کار جزیره‌ای آفت کشاورزی در خراسان جنوبی

خراسان جنوبی ظرفیت‌های بسیاری برای توسعه اقتصادی دارد که یکی از آنها محصولات کشاورزی خاص است ولی همواره درگیر کار جزیره‌ای شده است.

به گزارش اخبار سبز کشاورزی به نقل از بازار ؛ محصولات کشاورزی و صنایع تبدیلی و تکمیلی در این حوزه همواره یکی از پیشران‌های اقتصادی در جهان و ایران بوده است که با برنامه‌ریزی درست می‌توان اقتصاد آن منطقه را تغییر داد.

خراسان جنوبی یکی از استان‌هایی است که با وجود محصولات کشاورزی خاص و باکیفیت چندان در بازار کشور و جهان نقش به سزایی نداشته است و همواره با مشکلاتی در این حوزه روبه‌رو بوده است و این در صورتی است که هر سازمان و ارگانی به صورت مجزا، کارهای موازی انجام داده‌اند که خروجی برای توسعه این بخش نداشته است.

از مسائل مهم در این زمینه می‌توان به کارهای جزیره‌ای، نبود امنیت اقتصادی برای سرمایه‌گذار و نبود برنامه‌ریزی متمرکز و درست برای آینده اشاره کرد.

ایجاد یک شرکت یا تعاونی با سرمایه بزرگ

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند در همین راستا گفت: برای بهبود وضعیت این محصولات و حفظ منافع برای کشاورزان نیاز به ایجاد یک شرکت یا تعاونی با سرمایه زیاد ولی بدنه مردمی است.

سیدحسین خیریه اظهار کرد: یک تعاونی را اتاق تعاون برای محصولات مزیت‌دار در حال راه‌اندازی داشت که ثبت شده ولی به نتیجه قطعی نرسیده است، که امیدواریم به نتیجه درست دست پیدا کند.

به گفتۀ وی آن شرکت یا تعاونی در ابتدا می‌تواند در بخش فروش کار انجام دهد و در فازهای بعدی برای صنایع تبدیلی و تکمیلی و صادرات نیز وارد و منافع آن برای خود کشاورز که سرمایه‌گذار شرکت است، بماند.

وی به کانون ملی هماهنگی دانش، صنعت و بازار زرشک و عناب اشاره کرد و گفت: این کانون برنامه‌های خاص و خوبی دارد ولی برای انجام کار نیاز به حمایت دولتی وجود دارد که لازم است بودجه‌های خوبی برای پیشبرد تحقیقات در نظر بگیرند.

خیریه بیان کرد: اهداف کانون ملی عناب و زرشک، اتاق بازرگانی و جهاد کشاورزی، حفظ منافع کشاورزان در استان برای محصولات مزیت‌داری مانند زرشک، عناب و زعفران است.

توجه به کیفیت در صنایع تبدیلی

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند عنوان کرد: یکی از نکات مهم در زمینه توسعه صنایع تبدیلی است که نیاز به توجه ویژه در این بخش داریم و بعد از آن در صنایع تبدیلی باید به کیفیت توجه شود تا بتوان به صادرات دست یافت.

خیریه ادامه داد: با توجه به وضعیت کنونی جهان استانداردهای خاصی بر روی محصولات اعمال می‌شود و نیاز است که از نظر بار میکروبی و سموم به این استانداردها توجه شود.

وی خاطر نشان کرد: محصولات مزیت‌دار خراسان جنوبی می‌تواند در صنایع آرایشی، بهداشتی، دارویی، غذایی و تنقلات مورد استفاده قرار گیرد که نیاز به تحقیقات و کار علمی دارد.

به گفتۀ وی برای اجرای تمام این موارد نیاز به ورود بخش خصوصی و سرمایه‌گذار است که در بخش اجرا وارد عرصه صنایع تبدیلی و تکمیلی شود که در استان کم است.

مشکلات سرمایه گذاری

رئیس کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی بیرجند در زمینه مشکلات سرمایه‌گذاران در خراسان جنوبی اظهار کرد: یک مشکل در کل استان برای تمام تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران است.

خیریه ادامه داد: نوع نگاه مدیران ارشد باز و همکاری برای پیشبرد امور را دارند ولی مشکل اینجاست که نوع نگاه مدیران رده پایین و متوسط یا همان کارشناسان متفاوت است که برای کارها موانعی ایجاد می‌کنند.

