کشاورزی، محور صادرات در کردستان است

۵۰ درصد صادرات در مرزهای کردستان محصولات کشاورزی است

۵۰ درصد صادرات انجام شده در مرزهای کردستان به محصولات کشاورزی اختصاص دارد موضوعی که بیانگر نقش مهم و تاثیرگذار این بخش در اقتصاد استان است و می توان گفت کشاورزی، محور صادرات در کردستان است.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از ایرنا ، تا چند سال پیش بخش زیادی از صادرات کشور را صادرات نفت و گاز تشکیل داده بود اما از برنامه سوم توسعه اقتصادی؛ توسعه صادرات غیرنفتی جزو محورهای اصلی و اولویت دار قرار گرفت ، در این بین صادرات غیرنفتی در استان مرزی کردستان سابقه تاریخی دارد و از روزگاران گذشته یکی از فعالیت ها و مشاغل مردم شهرهای مرزی استان وارد کردن کالا و خارج کردن آن از طریق مرز بوده است.

به تدریج بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، دولت‌ها تصمیم به ساماندهی مبادلات مرزی در استان کردستان گرفتند هر چند بنابردلایلی هم چون جنگ تحمیلی و حوادث بعد از آن، این کار با تاخیر انجام شد ولی با اقداماتی مانند بین‌المللی شدن مرز باشماق مریوان روند تجارت خارجی در این استان رشد پیدا کرد.

مرزهای استان، سابقه درخشانی در زمینه مبادلات تجاری از جمله صادرات که نقش موثری در رونق اقتصادی کشور ایفا می کند، دارند در سال های اخیر و با همه گیری بیماری کرونا و تعطیلی بسیاری از مرزهای ایران، مرزهای کردستان همچنان فعال بودند.

رشد اقتصادی بخش کشاورزی کردستان

اهمیت بخش کشاورزی در اقتصاد کردستان به اندازه‌ای است که ۲۵ درصد تولید ناخالص داخلی و ۳۰ درصد اشتغال استان مربوط به این بخش است، کردستان رتبه نخست تولید گندم دیم کشور را دارد و میزان تولید این محصول استراتژیک در سال زراعی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ در استان ۸۱۸ هزار تن به ارزش ۹۴ هزار و ۷۰ میلیارد ریال بود که نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۸ درصد رشد داشته است.

استان کردستان در تولید توت فرنگی هم دارای رتبه نخست در کشور است در ۶ ماهه نخست سال جاری میزان تولید این محصول در استان ۶۵ هزار تن به ارزش ۱۶ هزار و ۲۵۰ میلیارد ریال بوده است که نسبت به مدت مشابه سال قبل هشت درصد افزایش داشته است.

در مجموع رشد اقتصادی بخش کشاورزی استان در ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۱، در تولید محصولاتی شامل گندم، جو، کلزا، سیب زمینی، حبوبات و توت فرنگی در مقایسه با مدت مشابه آن در سال گذشته افزایشی بوده است.

۷۲ درصد صادرات کشاورزی کردستان مربوط به محصولات زراعی است

براساس ارزش دلاری، ۷۲ درصد صادرات محصولات کشاورزی از گمرکات استان مربوط به محصولات زراعی، ۱۳ درصد باغی، ۱۳ درصد دامی و ۲ درصد هم مربوط به شیلات بوده است.

رییس سازمان جهاد کشاورزی کردستان اظهار داشت: از ابتدای سال جاری تا پایان شهریور ماه، ۲۵۲ هزار تن محصولات کشاورزی به ارزش ۹۵ میلیون دلار از گمرکات استان به خارج از کشور صادر شده است.

پیمان اسکندری ادامه داد: در این مدت محصولات کشاورزی حدود ۵۰ درصد از کل صادرات از مرزهای استان را به خود اختصاص داده است.

به طور میانگین روزانه بیش از یک هزار و ۵۵۶ تن محصولات کشاورزی از طریق گمرکات استان به خارج از کشور صادر می شود که ۷۸ درصد آن از طریق مرز بین المللی باشماق مریوان و ۲۲ درصد هم از طریق مرز سیرانبند بانه انجام می شود.

هندوانه با ۶۷ هزار تن، گوجه فرنگی ۴۸ هزار تن، کاهو و کلم ۲۴ هزار تن، خربزه ۲۰ هزار تن، سیب زمینی ۱۱ هزار تن، بادمجان ۱۰ هزار تن، سیب درختی، هویج و خیار هم هر کدام با هفت هزار تن بیشترین محصولات کشاورزی صادر شده از مرزهای استان در نیمه نخست سال جاری بوده است.

