هر شیرین‌کننده‌ای شیرین نیست
اثر شیرین‌کننده‌ها بر دستگاه گوارش
قدیمی‌ترین شیرین‌کننده‌ها نظیر: شکر، عسل، شیره‌های گیاهی مانند انگور، خرما و ... تاثیر نامطلوبی بر دستگاه گوارش و سلامت انسان ندارند
اخبار سبز کشاورزی؛ قدیمی‌ترین شیرین‌کننده‌ها نظیر: شکر، عسل، شیره‌های گیاهی مانند انگور، خرما و ... تاثیر نامطلوبی بر دستگاه گوارش و سلامت انسان ندارند؛ مگر آن که زمینه‌های بیماری غیرمرتبط با این مواد در شخص وجود داشته باشد.
با رشد برخی از صنایع غذایی مانند تولید شیرینی و شکلات و همچینن صنعت داروسازی و ...، ناکافی بودن شیرین‌کننده‌های طبیعی، ورود انواع مصنوعی و گاه شیمیایی آن به تولید غذا، صنایع شیرینی‌سازی و داروسازی را باز کرد؛ که اگر چه اندکی دیر، اما معلوم شد که این مواد بر سلامت مصرف‌کنندگان آسیب وارد می‌کنند.
یکی از این شیرین‌کننده‌های مصنوعی با نام «نئوتام-Neotame) می‌تواند موجب تخریب سلول‌های سیستم گوارش و مشکلات سختی چون سندرم تحریک‌پذیری روده‌ها شود.
نئوتام شیرین‌کننده‌ای است که معمولاً در کالاهای پخته شده و انواعی از موادغذایی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. شیرین‌کننده مذکور می‌تواند در جلوگیری از اضافه وزن و چاقی موثر باشد، اما عوارض جانبی دیگری نیز با خود به همراه دارد.
این شیرین‌کننده در هنگامی به کار می‌رود که نمی‌توان از شیرین‌کننده دیگری با نام «اسپارتام» استفاده کرد که بیشتر در تولید نوشابه و یا دارو به کار برده می‌شود. اما بر اساس مطالعاتی که در دانشگاه کمبریج انگلستان به عمل آمده می‌تواند باعث تخریب سلول‌ها در سیستم روده‌ای گردد. این تحقیق‌ها نشان داده که نئوتام موجب تغییر در سلول‌های دیواره روده‌ها شده که به سندروم تحریک‌پذیری و عفونت در سیستم گوارشی منجر می‌شود. این شیرین‌کننده در بسیاری از کشورها به‌منظور افزایش طعم و عطر در کیک‌ها و سایر محصولات شیرینی‌پزی به کار برده می‌شود.
همچنین در انواع آدامس‌های بدون قند، نوشابه‌ها و قرص‌های مکیدنی مصرف می‌شود. این شیرین‌کننده هفت هزار تا 13 هزار بار بیشتر از سوکروز، شیرین است. تحقیق‌های انجام شده تاکید دارد که این شیرین‌کننده می‌تواند به‌طور مستقیم سلول‌های دواره روده‌ها را تخریب و بر جمعیت باکتری‌های روده اثر منفی بگذرد.
چگونگی اثرگذاری: بررسی‌ها نشان داد که نئوتام باعث کاهش تجمع سلول‌ها و استحکام آن‌ها در دیواره روده‌ها می‌گردد. این تضعیف دیواره روده‌ها موجب نشت و جریان یافتن برخی از مواد غیرضروری به داخل جریان خون می‌شود. درضمن با بالا رفتن واکنش‌ها، مقاومت به آنتی بیوتیک‌ها نیز دیده می‌شود.
سایر شیرین‌کننده‌ها: انواعی از شیرین‌کننده‌های مصنوعی وجود دارند که چندین برابر شیرین‌تر از مواد طبیعی مانند قند هستند؛ بنابراین مقادیر اندکی برای شیرین‌کردن مواد غذایی و البته با مقدار کالری کمتر، کافی است. همان‌طور که بسیاری از افراد برای اجتناب از افزایش وزن و چاقی، مواد قندی کمتری مصرف می‌کنند؛ اما به همین نسبت به سمت شیرین‌کننده‌های مصنوعی روی می‌آورند. نئوتام زمانی مورد اقبال مصرف‌کنندگان قرار گرفت که به‌عنوان جایگزینی برای اسپارتام، شکلی تجاری یافت.
این شیرین‌کننده در حرارت‌های بالا بسیار پایدار است و به همین دلیل برای استفاده در پخت غذاهای شیرین بسیار مناسب و بنابراین کارخانه‌های تولید غذا از آن استفاده می‌کنند.
نکته بسیار مهمی که تاکنون به آن توجه نشده آن است که؛ هنوز بسیاری از مصرف‌کنندگان این مواد، نمی‌دانند که این شیرین‌کننده‌ها چه کنش‌هایی در بدن انسان دارند.
شیرین‌کنندگی در دنیای واقعی: واقعیت تلخ آن است که بسیاری از اشخاص بدون توجه به این که شیرینی مصرف‌شده از نوع طبیعی و یا مصنوعی است؛ مقادیر زیادی از آن‌ها را مصرف می‌کنند که این روند می‌تواند به افزایش وزن و چاقی و یا ابتلا به دیابت نوع دو و عوارض قلبی عروقی منجر شود.
از آن‌جایی که سلیقه‌ها و خواسته‌های افراد می‌تواند به‌طور روزانه تغییر کند؛ باید در مصرف شیرین‌کننده، به‌ویژه انواع مصنوعی و شیمیایی آن دقت کافی به عمل آورد.
ماهنامه دام و کشت و صنعت-شماره ۲۹۰-شهریور ۱۴۰۳
