تاثیر گوشت قرمز بر سلامت انسان و محیط زیست

برای بسیاری از ما خوردن گوشت قرمز یک اهمیت و وجهه فرهنگی و وابستگی‌های ویژه‌ای با بشقاب غذا و آداب و رسوم‌ها دارد. سازمان بهداشت جهانی گزارشی جدیدی را ارائه نموده که بسیار واضح، به تاثیر گوشت قرمز و گوشت‌ها فرآوری شده بر سلامت انسان‌ها و محیطزیست تمرکز کرده است.

اخبار سبز کشاورزی ؛ نکته اصلی در این گزارش حفظ تعادل و میانه‌روی در مصرف انواع گوشت قرمز است، چرا که در برخی از کشورها که درآمد افراد بالا رفته، مصرف گوشت‌های قرمز نیز روندی صعودی داشته که زمینه‌ساز بروز انواع سرطان‌ها و بیماری‌های قلبی گردیده و به همین دلیل هزینه‌های بهداشت و درمان در این کشورها بالا رفته است.

بیشتر بخوانید: گوشت مرغ آزمایشگاهی در نوبت

در هنگام گرسنگی و برای صرف میان‌وعده‌ها بهتر است که از خوردن غذاهای با گوشت قرمز خودداری شده و یا از غذاهای ساده استفاده شود هر چند امکان دارد که دسترسی به چنین غذاهایی آسان نباشد. بنابراین اتخاذ روش‌هایی در انتخاب غذاهایی که می‌توانند به سلامتی ما کمک نمایند از اهمیت زیادی برخوردارند.

شواهد چه می‌گویند؟

گوشت قرمز دارای عناصر غذایی مهم، مانند آهن، ویتامین‌های گروه B و تمام اسیدهای‌آمینه است که این ترکیبات، پایه و اساس رشد جسمی و حفظ سلامتی هستند، اما نکته مهم آن است که این عناصر به اندازه کافی و به‌طور انحصاری در گوشت‌های قرمز وجود نداشته، بلکه منابع غذایی گیاهی همچون حبوبات و سایر دانه‌ها نیز دارای آهن و ویتامین‌های B هستند.

برخی از فرهنگ‌ها و آداب و رسوم انسان‌ها بدون اتکا به مصرف گوشت‌های قرمز و بیشتر مبتنی‌بر دانه‌ها و حبوبات است.

در این مطلب هدف آن نیست که آدمیان را از خوردن گوشت قرمز منصرف نمود، بلکه آنچنان که مشاهده می‌شود در برخی از مناطق جهان مانند استرالیا مصرف گوشت به میزان بسیار بالایی است که آن‌‎ها را در خطر بیماری‌های عروقی و سرطانی قرار می‌دهد.

گوشت‌های فرآوری و فوق‌فرآوری شده از قبیل انواع ناگت، حتی اگر از گوشت مرغ باشند، در صورت میزان مصرف بالا موجب زمینه برای ابتلا به این‌گونه از بیماری‌ها می‌شوند. سازمان بهداشت جهانی این دسته از گوشت‌ها را در اولین گروه از مواد با قابلیت سرطان‌زایی قرار داده و توصیه می‌نماید که از گوشت‌های قرمز فرآوری شده، کمتر استفاده شود.

با روش‌هایی که در تهیه گوشت‌های قرمز فرآوری شده به کار برده می‌شود مشکلات دیگری ازقبیل مقاومت میکروبی به علت استفاده بیش از آنتی‌بیوتیک‌ها و بیماری‌های مشترک انسان و دام به وجود می‌آید که دامپروری فشرده صنعتی یکی از عوامل بروز این ناهنجاری‌ها است.

تاثیر تولید گوشت قرمز بر محیط‌زیست

نشخوارکنندگان به علف نیاز دارند، علفی که اغلب با قطع درختان و بوته‌ها در عرصه‌های طبیعی و توسط دامداران برای ایجاد چراگاه دام، به‌دست می‌آید. در محل دامداری‌ها نیز چنین دام‌هایی توسط دانه‌های غلات و یا سویا تغذیه می‌شوند که تولید حجم عظیمی از این نهاده‌ها برای خوراک دام به معنی جنگل‌زدایی بیشتر و در واقع نابود کردن تنوع زیستی روی کره زمین است، مشابه آنچه در برزیل اتفاق می‌افتد. پرورش دام، افزون‌بر 78درصد از گازهای گلخانه‌ای و آلاینده‌های بخش کشاورزی را به وجود می‌آورد و 80درصد از این مقدار توسط گاوداری‌ها تولید می‌شود.

در سال گذشته 13 هزار و پانصد هکتار از جنگل‌های استرالیا در ایالت کوئینزلند(Queensland) پاک‌سازی شده است، اگر چه چرای دام‌ها بدون تخریب جنگل‌ها نیز امکان‌پذیر است. در شرایطی که گرمای زمین در حال صعود است، چالش‌های بیشتری برای دامداران به وجود می‌آید

و با سخت‌تر شدن وضعیت آب و هوایی، تامین رفاه دام‌ها و در پی آن امنیت غذایی با مشکلات بیشتری روبرو می‌شود.

اثرات دامداری صنعتی

بسیاری از دامداران ضمن مراقبت از دام‌های خود، در اندیشه حفظ و نگهداری محیط‌زیست نیز هستند، اما بسیاری از تولیدکنندگان گوشت در گوشه و کنار جهان که موسسات و شرکت‌های بزرگی را در اختیار دارند، فقط به دنبال تولید حداکثری بوده و با روش‌‌های فشرده و استفاده گسترده از آنتی‌بیوتیک‌ها به کار خود ادامه می‌دهند.

چنین تکنیک‌هایی بیشتر در کشورهای فقیر و با درآمدهای متوسط نظیر چین و برزیل به کار برده می‌شود، ضمن آن که گوشت زیادی در آنها مصرف می‌گردد.

چه باید کرد؟

چنانچه همه کارها به حال خود رها شود، دامداری فشرده و مصرف گوشت‌های قرمز و فرآوری شده همچنان ادامه خواهد داشت. بنابراین برای حفظ سلامتی انسان‌ها و کره‌زمین باید تغییراتی به‌وجود آورد و روش‌های مصرف گوشت را هدایت کرد.

گام اول، نظارت قوی دولت‌ها بر جلوگیری از مواد افزودنی سرطان‌زا و شیمیایی خطرناک در سیستم‌های فرآوری غذاهای گوشتی است.

گام دوم، ایجاد محدودیت و جریمه برای مصرف‌کنندگان آنتی‌بیوتیک‌ها، به میزان بالا است.

گام سوم، مصرف بسیار کم غذاهای فرآوری شده است.

سازمان بهداشت جهانی ضمن رعایت میزان مصرف گوشت قرمز، هدف خود را از این مطلب حفظ سلامت انسان‌ها و محیط‌زیست بیان کرده است.

ماهنامه دام و کشت و صنعت - شماره ۲۷۷ - مرداد ۱۴۰۲