توسعه صادرات محصولات کشاورزی در استان

به گفته رییس سازمان جهاد کشاورزی کردستان این سازمان در راستای توسعه صادرات محصولات کشاورزی، برنامه‌هایی هم چون احداث پایانه صادراتی تخصصی محصولات کشاورزی، توسعه کشت گلخانه ای محصولات صادرات محور و اجرای طرح کشت قراردادی در سطح ۳۲ هزار هکتار اراضی آبی را در دست اقدام دارد.

اسکندری ادامه داد: اجرای الگوی کشت مبتنی بر تامین امنیت غذایی کشور، شناسایی محصولات کشاورزی دارای مزیت ‌های نسبی صادراتی استان و معرفی صادرکنندگان و شناسایی و تقویت واحدهای تولیدی-صادراتی و تهیه بانک اطلاعاتی جامع از دیگر برنامه های ما برای توسعه صادرات در بخش کشاورزی است.

وی با اشاره به اینکه بررسی و پیگیری حل مشکلات و موانع توسعه صادراتی استان و ارتباط با فعالان عرصه صادرات محصولات کشاورزی استان در اولویت مدیران این سازمان قرار دارد، گفت: به دنبال راه اندازی سامانه جامع در زمینه معرفی محصولات کشاورزی و ظرفیت‌های آن هستیم.

بیشتر صادرات محصولات کشاورزی مربوط به محصولات آب بر هم چون هندوانه و خربزه است که در راستای تولید آنها منابع آب و خاک زیادی صرف می شود و افزایش صادرات این تولیدات هم به دلیل تقاضای بازارهای خارجی که خود تمایلی به تولید این محصولات ندارند، است.

دانش بنیان کردن تولید از مزرعه تا بازار

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کردستان هم گفت: برای توسعه کشاورزی استان نباید بر روی محصولاتی که امروز صادرات دارند تمرکز کنیم چراکه این محصولات به طور خام از کشور خارج شده و درآمد واقعی ایجاد نمی کند.

حامد قادرزاده اضافه کرد: در چنین شرایطی توجه به دانش بنیان کردن تولید «از مزرعه تا بازار» امری ضرروی است و با این اقدام هم رشد تولید و هم افزایش صادرات در محصولاتی که بیشترین درآمد را برای استان به ویژه کشاورزان دارد، خواهیم داشت.

وی بر ایجاد واحدهای پس از تولید در بخش کشاورزی تاکید کرد و افزود: فرآوری و بسته‌بندی مناسب از دلایل موثر در افزایش صادرات محصولات کشاورزی است لذا برای رشد این بخش نیاز به حرکت و تلاش بیشتری در این مسیر داریم.

بیش از ۲۲۰ واحد صنایع تبدیلی و غذایی با اشتغالزایی ۲ هزار و ۱۵۰ نفر در کردستان فعال است که با توجه به ظرفیت تولید محصولات کشاورزی امکان افزایش و سرمایه گذاری بیشتر در این حوزه وجود دارد.

رشد صنایع تبدیلی و اعطای تسهیلات بیشتر به آن و همچنین توسعه ناوگان حمل و نقل محصولات کشاورزی افزون بر کاهش ضایعات تولیدات کشاورزی منجر به افزایش صادرات و درآمدهای ارزی بیشتر خواهد شد.

یک میلیون و ۲۱۷ هزار و ۳۸ هکتار از مساحت کردستان به اراضی کشاورزی اختصاص دارد که این میزان حدود پنج درصد اراضی کشاورزی کشور را تشکیل داده است؛ ۹۶ درصد سطح اراضی کشاورزی استان هم به کشت سالانه محصولات زراعی و سطح آیش (بدون کشت) و چهار درصد به عبارتی ۵۲ هزار و ۶۷۰ هکتار آن هم به اراضی باغی اختصاص پیدا کرده است.

بر اساس آخرین گزارش عملکرد سالانه تولید محصولات زراعی و باغی استان که مربوط به سال ۱۴۰۰ است در ۷۹۱ هزار و ۹۷۰ هکتار زیر کشت؛ یک میلیون و ۷۵۴ هزار تن محصول تولید شده و میزان برداشت محصولات باغی هم ۴۴۳ هزار تن بوده است.

از ۷۹۱ هزار و ۹۷۰ هکتار اراضی زیر کشت محصولات زراعی استان ۸۷ درصد دیم و فقط ۱۳ درصد آن آبی است سالانه هم حدود ۲۱۱ هزار و ۲۶۸ هکتار از اراضی دیم به ویژه در شرق، شمال شرق و شمال استان به طور آیش در تناوب زراعی قرار می‌گیرد.

۷۹ درصد از سطح زیرکشت محصولات زراعی استان سالانه به غلات، ۱۳ درصد حبوبات، پنج درصد به علوفه و سه درصد دیگر به سایر محصولات زراعی اختصاص پیدا می کند.