و منابع بخش‌های مرتبط با کشاورزی در داخل و خارج؛

• طی کردن دوره‌های مدیریتی و علاوه بر آن تجارب در آمیختن علم و عمل.

• داشتن قدرت واقتدار لازم برای گرفتن حق بخش کشاورزی؛

• داشتن تئوری، برنامه و تیم کاری باتجربه و منسجم، دانستن تئوری‌های رشد و توسعه دانش‌محور؛

• برخورداری از استقلال رای و سیاسی نکردن وزارتخانه و قاطع و جدی بودن در تصمیم‌گیری؛

• اهل مشورت بودن و داشتن قدرت تعامل با ذی‌نفعان و ذی‌نقشان به‌ویژه تشکل‌های مردم‌نهاد تولیدی، خدماتی؛

• برخورداری از روحیه نوآوری و شجاعت در پذیرش نقد و اعتقاد به هم‌افزایی؛

• داشتن تخصص و برخورداری از مقبولیت در حوزه کشاورزی؛

• ترجیحاً کشاورز یا کشاورززاده بودن یا داشتن سوابق کاری در مزرعه؛

• اعتقاد قلبی، تخصصی و ملی به تحقیقات، آموزش و ترویج یافته‌های علمی قابل اجرا در مزرعه در راستای توسعه پایدار؛

• دارای شهامت و جسارت در نصب معاونان و مدیران و روسای قوی و اجرایی و عزل مدیران بی‌کفایت؛

• معتقد به چابک‌سازی و برون‌سپاری در امور وزارتخانه؛

• انتقادپذیر و پاسخگو بودن به مطالبه‌گران؛

• در دفاع از بخش کشاورزی، بهره‌برداران، صادرکنندگان و واردکنندگان ذی‌ربط از هیچ کوششی دریغ نکند و صدای بلند کشاورزان در هیات‌دولت و در سازمان برنامه و بودجه باشد؛

• روستا باور باشد زیرا سالانه حدود 30 میلیون تُن محصولات کشاورزی توسط روستاییان ساکن دائمی روستاها و عشایر تولید می‌شود. کسب و کارهای خرد، تولیدات زنان روستایی، کشاورزان سنتی و کشاورزان تلفیقی و ... باید توسط وزارتخانه دیده شوند؛

• آینده‌نگری و تشخیص فضای لازم برای رایزنی‌های کشاورزی آینده(در داخل و خارج)؛

• تسلط به زبان انگلیسی تا برای کسب اندک اطلاعات از FAO، سایت‌های بین‌المللی کشاورزی یا دیدار با وزرای کشاورزی دنیا، نیاز به مترجم نداشته باشد.

• اعتقاد به تعامل بین محیط‌زیست، جنگل و مرتع، منابع‌طبیعی و لحاظ شدن ضرورت‌ها؛

• مشوق سرمایه‌گذاری خارجی در حوزه کشاورزی بوده و برای سرمایه‌گذاران داخلی جذابیت و معافیت‌های خارجی به وجود بیاورد.

بر این اساس و آن‌طور که در فضای مجازی و رسانه‌ها و حتی اتاق‌های فکر در رابطه با گزینه آتی وزارت جهادکشاورزی مطرح شده است؛ تاکنون اسامی افرادی از داخل و بیرون بخش به ویژه مدیرانی در زیرمجموعه مهندس حجتی و دکتر کلانتری و وزیر فعلی کشاورزی شنیده می‌شود. در گزارش خبری بعدی به‌طور دقیق‌تر سوابق مدیریتی این گزینه‌ها و گزینه‌های جدیدتر نیز مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

سرمقاله ماهنامه دام و کشت و صنعت -  شماره ۲۸۷- خرداد ۱۴۰۳