حذف نابرابری‌های جنسیتی به نفع جهانی عاری از فقر

مریم که مادر سه بچه قد و نیم‌قد و سرپرست یک خانوار است، تازگی‌ها در کارخانه‌ای که محصولات دست‌چین کشاورزان را بسته‌بندی می‌کند، مشغول به کار شده. او بعد از همه‌گیری کرونا از بیکار شده بود و حالا بعد از مدت‌ها به دنبال کار گشتن، بالاخره توانسته در کار نیمه‌وقتی که هیچ قراردادی برایش امضا نکرده است، مشغول شود.

اخبار سبز کشاورزی ؛ کارفرمای مریم به او گفته که برای اینکه وقت او آزادتر باشد، او را به شکل تمام‌وقت استخدام نمی‌کند. همکاران مرد او اما نه تنها به‌طور تمام‌وقت مشغولند که هیچ‌کدام شرایط مریم را ندارند و همگی با قراردادهای قرص و محکمی پای کارند.

او چندروز پیش وقتی سرش به کار خودش بود، از حرف‌های دو نفر از همکارانش فهمید که همه مردان این کارخانه فعال در صنعت کشاورزی، حتی اگر سابقه کار و مهارتشان و یا مخارج زندگیشان کمتر باشد، باز حداقل 18 سنت بیشتر از زنان کارخانه درآمد دارند. براساس تازه‌ترین گزارش FAO (سازمان غذا و کشاورزی سازمان ملل متحد) از جایگاه زنان در سیستم‌های کشاورزی، این داستان زندگی زنانی است که هر روزه در جای جای این سیستم مشغولند.

فائو اعلام کرده که با از بین‌رفتن شکاف جنسیتی و شکاف دستمزد در اشتغال کشاورزی، تعداد افراد در معرض ناامنی غذایی تا ۴۵ میلیون نفر کاهش می‌یابد

براساس این گزارش، 36 درصد از زنانی که در بخش کشاورزی شاغلند، به‌طور پاره‌وقت با کار فشرده و غیررسمی به کار گرفته می‌شوند. باوجوداین، به‌ازای هر دلاری که مردان در بخش کشاورزی درآمد کسب می‌کنند، زنان فقط 82 سنت به دست می‌آورند.

این گزارش تاکید می‌کند که مقابله با نابرابری‌های جنسیتی و از بین بردن شکاف جنسیتی و شکاف دستمزد در اشتغال کشاورزی، تولید ناخالص داخلی جهانی را نزدیک تا یک تریلیون دلار افزایش و تعداد افراد در معرض ناامنی غذایی را تا 45 میلیون نفر کاهش می‌دهد.

کشاورزی و مشاغل مرتبط با آن در بسیاری از کشورها، منبع مهمی برای امرار معاش زنان محسوب می‌شود. ۳۶ درصد از زنان و ۳۸ درصد از مردان در سراسر دنیا در این بخش مشغول به کارند.

در کشورهای جنوب صحرای آفریقا، ۶۰ درصد مردان و ۶۶ درصد از زنان در این بخش فعالیت می‌کنند. در جنوب آسیا هم ۷۱ درصد زنان در مقابل ۴۷ درصد مردان، در سیستم‌های کشاورزی کار می‌کنند. باوجوداین، زنان به‌طور مداوم به حاشیه رانده می‌شوند و شرایط کاری آنها بدتر از مردان است.

این گزارش می‌گوید که زنان در بخش کشاورزی، نامنظم، غیررسمی، پاره وقت، کار فشرده و مهارت کم به کار گرفته می‌شوند. بااین‌حال، آنها به‌ازای هر دلار درآمد مردان، ۸۲ سنت به دست می‌آورند.

زنان همچنین امنیت شغلی کمتری بر روی زمین دارند؛ چنانکه مردان نسبت به زنان در ۴۰ کشور از ۴۶ کشور مورد توجه در اهداف توسعه پایدار، مالکیت یا حق تصدی مطمئن‌تری بر زمین‌های کشاورزی دارند. همچنین دسترسی کمتری به اعتبار و آموزش دارند و باید با دستگاههایی که برای مردان طراحی‌شده، کار کنند. این نابرابری‌ها به دلیل مسائل مربوط به جنسیت باعث تفاوتی ۲۴ درصدی در بهره‌وری زنان و مردان در زمین‌های کشاورزی با وسعت یکسان می‌شود.