وی مشکل دیگر را در بخش بانک‌ها دانست و عنوان کرد: تسهیلات مورد نیاز صنایع به راحتی در اختیار تولیدکننده قرار نمی‌گیرد و مشکلاتی را ایجاد می‌کنند، همچنین در بخش استعلامات و واگذاری زمین و امکانات هم مشکلاتی وجود دارد.

به گفته وی سرمایه مانند آب روان است که راه خود را پیدا می‌کند و زمانی که امنیت اقتصادی در خراسان جنوبی وجود نداشته باشد سرمایه‌گذار به استان دیگری می‌رود.

خیریه بیان کرد: نیاز است که قیمت کالاها و محصولات کشاورزی واقعی باشد چرا که این موضوع باعث عدم مهاجرت روستاییان و معضلات بعدی آن می‌شود.

نیاز کانون ملی زرشک و عناب به حمایت دولتی

رئیس کانون ملی هماهنگی دانش، صنعت و بازار زرشک و عناب گفت: این کانون همانگونه که مشخص است به دنبال اتصال دانش به صنعت و بازار و تکمیل این چرخه است.

محسن پویان اظهار کرد: این کانون چندین سال قبل نیز بود ولی برای مدت حدود پنج سال تعطیل شد و باری دیگر در آخرین بازدید معاونت فناوری ریاست جمهوری با پیشنهاد ایشان در سال ۱۴۰۰ مجوز راه‌اندازی گرفت.

وی با بیان اینکه در کشور کانون‌های متعددی حضور دارند که توانسته‌اند تغییرات بزرگی را ایجاد کنند، عنوان کرد: دیگر کانون‌های کشوری سرمایه‌گذاران و منتفعان آن از نظر مالی توانایی بالایی دارند ولی کانون ملی زرشک و عناب اینگونه نیست چرا که کشاورزان توانایی مالی بالایی ندارند.

به گفتۀ وی در راستای توسعه و اجرایی شدن برنامه‌های کانون نیاز به حمایت‌های دولتی در بخش بودجه وجود دارد و اگر حمایت نشود باری دیگر تعطیل خواهد شد.

ایجاد زنجیره ارزش

رئیس کانون ملی هماهنگی دانش، صنعت و بازار زرشک و عناب تأکید کرد: دانش تاکنون نتوانسته به بخش صنعت و سرمایه‌گذاری و بازار مرتبط شود و با وجود این کانون و عضو بودن چند تاجر به نام کشوری در آن می‌توان به این بخش کمک کرد.

پویان تصریح کرد: تحقیقاتی بر روی محصولات زرشک و عناب خراسان جنوبی انجام شده و لازمه اجرایی شدن این تحقیقات حضور سرمایه‌گذار است که بتوان به ارزش اصلی فرآوری دست پیدا کرد.

وی تأکید کرد: هدف اصلی این کانون ایجاد زنجیره ارزش است که با اتصال تمام بخش‌های مهم به این موضوع می‌توان دست پیدا کرد.

به گفتۀ وی تاکنون در بخش فرآوری ۱۶ محصول برای دو محصول زرشک و عناب ثبت شده و در بخش تولید و ساخت ادوات برای بهبود وضعیت نیز دستگاه‌هایی ثبت اختراع شده است.

تدوین دانش نامه جامع زرشک و عناب

رئیس کانون ملی هماهنگی دانش، صنعت و بازار زرشک و عناب اعلام کرد: دانش‌نامه جامع عناب و زرشک جمع‌بندی شده که دانش نامه عناب تکمیل و دانش نامه زرشک در حال تدوین است.

پویان ادامه داد: در این دانش‌نامه‌ها به تمام موارد از ارزش این محصولات و فرآوری آنها و اینکه چه کارهایی لازم است اجرایی شود، دیده شده است.

وی بیان کرد: امیدواریم تمام ارگان‌های دولتی برای پیشبرد این اهداف در این منطقه محروم حمایت کامل را داشته باشند.

به گفتۀ وی اگر همکاری نشود و جزیره‌ای کارها انجام شود نمی‌توان به نتیجه درست رسید اکنون هر سازمانی یک برنامه برای این محصولات اجرا می‌کند.

