بنیانگذار کمربند سبز در آفریقا و اولین زن آفریقایی برنده جایزه صلح نوبل

وانگاری ماتای

متولد 1 آوریل 1940 در کنیا و متوفی 25 سپتامبر 2011 در نایروبی

سیاستمدار و فعال محیط زیست كنیایی كه جایزه نوبل صلح در سال 2004 دریافت كرد، تبدیل به اولین زن سیاه پوست آفریقایی شد كه برنده یك جایزه نوبل شد. کارهای او اغلب در کشور خود ناخوشایند و خرابکارانه در نظر گرفته می شد، جایی که صریح بودن وی فراتر از نقش های جنسیتی سنتی بود.

ماتای مدرک کارشناسی را از کارج Mount St. Scholastica در ایالت متحده دریافت کرد و مدرک فوق لیسانس را از دانشگاه پیتسبورگ در رشته زیست شناسی دریافت کرد. در سال 1971 مدرک دکتری را از دانشگاه نایروبی، دریافت کرد. در ان زمان او اولین زنی بود که در شرق آفریقا و آفریقای مرکزی مدرک دکتری دریافت می کرد. وی پس از فارغ التحصیلی، تدریس را در گروه آناتومی دامپزشکی در دانشگاه نایروبی شروع کرد و در سال 1977 رئیس این گروه شد.

ماتایی در حالی که با شورای ملی زنان کنیا کار می کرد، این ایده را ایجاد کرد که زنان روستا می توانند با کاشتن درختان برای تأمین منبع سوخت و کاهش روند جنگل زدایی و بیابان زایی، محیط زیست را بهبود بخشند.

کمربند سبز، سازمانی که او در سال 1977 تأسیس کرد، تا اوایل قرن بیست و یکم حدود 30 میلیون درخت کاشته بود . رهبران کمربند سبز در سال 1986 شبکه کمربند سبز پان آفریقایی را به منظور آموزش به رهبران جهان در مورد حفاظت و بهبود محیط زیست تأسیس کردند. در نتیجه این فعالیت، ابتکارات مشابهی در سایر کشورهای آفریقایی از جمله تانزانیا، اتیوپی و زیمبابوه آغاز شد.

ماتایی علاوه بر کارهای حفاظتی خود، مدافع حقوق بشر، پیشگیری از ایدز و مسائل زنان نیز بود و وی اغلب در جلسات مجمع عمومی سازمان ملل متحد این نگرانی ها را نشان می داد.

وی در سال 2002 با 98 درصد آرا به عنوان نماینده مجلس شورای ملی کنیا انتخاب شد و در سال 2003 به عنوان معاون وزیر محیط زیست، منابع طبیعی و حیات وحش منصوب شد.

هنگامی که وی در سال 2004 برنده ی جایزه نوبل شد، کمیته از " رویکرد کل نگر به توسعه پایدار که شامل دموکراسی، حقوق بشر و بویژه حقوق زنان است " قدردانی کرد.

اولین کتاب او با عنوان " جنبش کمربند سبز : به اشتراک گذاری رویکرد و تجربه" (1988 ؛ ویراستار 2003)، به شرح مفصل تاریخ سازمان می پردازد. او در سال 2007 زندگینامه خود را با عنوان سربلند( Unbowed ) منتشر کرد.

جلد دیگر کتابش با عنوان " چالش برای آفریقا " (2009)، رهبری آفریقا را ناکارآمد توصیف کرد و از آفریقایی ها خواست که بدون کمک غربی ها سعی در حل مشکلات خود کنند.

ماتایی یک همکاری مکرر در انتشارات بین المللی مانند لس آنجلس تایمز و گاردین بود. ماتایی یک همکاری نزدیکی با انتشارات بین المللی مانند لس آنجلس تایمز و گاردین داشت.

منبع: بریتانیکا
مترجم: معصومه صالحی وزیری