بازخوانی ادعاهای رئیسی

اظهارات دیشب سیدابراهیم رئیسی در صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران مانند صحبت‌های گذشته اش گزارشی از آنچه انجام داده بود.

اخبار سبز کشاورزی ، نادر کریمی جونی | هیچ تردیدی نیست که همه رئیس جمهورها در ایران بالاخره کم یا زیاد فعالیت ها و اقداماتی انجام داده و دستاوردهایی هم داشته اند، علاوه بر این راه حل مشکلات اقتصادی روی کاغذ کاملا ساده و آسان است.

مثلا برای مهار تورم باید از حجم نقدینگی کاست و رونق تولید ایجاد کرد و در نتیجه گردش پول جریان طبیعی پیدا می کند و هر یک از شهروندانی که در مدار گردش پول قرار دارند، از این پول بهره مند می شوند و خود در پدید آوردن ارزش افزوده سهیم می شوند.

بر این اساس حتی اگر در این چرخش پول تورمی هم پدید آید به دلیل بهره‌مندی شهروندان از درآمدهای کافی، قابل تحمل است. در عین حال وقتی جریان طبیعی تولید- مصرف بر قرار می‌شود انباشت پول و در نهایت تورم رخ نمی دهد و این همان چیزی است که بسیاری از دولت ها و دولتمردان خواهان آن هستند یا وقتی کمبود کالا در کشور وجود دارد، ساده ترین راه واردات کالا یا تولید آن است.

روی کاغذ همه دست اندر کاران باید تلاش کنند تا تولید کالا افزایش یابد یا راه های واردات تسهیل گردد. وقتی این دو اقدام انجام شود حتما کمبود کالا برطرف و جریان طبیعی عرضه و تقاضا برقرار می شود در نتیجه جهش های قیمتی درباره کالاهایی که عرضه کم و تقاضای زیاد داشته است، رخ نمی دهد.

اگر مصاحبه هایی که محمود احمدی نژاد در هنگام ریاست جمهوری با صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران انجام می داد، مورد بازبینی قرار گیرد مشاهده می شود که همین ساده‌سازی و تشریح راه حل های آسان برای مشکلات پیچیده در گفتار او بسیار مورد استفاده قرار می گرفت.

مثلا وقتی قیمت گوجه فرنگی در کشور افزایش چشم گیری پیدا کرده بود، رئیس جمهور وقت به جای آنکه به ماهیت تورمی این افزایش قیمت توجه و راه حل های آن را بیان کند، اظهار کرد که در محله مسکونی‌اش که حوالی نارمک بود، قیمت های متعادل است و مردم می توانند از آن محله گوجه فرنگی بخرند!

همین ساده سازی دیشب در صحبت های سید ابراهیم رئیسی بارها مورد استفاده قرار گرفت؛ مثلا در مورد نابه‌سامانی‌های بازار خودرو سید ابراهیم رئیسی توضیح داد که تولید خودرو افزایش پیدا کرد و واردات هم در دستور کار قرار گرفته و پیگیری می‌شود؛ اگرچه در مورد تولید، افزایش تیراژ صورت گرفته و عرضه منطقی هم انجام می‌گیرد اما واردات خودرو، چه خودروهای نو و چه دست دوم، از ابتدای به روی کارآمدن دولت سید ابراهیم رئیسی پیگیری شده و حتی وزیر صمت پیشین هم بر سر این نابسامانی از کابینه اخراج شد؛ اما هنوز نه فقط خوروهای وارداتی به بازار نیامده بلکه اصولا چشم انداری هم برای ورود این خودرو به بازار وجود ندارد در مورد تولید خودرو نیز هم اکنون و در آخرین دوره ثبت نام، میزان تحویل خودرو برای ثبت نام کنندگان به سه ماه چهارم سال آینده موکول شده است.

همین زمان انتظار، زمینه های تورم قیمت ها را در بازار پدید آورده است. بنابراین آن تولیدی که رئیسی دیشب توضیح می داد، دست کم آن قدرها هم خوشبینانه و اطمینان بخش نیست.