پویان اضافه کرد: نیاز است یک مرکز برای تصمیم‌گیری و هماهنگی فعالیت‌ها وجود داشته باشد که کانون می‌توان به عنوان یک مرکز درست دیده شود چرا که اگر تمام این نیروها تجمیع شود مسلماً خروجی درست و بهتری خواهد داشت.

تغییر اقلیم و توجه به محصولات جایگزین

رئیس کانون ملی هماهنگی دانش، صنعت و بازار زرشک و عناب اظهار کرد: نکته مهمی که تاکنون به آن توجه نشده تغییر اقلیم در جهان است که برای ایران و خراسان جنوبی نیز این موضوع وجود دارد.

پویان تصریح کرد: با توجه به کاهش رطوبت و تغییر دما و آب و موارد متعدد دیگر در آینده‌ ما دیگر محصولات زرشک، عناب و زعفران و محصولات دیگری که خاص استان است را نخواهیم داشت.

وی بیان کرد: در همین راستا نیاز به محصولات جایگزین داریم که اکنون مطالعات آن را ما در حال اجرا داریم که نیاز است مسئولان در این زمینه توجه و حمایت کنند.

به گفتۀ وی در بخش گلخانه‌ای نیز لازم است که از تولید محصولات همیشگی مانند گوجه و خیار عبور کرد و محصولاتی مانند عناب و زرشک را نیز به سمت تولید گلخانه‌ای برد.

پویان گفت: طی تحقیقات انجام شده بر روی محصولات گیاهی مطرح خراسان جنوبی در ۱۵ سال گذشته اکنون ۳۰ درصد آنها دیگر منقرض شده و وجود ندارند.

رئیس کانون ملی هماهنگی دانش، صنعت و بازار زرشک و عناب تأکید کرد: نیاز است تیمی برای این موضوع تشکیل و بودجه در نظر گرفته شود تا با دلسوزی برای آن زمان کاری انجام داد که در دقایق پایانی به فکر نیفتیم.

نیاز به مدیریت از نحوه کاشت تا بازار جهانی

رئیس اتاق تعاون خراسان جنوبی نیز در زمینه تعاونی محصولات مزیت‌دار استان گفت: به دلیل تغییرات مدیریتی ایجاد این تعاونی به تعویق افتاد ولی جلسه‌ای با هیئت مؤسس آن در استانداری با حضور معاون اقتصادی استانداری برگزار خواهد شد.

غلامحسین حسینی بیان کرد: این تعاونی یکی از مصوبات جشنواره ملی زرشک هم بود و بعد از برگزاری جلسه و هماهنگی با دستگاه‌های خدمات رسان و متولی، می‌توانیم به نتیجه مطلوب و فاز اجرایی برسیم.

وی در راستای توسعه و بهبود وضعیت محصولات مزیت‌دار استان نیز اظهار کرد: چند مشکل در این مسیر وجود دارد که بخشی از اهداف اصلی تعاونی نیز رفع این مسائل است.

به گفتۀ وی در بخش نحوه کاشت، برداشت، بسته بندی، بار میکروبی در محصولات و بازار فروش مشکلاتی وجود دارد که به توسعه دست نیافته است.

حسینی تأکید کرد: دلیل اینکه نتوانسته‌ایم به نتایج مطلوب در بخش محصولات کشاورزی مزیت‌دار برسیم این است که نتوانسته‌ایم محصولات را به صورت قابل قبول به بازار صادراتی ارائه کنیم.

رئیس اتاق تعاون خراسان جنوبی بیان کرد: لازم است برای بهبود وضعیت محصولات کشاورزی، تعاونی از صفر تا صد آنها را مدیریت کند، یعنی از نحوه کاشت مدیریت کنیم تا بازار جهانی را بگیریم.

خراسان جنوبی با توجه به پتانسیل قوی که در حوزه محصولات مزیت‌دار کشاورزی دارد هم اکنون با استفاده از زمان، نیاز به برنامه‌ریزی درست و همکاری همه جانبه همه دستگاه‌ها با هم برای بهبود وضعیت دارد چرا که در آینده نه چندان دور شاید دیگر این ظرفیت برای استان فراهم نباشد و برنامه‌ای پیش‌بینی شده برای آینده نیز مورد نیاز است.