سکان اقتصاد به کدام سمت میپیچد؟
پس از چند هفته رایزنی و حدس و گمان به نظر میرسد با احکام جدید وضعیت تیم اقتصادی دولت چهاردهم تا حدی مشخص شده است.
اخبار سبز کشاورزی؛ همانگونه که انتظار می رفت طیب نیا به عنوان رئیس تیم اقتصادی رئیس جمهور در سمت مشاور عالی باقی مانده است. علاوه بر این رئیسجمهور تاکنون چهار نفر از همکاران خود در هیات دولت را انتخاب کرده است و کمتر از دوهفته فرصت دارد تا هیأت وزیران خود را هم به مجلس معرفی کند.
مسعود پزشکیان تاکنون در احکامی جداگانه محمدرضا عارف را به عنوان معاون اول، محمدجعفر قائمپناه را به عنوان معاون اجرایی و سرپرست نهاد ریاستجمهوری، محمدجواد ظریف را به عنوان معاون راهبردی و رئیس مرکز بررسیهای استراتژیک ریاستجمهوری و محسن حاجی میرزایی را به عنوان رئیسدفتر خود انتخاب کرده است.
سیاستگذار اقتصادی دولت کیست؟
حمید پورمحمدی با نام اصلی حمید پورمحمدی گل سفیدی رییس سازمان برنامه و بودجه شد. این سازمان که مغز متفکر سیاستگذاری اقتصادی ایران است و تدوین و اجرای بودجههای سنواتی و البته برنامههای توسعهای را عهدهدار است، از نظر بسیاری از کارشناسان مهمترین دستگاه اجرایی کشور تلقی میشود.
حمید پورمحمدی پیش از این نیز در سازمان برنامه و بودجه، وزارت امور اقتصادی و دارایی و حتی بانک مرکزی دارای سمت بوده است. همکاران وی در سازمان برنامه و بودجه میگویند او نسبتی به حجت الاسلام مصطفی پورمحمدی ندارد.
مصطفی پورمحمدی هر چند در قم متولد شده است اما اصالتا اهل رفسنجان است در حالی که حمید پورمحمدی گل سفیدی اهل استان چهارمحال و بختیاری است.
سید حمید پورمحمدی گلسفیدی سال ۱۳۴۶ در چهارمحال و بختیاری به دنیا آمده است و از سال ۱۳۶۸ فعالیت خود را به عنوان کارشناس حقوقی معاون اداره کل وزارت جهاد سازندگی (سازمان امور عشایر) اغاز کرد .
از اواسط دهه هشتاد پورمحمدی به سمتهایی بالاتر در سطح معاونت در وزارت امور اقتصادی و دارایی رسید و در زمان فعالیت دولت محمود احمدینژاد تا قائم مقامی بانک مرکزی نیز پیش رفت. او در اوایل دهه هشتاد به عنوان معاون امور بانکی و بیمهای وزارت امور اقتصادی و دارایی منصوب شد.
در دولت اول محمود احمدینژاد، پس از آنکه دانش جعفری از سمت خود به عنوان وزیر امور اقتصادی و دارایی استعفا داد و حسین صمصامی به عنوان سرپرست به ین وزارتخانه رفت، طرحی تازه در دستور کار قرار گرفت که موقعیت پورمحمدی را در این وزارتخانه متزلزل ساخت.
صمصامی طرح ادغام همه بانکها را در دستور کار قرار داد که با مخالفت برخی کارشناسان وزارت اقتصاد از جمله پورمحمدی مواجه شد.
صمصامی بعد از ایستادگی پورمحمدی بر نظر خود وی را از وزارت اقتصاد اخراج کرد. پس از این اتفاق طهماسب مظاهری، رییس کل وقت بانک مرکزی او را به عنوان مشاور عالی خود منصوب کرد. بعد از معرفی نشدن صمصامی به مجلس برای کسب سمت وزیر اقتصاد، پورمحمدی با دعوت و دستور رئیسجمهور و حکم وزیر جدید اقتصاد یعنی شمس الدین حسینی دوباره به وزارت اقتصاد برگشت.
او در جایگاه معاون اقتصادی سازمان برنامه و بودجه از جمله منتقدان تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی بود و در نوزدهم دی ماه، یعنی چند ماه قبل از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و همچنین اجرای برنامه موسوم به جراحی اقتصادی اعلام کرده بود: با ادامه سیاست ارز ۴۲۰۰ تومانی دولت برای تامین ارز کالاهای اساسی اقدام به خرید از سامانه نیما میکند و این کار منجر به چاپ پول و تحمیل تورم به مردم میشود.
فاصله گرفتن از اقتصاد دستوری
هرچند هنوز وزیر اصلی اقتصادی دولت تعیین نشده است، اما به نظر می رسد با توجه به گزینه های موجود، شاهد فاصله گرفتن دولت چهاردهم از اقتصاد دستوری خواهیم بود. پزشکیان، نهمین رئیس جمهور منتخب ایران طی برنامهها و مناظرههای انتخاباتی، برخی از دیدگاههای اقتصادی خود را در رابطه با مسائل کلان اقتصادی همچون، بورس و بازار سرمایه، مسئله تورم، نقدینگی و رشد اقتصادی، مطرح کرد.
توجه به نظر کارشناسان بازار سرمایه و راهکارهای پیشنهادی متخصصان این حوزه در کنار لزوم فاصله گرفتن از تصمیمات دستوری در بازار سرمایه را میتوان از راهکارهای پیشنهادی رئیسجمهور منتخب برای برون رفت از مشکل بازار سرمایه دانست.
رئیس جمهور منتخب مردم ایران میگوید وقتی دولت در قیمت گذاری دخالت نکند و در قوانین دخالت و بی ثباتی ایجاد نکند و در کار تولید مداخله نداشته باشد، بورس مسیر خود را طی میکند.
از نظر تخصصی و علمی میان اقتصاد بهداشت و درمان، اقتصاد صنعت، اقتصاد پولی و مالی و اقتصاد بورس زمین تا آسمان با هم تفاوت وجود دارد و ما جهت حل ناترازیها در هر حوزه قطعا از کارشناسان مربوطه و متخصصان آن حوزه استفاده خواهیم کرد.
حل مشکل بورس با یک نسخه ساده امکان پذیر نیست، بلکه حتی موج تحریم نیز در بورس تاثیرگذار خواهد بود. چندی پیش و قبل از دور اول انتخابات دکتر پزشکیان با انتقاد از وضعیت نابسامان بازار سرمایه کشور گفت: بازار سرمایه و بورس اوراق بهادار، بدترین دوران خود را طی سالهای اخیر، سپری کرده و مشکل آن همان مشکلات اقتصادی کشور، دخالت ناروای دولت در کسب و کارها و تحریمهای بینالمللی است و برنامه خود برای بهبود شرایط بازار بورس را منوط به نظر کارشناسان این حوزه دانسته و تاکید کرد که در وهله اول، بایستی سخن کارشناسان را طبق شواهد علمی شنید.