مقابله با نابرابری‌های جنسیتی اقتصاد را تقویت می‌کند

براساس این گزارش، مقابله با نابرابری‌های جنسیتی در سیستم‌های کشاورزی و توانمندسازی زنان، گرسنگی را کاهش می‌دهد، اقتصاد را تقویت می‌کند و تاب‌آوری در برابر شوک‌هایی مانند تغییر اقلیم و همه‌گیری کرونا را افزایش می‌دهد.

«کیو دونگیو»، دبیرکل فائو در این گزارش می‌گوید: «اگر ما با نابرابری‌های جنسیتی رایج در سیستم‌های کشاورزی مقابله کنیم و زنان را توانمند کنیم، جهان در مسیر پایان‌دادن به فقر و ایجاد جهانی عاری از گرسنگی، جهشی رو به جلو خواهد داشت.»

این مطالعه توضیح می‌دهد که ازبین‌بردن شکاف جنسیتی در بهره‌وری مزارع و شکاف دستمزد در اشتغال کشاورزی، تولید ناخالص داخلی جهانی را نزدیک به ۱ تریلیون دلار افزایش و تعداد افراد در معرض ناامنی غذایی را تا ۴۵ میلیون نفر کاهش می‌دهد.

اگر نیمی از تولیدکنندگان خرد بر مداخلات توسعه‌ای برای توانمندسازی زنان متمرکز شوند، درآمد ۵۸ میلیون نفر به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌یابد و ۲۳۵ میلیون نفر دیگر تاب‌آوری بیشتری پیدا می‌کنند

همچنین اگر نیمی از تولیدکنندگان خرد بر مداخلات توسعه‌ای برای توانمندسازی زنان متمرکز شوند، درآمد ۵۸ میلیون نفر به میزان قابل‌توجهی افزایش می‌یابد و ۲۳۵ میلیون نفر دیگر تاب‌آوری بیشتری پیدا می‌کنند.

دونگیو اضافه می‌کند: «سیستم‌های کشاورزی کارآمد، فراگیر، انعطاف‌پذیر و پایدار به توانمندسازی همه زنان و برابری جنسیتی بستگی دارد. زنان همیشه در سیستم‌های کشاورزی کار کرده‌اند و زمان آن فرارسیده که این سیستم‌ها برای زنان کار کنند.»

زنان قربانی شوک‌های اقتصادی و اقلیمی

این گزارش همچنین نشان می‌دهد که وقتی اقتصادها کوچک می‌شوند، تأثیر آن بر مشاغل زنان بیش از مشاغل مردان است. در سطح جهانی در سال اول همه‌گیری کرونا، در حالی ۲۲ درصد از زنان شاغل در صنعت کشاورزی در بخش‌های خارج از مزرعه، شغل خود را از دست دادند که فقط ۲ درصد از مردان در این شرایط، بیکار شدند. همچنین ناامنی غذایی زنان، در طول پاندمی سریع‌تر رخ داد چراکه آنها مجبور بودند مسئولیت‌های مراقبتی بیشتری را بر عهده بگیرند.

به نحوی که شکاف در ناامنی غذایی بین مردان و زنان از ۱.۷ درصد در سال ۲۰۱۹ به ۴.۳ درصد در سال ۲۰۲۱ افزایش یافت. در این اوضاع اغلب، دختران بیشتر از پسران از تحصیل جا ماندند. به علاوه خشونت مبتنی بر جنسیت به ویژه خشونت خانگی علیه زنان و دختران افزایش یافت.

این مطالعه همچنین تأیید می‌کند که زنان در برابر شوک‌های اقلیمی و بلایای طبیعی آسیب‌پذیرتر هستند، زیرا محدودیت‌های اجتماعی و هنجارهای جنسیتی تبعیض‌آمیز می‌تواند سازگاری را برای آنها دشوارتر کند. مثلاً بار کار زنان از جمله ساعت و حجم کاری آنها در بخش کشاورزی، در طول شوک‌های اقلیمی کمتر از مردان کاهش می‌یابد.

به بیان دیگر در شرایط گرمای شدید، زنان در مقایسه با مردان احتمال کمتری دارد که کار سبک‌تری داشته یا ساعات کوتاه‌تری مشغول به فعالیت باشند.