البته اگر کسانی که در مقابل رئیس جمهور نشسته بودند، کارمند تلویزیون دولتی ایران نبودند و استقلال داشتند حتما از رئیس جمهور می پرسیدند که چرا در سازوکاری که برای ایجاد آرامش در بازار خودرو بیان می‌کند، ابهام وجود دارد و تحقق آن محل اشکال است؟

اما از رسانه حکومتی این انتظار وجود ندارد که با رئیس جمهور مخالفت کند، ابهام های موجود در اظهارات او را بیان کند یا رئیسی را به چالش بکشد.

دقیقا به همین خاطر است که رئیس جمهورها از زمان محمود احمدی نژاد به بعد به جای برگزاری کنفرانس های خبری با حضور خبرنگاران مختلف ترجیح می‌دهند به عنوان تنها گوینده در مقابل دوربین رسانه حکومتی قرار بگیرند حرف‌های شان را بزنند و صندلی را ترک کنند.

در چنین صورتی هیچ کس معارض شان نمی شود و با سوال های پیچیده و سخت و طرح ابهام های سخنان رئیس جمهور، مصاحبه شونده را آزار نمی‌دهد.

سید ابراهیم رئیسی دیروز بارها تکرار کرد که دولتش، در شرایط بسیاری بدی اداره امور را بر عهده گرفته است؛ اگر چه رئیسی پیش از پیروزی وعده داده بود که از گذشتگان انتقاد نکند اما نه فقط در سخنرانی دیشب که بارها در اظهارات پیشین خود به مخاطبان یادآوری کرده که در موقعیت بسیار نابسامانی اداره دولت را در دست گرفته است؛ اما دست کم این حرف‌های برای شهروندان ایرانی تکراری است و همه رئیس جمهورهای پس از سیدمحمد خاتمی همین دعا را تکرار و بر آن پافشاری کرده اند در این صورت چرا شهروند ایرانی باید دوباره اسیر چنین حرف های شود.

سید ابراهیم رئیسی در حالی دیشب از مهار تورم و کاهش آن صحبت کرده که قدرت خرید مردم و ارزش ذاتی پول ملی در دو سال گذشته به طور دائمی در حال نزول بوده است.

واقعا اگر آن طور که رئیسی در مصاحبه خود اظهار داشته اوضاع اقتصادی کشور در حال بهبودی است و شاخص ها اطمینان بخش می نامید چرا همه این شاخص ها و اوضاع خوب باعث نشده تا نرخ برابری ریال در مقابل سایر ارزها بین المللی تقویت شود.

نکته جالب آن است که دولت رئیسی تلاش می کند اقتصاد ایران را مستقل از دلار به پیش ببرد و در مواردی از موفقیت اجرای این ایده سخن گفته است؛ اما اگر چنین است چرا هنوز ارزش ذاتی ریال ایران در بازارهای جهانی به دلار سنجیده می شود و چگونه نرخ دلار در بازارهای آزاد تهران و هرات نرخ کالا در ایران را تعیین می کند؟

علاوه بر این رئیسی اعلام می کرد که روابط اقتصادی خارجی با کشورهای همسایه و دوستان ایران به خوبی پیش می رود اگر چنین است چرا پول های ایران که نزد کشورهای دیگر است به راحتی به کشور باز نمی گردد؟ حتی نزدیک ترین دوست و همسایه ایران _عراق_ برای پرداخت پول های ایران مجبور شد هزینه حجاج ایرانی را به عربستان پرداخت کند.

این یعنی نزدیک ترین دوستان ایران هم نمی توانند به راحتی با کشورمان همکاری اقتصادی و هزینه اش را پرداخت کنند.

این پرسش مهم نیز مطرح است که چرا در سفرهای رئیس جمهور آنچه امضا می شود تفاهم همکاری است؛ در این باره توضیح داده می شود که میان کشورها ابتدا تفاهم نامه، سپس توافق نامه و در نهایت قرار داد همکاری امضا می شود و آنچه اجرایی است و ضمانت عملی دارد قرارداد است و تفاهم نامه یا توافق نامه، چندان محل اعتنا نیست.

آیا اگر روابط اقتصادی و تجاری ایران با کشورهای دیگر خوب بود، سطح مراودات اقتصادی ایران در حد تفاهم نامه باقی می ماند.