تأثیر آلودگی هوا بر گرده‌افشان‌ها
یک بررسی میدانی نشان می‌دهد که مقادیر آلاینده‌های اکسید ازت و ازُن، مشابه آنچه در حاشیه جاده‌ها وجود دارد تا 70 درصد از جمعیت زنبورها و پروانه‌ها را کم می‌کند
یک بررسی میدانی نشان می‌دهد که مقادیر آلاینده‌های اکسید ازت و ازُن، مشابه آنچه در حاشیه جاده‌ها وجود دارد جمعیت زنبورها و پروانه‌ها را تا 70 درصد کم می‌کند.
به گزارش مزرعه سبز ، قرار گرفتن زنبورها، پروانه‌ها و سایر گرده‌افشان‌ها در معرض آلودگی هوا به‌طور جدی موجب اخلال در توانایی بوییدن گیاهان توسط آنها و تغذیه کردن‌شان می‌شود. این موضوع می‌تواند خبر بسیار بدی در مورد جمعیت گرده‌افشان‌ها و محصولاتی که وابسته به این حشرات هستند، باشد.
حشره‌کش و تغییر کاربری اراضی کشاورزی دو عامل بسیار مهم در کاهش شدید جمعیت حشرات شده است؛ اما بررسی جدید مشخص شده که آلودگی هوا توسط کامیون‌ها و اتومبیل‌های دیزلی عامل عمده‌ای در تقلیل جمعیت حشرات است.
پیش از این، در یک بررسی آزمایشگاهی نشان داده شده بود که چگونه آلاینده‌های هوا، ذرات رها شده توسط گیاهان در فضا (مانند گرده‌گل‌ها) را از بین برده و شناسایی آنها توسط حشرات را سخت می‌کند. برای به دست آوردن چگونگی نقش این آلاینده‌ها در محیط زیست یک بررسی سه ساله در دانشگاه Reading انگلستان انجام شد.
برای این کار یک سیستم تولید اکسید ازت و ازن در یک مزرعه گندم نصب شد که این آلاینده‌ها را در هشت جهت به هوای اطراف می‌فرستاد که آن نتایج ناخوشایند بود.
مقدار آلاینده‌ها با یک میانگین غلظت نسبت به هوای اطراف جاده‌ها نشان داد که تعداد گرده‌افشان‌ها تا 70 درصد کم‌تر شده. اگر نتایج به سراسر یک کشور یا حوزه جغرافیای تعمیم داده شود، آلودگی هوا می‌تواند یکی از عوامل بسیار مهم در کاهش جمعیت گرده‌افشان‌ها به شمار آید.
ضرورت دارد که برای اثبات اثر آلاینده‌ها بر حشراتی که از طریق بو و عطر گیاهان به‌سمت آنها جذب می‌شوند مطالعات بیشتری به عمل آید؛ اگرچه بسیاری از گروه‌های حشرات گرده‌افشان می‌توانند این نقص را توسط علائم بصری و قابل دیدن جبران کنند.
حال پرسش اساسی آن است که چگونه باید این مشکل مهم را برطرف کرد؛ چراکه کاهش جمعیت گرده‌افشان‌ها به‌ویژه در مزارع و محصولاتی که به وجود این حشرات وابسته است می‌تواند موجب کم شدن برداشت محصول شود.
بهترین گیاهان جذب‌کننده گرده‌افشان‌ها
با انتخاب گیاهان مورد علاقه گرده‌افشان‌ها می‌توان انتظار داشت که این جانداران به سمت مزارع جذب شوند. یک روز بهاری یا تابستانی را تصور کنید که جمعیتی از پروانه‌ها در حال پرواز در مزرعه یا باغ هستند و همزمان جمعیتی از زنبور و سایر حشرات مشابه بر روی گیاهان نشسته‌اند، اما آنچه گرده‌افشان‌ها به باغ و مزارع می‌آورد فراتر از یک جاذبه به فضایی روستایی است.
گرده‌افشان‌ها از روی ناچاری و الزام برای بقای خود به کمک‌های ما نیاز دارند و نه فقط در بهار یا تابستان که در تمام طول سال باید برای آنها گرده، شهد گل، آب و پناهگاه مهیا کنیم.
می‌توانیم این کار را با کشت گیاهان مورد علاقه آنها حتی در حد یک جعبه یا گلدان انجام دهیم. انتخاب کشت گیاهان رنگارنگ یکی از این روش‌ها است؛ چراکه آنها نیز مانند انسان‌ها از تنوع رنگ‌ها لذت می‌برند و از این طریق گیاهان با تولید دانه به حیات خود ادامه می‌دهند.
روش جذب گرده‌افشان‌ها
اولین اقدام توقف استفاده از آفتکش و قدم بعدی اجازه دادن به رشد علف‌ها در اطراف مزارع و باغ‌ها است؛ چراکه این نقاط می‌توانند به منزله یک محل سکونت برای گرده‌گل‌ها باشند. اطراف مزارع را زیاد تمیز نکنید؛ چراکه حتی یک علف هرز مانند گزنه می‌تواند گیاه مورد علاقه پروانه‌ها باشد. زنبورها و به‌ویژه زنبورعسل بهترین گرده‌افشان‌ها هستند و گرده‌هایی را از یک گیاه به گیاه دیگر منتقل کرده و موجب تولید غذا می‌شوند. همچنین حشرات دیگری مانند پروانه‌ها، سوسک‌ها، مورچه‌ها و حتی شب‌پره‌ها و سایر زنبورها در انتقال گرده‌ها نقش اساسی دارند.
بری جذب گرده‌افشان‌ها در اطراف مزارع و باغ‌ها می‌توان اقدام به کشت گیاهان گلدار و مورد علاقه آنها نمود. تعدادی از این گیاهان که گاه به صورت گل‌های خانگی کشت می‌شوند می‌توانند در صورت کشت شدن در اطراف مزارع و باغ‌ها موجب جذب این حشرات شوند و شماری از این گیاهان که در بهار گل می‌دهند عبارتند از: پاپیتال، زعفران زینتی، کلماتیس، گل‌گاوزبان، سالویا، استخودوس، و انواع دیگر این خانواده گل‌های خانواده پیازیان، زنبق‌ها و… انواعی از این گل‌ها می‌توانند به جذب گرده‌افشان‌ها کمک کنند.
مهدی رجول دزفولی