روند کند کاهش شکاف‌های جنسیتی

یک دهه پس از آخرین گزارش فائو در سال ۲۰۱۰، پیشرفت خاصی در کاهش شکاف‌های جنسیتی در رخ نداده و حتی در بعضی موارد این شکاف‌ها بیشتر هم شده است. این راکد ماندن در موضوع کاهش نابرابری‌ها، از پیشرفت در همه چیز جلوگیری کرده. از تغذیه گرفته تا رشد اولیه کودکان، از درآمد تا دسترسی به مشاغل با کیفیت همه و همه از عمیق شدن شکاف‌های جنسیتی به شکل منفی متاثر شده‌اند.

علاوه بر این، نابرابری به‌ویژه در ، زنان را در همه سطوح و نقش‌ها عقب نگه نگه داشته است. زنان به آموزش، اعتبار و ابزارهای اساسی -از جمله زمین، کود و سیستم‌های آبیاری- که آنها را توانمند می‌کند و قادر می‌سازد که سهمی برابر با مردان داشته باشند، دسترسی ندارند. اگرچه که در دهه گذشته شکاف‌های جنسیتی در دسترسی زنان به اینترنت موبایل در کشورهای با درآمد کم و متوسط از ۲۵ درصد به ۱۶ درصد بین سال‌های ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۱ کاهش یافت و شکاف جنسیتی در دسترسی به حساب‌های بانکی از ۹ درصد به ۶ درصد کاهش یافت.

یک دهه پس از آخرین گزارش فائو در سال ۲۰۱۰، پیشرفت خاصی در کاهش شکاف‌های جنسیتی رخ نداده و حتی در بعضی موارد این شکاف‌ها بیشتر نیز شده است. این راکد ماندن در موضوع کاهش نابرابری‌ها، از پیشرفت در همه چیز جلوگیری کرده است؛ از تغذیه گرفته تا رشد اولیه کودکان، از درآمد تا دسترسی به مشاغل با کیفیت، همه و همه از عمیق‌شدن شکاف‌های جنسیتی به شکل منفی متاثر شده‌اند

نابرابری جنسیتی در سیستم‌های کشاورزی اما تا حدی ادامه دارد. تا جایی که ۷۵ درصد از اسناد سیاستی مربوط به کشاورزی و توسعه روستایی از ۶۸ کشور، نقش زنان و یا چالش‌های زنان در کشاورزی و توسعه روستایی را به رسمیت می شناسند اما تنها ۱۹ درصد آنها به دنبال اهداف سیاستی برای کاهش شکاف‌های جنسیتی هستند. در واقع سیاست‌ها، نهادها و هنجارهای اجتماعی تبعیض‌آمیز هنوز فرصت‌ها و حقوق برابر در منابع را محدود می‌کنند.

برابری جنسیتی مسیری حیاتی برای سیستم‌های کشاورزی عادلانه

گزارش فائو نتیجه می‌گیرد که کاهش نابرابری‌های جنسیتی در معیشت، بهبود دسترسی به منابع و ارتقای تاب‌آوری، مسیری حیاتی به سوی برابری جنسیتی، توانمندسازی زنان و سیستم‌های کشاورزی عادلانه‌تر و پایدارتر است. این هدف از مسیر از بین بردن شکاف‌های مربوط به دسترسی به دارایی‌ها، فناوری و منابع محقق می‌شود.

این مطالعه نشان می‌دهد که مداخلات برای بهبود بهره‌وری زنان، زمانی موفقیت‌آمیز است که به مراقبت‌ها و بار کار خانگی بدون مزد توجه داشته باشد. همچنین ضروری است که امکان آموزش و پرورش را فراهم و امنیت مالکیت زنان بر زمین را تقویت کند.

به علاوه امکان دسترسی به مراقبت از کودک، تأثیر مثبت زیادی بر اشتغال مادران دارد و برنامه‌های حمایت اجتماعی نشان داده که توجه به این موارد در مداخلات توسعه‌ای، اشتغال و تاب‌آوری زنان را افزایش می‌دهد. همچنین اجرای برنامه‌های «رویکردهای تغییردهنده جنسیتی» می‌تواند نویدبخش تغییر هنجارهای تبعیض‌آمیز به نفع همه باشد. درنهایت، نویسندگان این گزارش توصیه می‌کنند که برنامه‌ریزان باید برای نظارت و پیشرفت سریع‌تر به‌سمت برابری جنسیتی در سیستم‌های کشاورزی، به کمبود مداوم داده‌های با کیفیت و تفکیک‌شده براساس جنسیت، سن و سایر فاکتورهای اجتماعی و اقتصادی توجه کنند.

منبع پیام ما